King Hu, A touch of Zen (女俠,1971)

King Hu, A touch of Zen (女俠,1971)

 

  Nuxia, (το x προφέρεται sh) ηρωικό κορίτσι, είναι ο κινέζικος τίτλος της ταινίας.

  Θυμόμουνα μια ταινία που είχα δει γύρω στο 1985. Μια ταινία που μου άρεσε πάρα πολύ, και πολύ θα ήθελα να την ξαναδώ. Την αναζητούσα εδώ και χρόνια αλλά δεν την εύρισκα. Πριν λίγες βδομάδες την αναζήτησα πάλι βάζοντας λέξεις-κλειδιά, έχασα πάνω από μια ώρα ψάχνοντας, τίποτα.

  Τελικά συμβαίνουν θαύματα. Τη βρήκα τυχαία. Και είδα ότι ήταν πολύ παλιότερη από ό,τι νόμιζα, γυρίστηκε το 1971.

  Ήταν λοιπόν τόσο καλή και μου άρεσε;

  Είχα μια αμφιβολία. Ίσως να επηρέασε την κρίση μου το ότι, αν και ήμουν ακόμη αυτοδίδακτος στα κινέζικα (μαθήματα κινεζικής άρχισα να παρακολουθώ στον Σύνδεσμο Φιλίας Ελλάδας Κίνας το 1993, και για περίπου δέκα χρόνια) καταλάβαινα αρκετές λέξεις και φράσεις.

  Όχι δεν ήταν αυτό, η ταινία είναι πράγματι πάρα πολύ καλή. Το επιβεβαίωσα όχι μόνο ξαναβλέποντάς τη αλλά και διαβάζοντας το σχετικό λήμμα της βικιπαίδειας. Το 1975 κέρδισε στις Κάννες το Technical Grand Prize ενώ ήταν υποψήφια και για το Χρυσό Φοίνικα. Και στο IMDb η βαθμολογία της είναι 7,6.

  Η ταινία, μεταφορά μιας κλασικής κινέζικης ιστορίας, τοποθετείται την εποχή της δυναστείας Ming (1368-1644), και σε μια περίοδο που, όπως διαβάζω στη βικιπαίδεια, οι ευνούχοι γαμούσαν (που λέει ο λόγος) κι έδερναν. Στελέχωναν τη μυστική αστυνομία του αυτοκράτορα (Θυμήθηκα τώρα τον Μπέρια. Ξέρω ότι αυτός γάμαγε, δεν ξέρω όμως αν έδερνε και ο ίδιος. Στο τέλος βέβαια έφαγε το κεφάλι του). Ένας τέτοιος διεφθαρμένος ευνούχος σκοτώνει τον πατέρα της δεσποινίδος Yang πριν προλάβει να τον καταδώσει στον αυτοκράτορα. Η ίδια γλύτωσε χάρη στη βοήθεια δυο στρατηγών που τη φυγάδευσαν σε κάποιο ορεινό χωριό στα σύνορα της αυτοκρατορίας. Σ’ αυτό το χωριό υπάρχει μια περιοχή με εγκαταλειμμένα σπίτια. Σ’ ένα από αυτά μένει με τη μητέρα του ο τριαντάρης πια Gu, που ζει ζωγραφίζοντας και φτιάχνοντας πορτραίτα. Είναι λόγιος, αλλά δεν θέλει να συμμετάσχει στις αυτοκρατορικές εξετάσεις (ο κινέζικος ΑΣΕΠ, που έχει ιστορία αιώνων) και να γίνει αξιωματούχος. Η μητέρα του τον πιέζει, μόνο έτσι θα αποκτήσει γόητρο, αλλιώς θα καταντήσει ένας απλός δάσκαλος (όπως εγώ καλιώρα).

  Αντιγράφω από ένα διάλογο μάνας και γιου.

  -Γιατί σπουδάζεις αν δεν πρόκειται να γίνεις αξιωματούχος;

  -Σπουδάζω για τη μάθηση.

  -Αλλά δεν φαίνεται να έχεις μάθει τίποτα. Είσαι πάνω από τριάντα και ακόμη δεν μπορείς να βρεις σύζυγο. Γιατί;

  -Αναμένω αυτή που θα μου στείλει η μοίρα μου.

  -Η μοίρα σου δεν θα σου στείλει καμιά αν δεν έχεις λεφτά.

  Ακόμη και στην Κίνα λοιπόν.

  Σε μας εδώ, η προίκα της γυναίκας είναι η ομορφιά της (παλιά ήταν και η παρθενιά της) ενώ του άντρα είναι τα λεφτά του.

  Είχα ταυτισθεί μ’ αυτό το νεαρό, περισσότερο από όσο ταυτιζόμαστε συνήθως με τους κεντρικούς ήρωες μιας ταινίας. Τώρα είδα να ταυτίζομαι ακόμη περισσότερο. Και αυτός γράφει αποφθέγματα, όπως άρχισα να γράφω κι εγώ αργότερα. Θα παραθέσω τα τρία που άκουσα στην ταινία.

  -Σε μια τέτοια ταραγμένη εποχή το σημαντικό είναι να επιζήσεις.

  -Μόνο οι απρόσεκτοι μάχονται μέχρι θανάτου.

  -Δύναμη χωρίς εξυπνάδα δεν βγάζει πουθενά.

  Με αυτό το απόφθεγμα έπεισε τη Yang να δεχθεί τη βοήθειά του.

  -Όλες οι μάχες μπορούν να κερδηθούν μόνο αν γνωρίζουμε τα πάντα.

  Με αυτό το απόφθεγμα έπεισε τη Yang να του αφηγηθεί την ιστορία της, την οποία παρακολουθούμε δραματοποιημένη.

  Η φτωχιά Yang που η μητέρα του την ήθελε για νύφη της αλλά αυτή αρνήθηκε, αν και η δική της μητέρα ήταν υπέρ του προξενιού, αποδείχθηκε ότι ήταν κόρη υψηλού αξιωματούχου, η οποία ήξερε άριστα τις πολεμικές τέχνες (wu xia). Αντιμετώπισε με επιτυχία έναν από τους διώκτες της, και τώρα πρέπει να καταστρώσουν σχέδιο πώς να αντιμετωπίσουν εκείνους που θα έλθουν στο κατόπιν της.

  Ο Gu καταστρώνει το σχέδιο. Θα τους παρασύρουν στην περιοχή που φημολογείται ότι κατοικούν φαντάσματα. Η μητέρα του θα φροντίσει να διαδοθεί και άλλο αυτή η φήμη, ώστε να τη μάθουν οι στρατιώτες όταν έλθουν.

  Και το ρομάντζο;

  Θα κοιμηθούν μια βραδιά μαζί. Όμως οι εχθροί έχουν φτάσει, πρέπει αφήσουν τους έρωτες και να βάλουν σε εφαρμογή το σχέδιό τους.

  Τους αντιμετωπίζουν με επιτυχία, όπως και εκείνους που θα έλθουν στο κατόπιν τους όταν θα προσπαθήσουν να διαφύγουν. Ένας ηγούμενος θα αποκρούσει τους διώκτες τους. Στο μοναστήρι του θα βρουν προστασία. Έχουν αποφασίσει, αυτή και ο ένας από τους δυο στρατηγούς που τη συνόδευσαν – ο άλλος σκοτώθηκε στην συμπλοκή – να μείνουν για πάντα στο μοναστήρι.

  Καρπερή η Yang, μια βραδιά κοιμήθηκε με τον Gu και έμεινε έγκυος. Στο μοναστήρι γέννησε. Αφήνει το μωρό στον Gu που όλο αυτό το διάστημα προσπαθούσε να τη βρει, παρά την παραγγελιά που του άφησε να μην την ακολουθήσει, και την αναζήτησε τελικά στο μοναστήρι.

  Ο Gu κινδυνεύει, ο γούμενος με τη Yang και το στρατηγό τρέχουν να βοηθήσουν.

  Τελικά ο αρχηγός των διωκτών θα σκοτωθεί ενώ ο γούμενος, η Yang και ο στρατηγός που είναι μαζί της θα πληγωθούν.

  Ο γούμενος φεύγει, στέκεται στην κορυφή ενός βράχου. Με δυσκολία προσπαθούν να τον ακολουθήσουν η Yang και ο στρατηγός. Ο ήλιος πέφτει πάνω του, δίνοντάς του μια υπερκόσμια διάσταση. Έχει κατέβει ο Βούδας μέσα του; Κοιτάζουν εκστασιασμένοι.

  Μα είναι δυνατόν μια τέτοια ομορφιά να κλειστεί σε μοναστήρι;

  Βλέπουμε τον γούμενο να σηκώνει το δεξί του χέρι και να δείχνει κάπου μακριά.

  Αυτό θα το μεταφράσω αισιόδοξα: τους λέει να γυρίσουν στον κόσμο.

  Μου άρεσε περισσότερο το πρώτη τρίτο της τρίωρης ταινίας, που είναι drama, με αρκετές κωμικές πινελιές.

  Η υπόλοιπη ταινία είναι γεμάτη με σκηνές σύγκρουσης. Θυμάμαι που θαύμασα τις χορευτικές, σαν σε όπερα του Πεκίνου, κινήσεις των μονομάχων, που με τις υπερφυσικές ικανότητές τους κυριολεκτικά πετούσαν στον αέρα.

  Χάρηκα τόσο πολύ, μα τόσο πολύ, που ξαναβρήκα αυτή την ταινία που την έψαχνα για τόσα χρόνια.