Βασίλης Μαζωμένος, 10th day (2012)

Βασίλης Μαζωμένος, 10^th day (2012)

 

  Μετά την «Εξορία», τις «Γραμμές» και την «Ενοχή», είδαμε μια ακόμη ταινία του Βασίλη Μαζωμένου, τη «10^η μέρα» (μπορείτε να τη δείτε και σεις μέχρι σήμερα Δευτέρα στις 10 το πρωί, αν διαβάσετε έγκαιρα αυτές τις γραμμές).

  Η ταινία βασίζεται στην πραγματική ιστορία του Αλί, ενός αφγανού που αποφάσισε κι αυτός, όπως και τόσοι άλλοι συμπατριώτες του, να βρει μια καλύτερη τύχη στην Ευρώπη. Ένας σημαντικός λόγος που το αποφάσισε είναι ότι τα αδέλφια μιας κοπέλας που αγαπούσε τον έσπασαν στο ξύλο και αυτής της έκαψαν τα χέρια με τσιγάρο. Δεν την ξαναείδε.

  Υπάρχουν και χειρότερα.

  Μια τουρκoγερμανίδα την σκότωσαν τα αδέλφια της γιατί έβγαινε, λέει, με γκόμενους. Πάνε κάμποσα χρόνια που το διάβασα.

  Σε μια ανάρτησή μου για την ταινία «Afgan star» κατέληγα: «Θα το ξαναγράψω: ναι, στους Αφγανούς τους άξιζαν οι ταλιμπάν, έτσι καθυστερημένοι που είναι».

  Όμως όχι σε όλους. Εδώ ισχύει η παροιμία: «Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά».

  Το ταξίδι ήταν επεισοδιακό. Παρά λίγο να τους πετύχουν οι σφαίρες των συνοριακών φρουρών. Ταξίδεψαν χωρίς νερό. Τούρκοι στρατιώτες τους συνέλαβαν και τους φέρθηκαν πολύ άσχημα, αλλά τελικά τους άφησαν αφού δωροδοκήθηκαν από τον οδηγό που τους μετέφερε. Πέρασαν στην Ελλάδα με φουσκωτό, χωρίς σωσίβια και χωρίς να ξέρουν κολύμπι, αφού πρώτη φορά έβλεπαν θάλασσα.

  Αλλά και στην Ελλάδα δεν τους φέρθηκαν καλύτερα, παρά το ότι πήραν από την αρχή την κάρτα του πολιτικού πρόσφυγα.

  Ο Μαζωμένος δεν ενδιαφέρεται τόσο να αφηγηθεί την ιστορία (έχω δει μια παρόμοια ταινία με την οδύσσεια ενός άλλου αφγανού, δεν θυμάμαι τον τίτλο) όσο να υποβάλλει το αίσθημα της ματαίωσης, του πόνου και της απογοήτευσης που διακατέχουν τον ήρωά του.

  Μικρά πλάνα, συχνότατα cut, μουντοί χώροι και τοπία που μου θύμισαν το «Στάλκερ» του Ταρκόφσκι και κυρίως Μπέλα Ταρ (άλλοι απαισιόδοξοι αυτοί), και το έγχρωμο που συχνά πλησιάζει στο ασπρόμαυρο, χαρακτηρίζουν την ταινία.

  Ένα κάδρο σε close up με μόνο το πάνω μέρος του προσώπου του Αμίρ με τα εκφραστικά μάτια επαναλαμβάνεται σαν leit motiv ενώ δυο τουλάχιστον επεισόδια τεμαχίζονται σε πλάνα που εμφανίζονται κατά διαστήματα στην ταινία. Αυτά είναι από την περιπλάνηση του Αμίρ με ένα καρότσι σουπερμάρκετ με το οποίο μαζεύει από τα σκουπίδια ανακυκλώσιμα αντικείμενα που θα μπορούσαν να πουληθούν – πολύ γνωστή η εικόνα σε όλους μας – και από ένα τελετουργικό αυτομαστίγωσης μπροστά στο τζαμί ενός αφγανού άγιου, του Μαουλά Αλί.

  Με ενδιαφέρει το  Αφγανιστάν, και έχω δει ταινίες και μυθιστορήματα που αναφέρονται σ’ αυτό. Θυμάμαι το «Οσάμα» του Siddiq Barmak, το «Στις πέντε το απόγευμα» της Σαμίρας Μαχμαλμπάφ, την «Πέτρα της υπομονής» του Atiq Rahimi, αλλά και το βιβλίο, καθώς και «Τα χελιδόνια της Καμπούλ» του Γιασμίνα Χαντρά, αλλά και την ταινία που προβλήθηκε φέτος.

  Τώρα μόλις ανακάλυψα και μιαν άλλη, το «Κανταχάρ» του πατέρα Μαχμαλμπάφ.   

  Και μιαν άλλη, της μικρότερης κόρης του, της Άννας, το «Ο Βούδας κατέρρευσε από ντροπή».

  Αξίζει να το αναφέρω και αυτό.

  Μια ιστορία με μια αφγανή που συναντούσα στο περπάτημά μου στο παρκάκι στα Καραγιαννέικα που την ανάρτησα στο blog μου, άρεσε πολύ στον Μπάμπη τον Παπαχαραλάμπους και μου τη ζήτησε να την κάνει σενάριο. Μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ. Του έστελνα συχνά κειμενάκια πάνω στις συναντήσεις που είχαμε. Δεν ξέρω τελικά αν ολοκλήρωσε το σενάριο.

  Κάποια στιγμή την έχασα. Ελπίζω να μην της έτυχε κάτι κακό και να υλοποίησε την (υποπτεύομαι) επιθυμία της για τη Βόρεια Ευρώπη.