Patrick Garland, Το κουκλόσπιτο (1974)

Patrick Garland, Το κουκλόσπιτο (1974)

 

  Ναι, δεν ήταν ιδέα μου, η ταινία του Πάτρικ Γκάρλαντ την οποία είδα πριν χρόνια είναι καταπληκτική. Λίγο μετά είδα και την ταινία με την Τζέην Φόντα. Μου άρεσε λιγότερο από ότι η Κλαιρ Μπλουμ στο ρόλο της Νόρας. Όταν είδα και του Φασμπίντερ, με αυτή τη σκοτεινή, ζοφερή ατμόσφαιρα, έπαψε να μου αρέσει ο Φασμπίντερ. Δεν ξαναείδα έργα του, παρά μόνο μια βιογραφία του που παίχτηκε πέρυσι.

  Βέβαια εκτός από την άγνωστη σε πολλούς Κλαιρ Μπλουμ παίζει και ο γνωστότατος Άντονι Χόπκινς στην ταινία.

  Ίσως είναι το πιο γνωστό φεμινιστικό έργο που γράφηκε τον 19^ο αιώνα. Για την ακρίβεια, το 1879. Επηρέασε πολύ τους κινέζους και τους γιαπωνέζους δραματουργούς. Αντιγράφω από το βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας» (ΑΛΔΕ 2010).

  «Ανέβασε επίσης [Ο Tsubouchi Shoyo, 1853-1933] ολόκληρο τον Άμλετ, ενώ η μεγάλη σκηνοθετική του επιτυχία ήταν το ανέβασμα του Κουκλόσπιτου του Ίψεν, το οποίο κλήθηκε να παρουσιάσει στο Αυτοκρατορικό θέατρο, το καλύτερο τότε του Τόκιο».

  «Τα έργα που άρεσαν και ξεχώρισαν εκείνη την περίοδο [Κίνα, μετά το μεγαλειώδες φοιτητικό κίνημα της 4^ης Μαΐου του 1917] ήταν η Κυρία με τας καμελίας του Αλέξανδρου Δουμά, η Βεντάλια της Λαίδης Ουίντερμιρ του Όσκαρ Ουάιλντ και το Νόρα ή το κουκλόσπιτο του Ίψεν. Ο ίδιος ο Hu Shi έγραψε το μονόπρακτο Το σπουδαιότερο πράγμα στη ζωή (1919), έντονα επηρεασμένος από το Κουκλόσπιτο του Ίψεν, για να παροτρύνει νέους ταλαντούχους δραματουργούς να γράψουν στη λαϊκή γλώσσα, και αναφέρεται στο πρόβλημα του γάμου».

  Όπως ο Gregers είναι φονταμενταλιστής της αλήθειας, έτσι και ο Tovald είναι φονταμενταλιστής της ηθικότητας. Δεν υπάρχει περίπτωση, θα τον απολύσει τον υπάλληλό του που έκανε μια κατάχρηση, αν και πλήρωσε γι’ αυτήν και από τότε είναι υποδειγματικός υπάλληλος.

  Στον υπάλληλο αυτό η Νόρα χρωστάει λεφτά που τα δανείστηκε για να σώσει τον άντρα της που ήταν βαριά άρρωστος. Πλαστογράφησε την υπογραφή του πατέρα της ως εγγυητή, καθώς αυτός είχε πεθάνει τρεις μέρες πιο πριν. Ο υπάλληλος την εκβιάζει για να πείσει τον άντρα της να μην τον απολύσει. Αυτός αρνείται, λέει ότι είναι πια πολύ αργά.

  Στέλνει γράμμα στον Tovald όπου του αποκαλύπτει για το δάνειο και την πλαστογραφία. Αυτός γίνεται έξω φρενών. Την χαστουκίζει.

  Όμως μια παλιά αγάπη του υπάλληλου αυτού τον πείθει και επιστρέφει την απόδειξη για το δάνειο εσωκλείοντάς τη σε ένα γράμμα. Χαρούμενος ο Tovald την πετάει στο τζάκι.

  Τώρα πια δεν κινδυνεύει η υπόληψή του. Τελικά αυτό ήταν που τον ένοιαζε περισσότερο, όχι η τιμιότητα της γυναίκας τους.

  Και έρχεται το fulguration, η συνειδητοποίηση της Νόρας.

  Στην πραγματικότητα δεν ήταν παρά μια κούκλα που στόλιζε το σπίτι του άντρα της. Και είχε εκπαιδευτεί σ’ αυτό το ρόλο ήδη από τον πατέρα της.

  Τον εγκαταλείπει.

  Τολμηρή πράξη για την εποχή.