Book review, movie criticism

Thursday, October 12, 2017

Dorota Kobiela και Hugh Welchman, Loving vincent (Ο αγαπημένος σου Βίνσεντ, 2017)

Dorota Kobiela και Hugh Welchman, Loving vincent (Ο αγαπημένος σου Βίνσεντ, 2017)


Από σήμερα στους κινηματογράφους.
  Δυο βιογραφικές ταινίες, είδος που μου αρέσει, μέσα σε μια μέρα στις αβάν πρεμιέρ, ήταν για μένα γιορτή· και γιορτάστηκε και σαν γιορτή, σε ένα μεζεδοπωλείο, προσφορά από το Τριανόν όπου είδαμε το «Loving Vincent», και όπου θα προβάλλεται από σήμερα. Από την προηγούμενη Πέμπτη προβάλλεται το «Rebel in the rye», η άλλη βιογραφική ταινία, για τον J.D. Salinger, τον συγγραφέα του «Φύλακα στη σίκαλη».
  «Ο αγαπημένος σου Βίνσεντ» δεν είναι άλλος από τον ζωγράφο Βενσάν Βαν Γκογκ, που έτσι τέλειωνε τα γράμματά του στον αδελφό του τον Τεό. 
  Πιστεύω ότι την ιδέα την έδωσε ο Κουροσάβα, που σε ένα από τα «Όνειρά» του ο γιαπωνέζος ζωγράφος «περπατάει» με τη φαντασία του μέσα στα τοπία που απεικονίζουν οι πίνακες του Βαν Γκογκ. Η ενενηντάλεπτη ταινία των Dorota Kobiela και Hugh Welchman είναι κάτι ανάλογο, με την προσθήκη του animation. Παραθέτω κάποια αποσπάσματα από το atexnos.gr που αναφέρονται στην τεχνική της δημιουργίας της ταινίας.
  «Στην ιστορία εμφανίζονται περισσότεροι από 120 διάσημοι πίνακες του Van Gogh, των οποίων η χαρακτηριστική εντύπωση της κίνησης έχει μεταφραστεί σε κυριολεκτική κίνηση χάρη στην επίπονη διαδικασία του σχεδιασμένου στο χέρι animation. Το σενάριο συντέθηκε από 800 γράμματα που είχε γράψει ο ίδιος ο καλλιτέχνης και περιλαμβάνει δραματικές αναπαραστάσεις των γεγονότων που οδήγησαν στο θάνατό του.
  Το «Loving Vincent» γυρίστηκε πρώτα ως ταινία δράσης με ηθοποιούς κι έπειτα ζωγραφίστηκε καρέ-καρέ στο χέρι με λαδομπογιά. Κάθε ένα από τα 65.000 καρέ της ταινίας είναι μια ελαιογραφία που ζωγραφίστηκε στο χέρι από 125 επαγγελματίες ζωγράφους οι οποίοι ταξίδεψαν από όλο τον κόσμο στα τρία στούντιο του «Loving Vincent» στην Πολωνία και την Ελλάδα, για να πάρουν μέρος σε αυτήν την φιλόδοξη παραγωγή.
  Σύμφωνα με τους συντελεστές της ταινίας, το τελικό αποτέλεσμα, είναι «το προϊόν της αλληλεπίδρασης μεταξύ της ερμηνείας των ηθοποιών που υποδύονται τους χαρακτήρες των διάσημων πορτρέτων του Βαν Γκογκ και της δημιουργικότητας των ζωγράφων που μετέφεραν αυτούς τους χαρακτήρες στον καμβά».
  Στο «Loving Vincent» πρωταγωνιστούν ηθοποιοί που τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τους μοιάζουν με τα πορτρέτα του Βαν Γκογκ: Ντάγκλας Μπουθ, Ελέανορ Τόμλινσον, Τζερόμ Φλιν, Σίρσα Ρόναν, Κρις Ο’ Ντάουντ, Τζον Σέσιονς, Εϊνταν Τέρνερ, Έλεν ΜακΚρόρυ και ο θεατρικός ηθοποιός Ρόμπερτ Γκούλατσικ που στον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο συστήνεται ως Βίνσεντ Βαν Γκογκ».
  Εντυπωσιακά όλα τα παραπάνω.
  Τώρα να πούμε δυο λόγια για την πλοκή.
  Έχει τη μορφή μιας σχεδόν αστυνομικής έρευνας. Ο γιος του ταχυδρόμου αναλαμβάνει να δώσει ένα τελευταίο γράμμα του Βενσάν στον αδελφό του Τεό που κάπου είχε παραπέσει. Πού να τον βρει; Τελικά μαθαίνει ότι πέθανε έξι μήνες μετά τον Βενσάν. Και ξεκινάει μια έρευνα, μιλώντας με άτομα που γνώρισαν τον ζωγράφο. Μέσα από τις συνομιλίες με αυτά τα άτομα ανασυστήνεται τόσο η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας του Βαν Γκογκ όσο και βιογραφικές λεπτομέρειες. Εξάλλου τα άτομα αυτά, κυρίως ο γιατρός Γκασέ, επηρέασαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη ζωή του.
  Το «αστυνομικό» της πλοκής που ήλθε στο φως τα τελευταία χρόνια, είναι το ερώτημα αν όντως ο Βαν Γκογκ αυτοκτόνησε ή αν τον σκότωσαν. Η σφαίρα στην κοιλιά κάνει πολύ πιθανή τη δεύτερη εκδοχή. Τελικά θα αιωρείται πάντα μια αβεβαιότητα σε σχέση με τις πραγματικές συνθήκες του θανάτου του.
  Με τον Βαν Γκογκ έκανα τη γνωριμία μου στη ζωγραφική. Με συγκίνησε η βιογραφία που έγραψε γι’ αυτόν ο Ίρβιν Στόουν την οποία διάβασα μαθητής δευτέρας Λυκείου. Θυμάμαι που συχνά κοίταζα για αρκετά λεπτά τη βασανισμένη του όψη στον πίνακα του εξωφύλλου. Παράγγειλα τότε και ένα βιβλίο με τους πίνακές του. Και ένα από τα βιβλία που κουβάλησα μαζί μου επιστρέφοντας από την Αθήνα όπου είχα πάει να δώσω για τις πανελλαδικές (Αν θυμάμαι καλά τότε το έλεγαν ακαδημαϊκό απολυτήριο) ήταν και οι επιστολές του Βαν Γκογκ στον αδελφό του, στα αγγλικά (πέρασα αγγλική φιλολογία, το πρώτο μου πτυχίο. Μετά συνέχισα στο φιλοσοφικό τμήμα). Δεν κατάφερα να τις διαβάσω, παρά ελάχιστες. Ελπίζω να τα καταφέρω κάποια στιγμή. Στο μεταξύ μεταφράστηκαν και στα ελληνικά.
  Αυτή την ταινία δεν πρέπει να τη χάσετε με τίποτα.
  Να προσθέσουμε εδώ ότι πριν την έναρξη της ταινίας θα προβληθεί ένα δεκάλεπτο φιλμ, το πολυβραβευμένο στερεοσκοπικό animation των Αντώνη Ντούσια και Άρη Φατούρου με τίτλο «Αίνιγμα». Το είχα ξαναδεί, στο Δαναό, πριν λίγους μήνες. Εξαιρετική σύλληψη, δεν έχω ξαναδεί κάτι παρόμοιο, ίσως ούτε κι εσείς. Είναι ένας animated σουρεαλισμός, με παραπομπές στην αιγυπτιακή αρχαιότητα. Είναι εμπνευσμένο όπως διαβάζω στο ενημερωτικό σημείωμα από το έργο του σουρεαλιστή έλληνα ζωγράφου Θεόδωρου Πανταλέων.  


No comments: