Ηλίας Πετρόπουλος, Το μπουρδέλο

Ηλίας Πετρόπουλος, Το μπουρδέλο, Γράμματα 1980, σελ. 154

 

  Διάβασα παλιά κάποια βιβλία του Ηλία Πετρόπουλου. Σίγουρα το «Εγχειρίδιο του καλού κλέφτη». Ήμουν περίεργος να δω τι έγραφε στο «Μπουρδέλο», και είπα να το διαβάσω.

  Τελικά το «Μπουρδέλο» είναι μια μικρή διατριβή, από έναν ερασιτέχνη λαογράφο. Δεν διαβάζεται σαν ένα δοκίμιο στο οποίο βρίσκεις «την απόλαυση του κειμένου» αλλά σαν μια μελέτη, κάποιες φορές βαρετή για αυτόν που δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα.

  Εγώ δεν ενδιαφερόμουν ιδιαίτερα, έτσι από κάποιο σημείο και μετά έπαψα να διαβάζω τα αποσπάσματα από τη μελέτη του Φαίδωνα Κουκουλέ που αναφέρονται στη σεξουαλική ζωή στο Βυζάντιο και που καταλαμβάνουν μια απίστευτα μεγάλη έκταση στο βιβλίο. Το ίδιο και τις διάφορες ετυμολογίες, καθώς και αποσπάσματα από τραγούδια, δημοτικά και μη, όπου παρατίθενται λέξεις ή έχουν σχετικά θέματα, όπως π.χ. το θέμα της αιμομιξίας. Κατά τα άλλα τη θεωρώ σαν μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη για έναν λαογράφο που θέλει να μελετήσει το θέμα.

  Το βιβλίο εκδόθηκε το 1980. Από τότε έχουν αλλάξει κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν πια σπίτια με πολλές γυναίκες παρά σπίτια με μια μόνιμη, στην οποία κάποιες φορές το αφεντικό μπορεί να προσθέσει και μια δεύτερη. Επίσης με το διαδίκτυο η πορνεία έχει πάρει μια καινούρια διάσταση. Η πορνεία στη σύγχρονη εποχή περιμένει τον μελετητή της (όχι, μη μου κλείνετε πονηρά το μάτι, δεν πρόκειται).

  Μετά από αυτά τα εισαγωγικά δεν έχω παρά να προχωρήσω στην παράθεση αποσπασμάτων.

  «Στους ελληνιστικούς χρόνους, η Αφροδίτη – υπό την ιδιότητα της προστάτιδος των Ιεροδούλων-έφερε την προσωνυμία Πόρνη» (σελ. 10).

  Εγώ ήξερα μόνο την Αγία Ναφίσα.

  Ιερόδουλος ήταν η γυναίκα που δούλευε σε κάποιον ναό (δούλη του ιερού), και εξυπηρετούσε τις σεξουαλικές ανάγκες των πιστών.

  «…εν ω παρ’ αρχαίοις δεν εθεωρείτο επίψογον το να συναναστρέφεται τις μετά πόρνης, παρά τοις Χριστιανοίς, ως είρηται, εθεωρείτο τούτο μέγα αμάρτημα, η δε πορνεία έργον του δαίμονος…» (σελ. 16).

  Μετά ήλθε ο χριστιανισμός και τα κατέστρεψε όλα.

  «…διάταγμα του δουκός της Κρήτης του 1389 απηγόρευε να ανοίγεται πορνείον εις οιονδήποτε μέρος του Χάνδακος» (σελ. 21).

  Με ενδιαφέρει, ως κρητικό, η πληροφορία, γι’ αυτό και την παραθέτω.

  «Οι αρχαίοι λαοί αντίκρυζαν τις ιερόδουλες μετά δέους. Ο Σόλων, με σεβασμό και σωφροσύνη. Ίδρυσε το πρώτο – σχεδόν μυθικό – πορνείον της Αθήνας. Αργότερα, ο μισαλλόδοξος χριστιανισμός προσπάθησε να εξοντώσει τις πόρνες. Μάλιστα, ο Ιουστινιανός (γνωστός αρχικερατάς και σύζυγος πουτάνας και γαμπρός πουτάνας) υπήρξε μέγας διώκτης της πορνείας» (σελ. 28).

  Αυτό, για όσους δεν το ξέρατε για τον Ιουστινιανό. Το όνομα της συζύγου του ήταν Θεοδώρα.

  Και ο Περικλής εταίρα παντρεύτηκε, την Ασπασία, αλλά δεν δίωξε τις εταίρες.

  «Η πόρνη της Μπάρας [συνοικία της Θεσσαλονίκης]… δεν είχε σχέσεις με την κακιά συνήθεια της καθαριότητας» (σελ. 38).

  Να μην ψάχνω τώρα για την προέλευση, αλλά θυμάμαι στην Κρήτη παστρικές λέγανε τις πόρνες.

  Γιατί παστρικές;

  Παστρικιά σημαίνει καθαρή, και οι πόρνες ήσαν καθαρές κάνοντας συχνά μπάνιο, για να αρέσουν περισσότερο στους πελάτες.

  Σήμερα ισχύει και το αντίστροφο, πιστεύω και τότε: οι πόρνες απεχθάνονται τους πελάτες που τους έρχονται βρώμικοι.

  «…μετά το ’52 που κλείσανε τα μπορντέλα» (σελ. 59).

  Να τα έκλεισε άραγε ο Παπάγος, που μόλις είχε κερδίσει τις εκλογές;

  Βαριέμαι να το ψάξω. Πάντως είναι γνωστό ότι οι δεξιοί είναι συντηρητικοί. Άντε να βγει ο Τσίπρας να ανασάνουν λίγο οι κοπέλες, κάθε τρεις και μια ντου οι αστυνομικοί στο Μεταξουργείο.

  «Κοινωνικώς η πόρνη είναι πιο χρήσιμη από το βουλευτή» (σελ. 62).

  Μπράβο Πετρόπουλε!!!

  «Οι υπηρέτες των ατομικών μπουρδέλων είναι πούστηδες (και, σε τελική ανάλυση, άνθρωποι της ασφάλειας)» (σελ. 89).

  Το τελευταίο δεν το ήξερα.

  Πούστης τσάτσος σε μπουρδέλο τώρα πια σπανίζει.

  «Προσεγγίζω το θέμα της αιμομιξίας άνευ προκαταλήψεων. Πριν είκοσι χρόνια ξέσπασε, στη Θεσσαλονίκη, ένα αιμομικτικό σκάνδαλο, πατέρας και κόρη. Ο πατέρας καταδικάστηκε σε 15/χρονη φυλάκιση. Η κόρη ξέμεινε στο σπίτι… με κάποια θεια. Σηκώθηκα και πήγα σ’ αυτό το σπίτι, όπου συζήτησα με την κόρη. Ήταν ένα καλότατο κορίτσι. Κλαίγοντας, μου εξήγησε: η μάνα της πέθανε και αυτή ήταν ακόμη μωρό. Ο πατέρας δούλευε σκληρά και για χατίρι του μωρού δεν ξαναπαντρεύτηκε. Δίχως να το νιώσουν συνέβη ότι συνέβη. Αργότερα, μες στη φυλακή, εγνώρισα και τον αιμομίκτη πατέρα. Ένας χοντρός μεσόκοπος με χρυσή καρδιά. Έβγαζε την ποινή του με κουράγιο. Δεν καταδικάζω μήτε τον πατέρα, μήτε την κόρη. Δεν καταδικάζω ούτε καν τον δικαστή που τους έκρινε» (σελ. 115).

  Σίγουρα τέτοιες περιπτώσεις σπανίζουν, συνήθως ο αιμομίκτης πατέρας καταγγέλλεται από την ίδια την κόρη. Η μητέρα, που είναι ζωντανή, για να μην καταστρέψει το γάμο της κάνει ότι δεν βλέπει.

  (Καλά να πάθει, αφού δεν με ήθελε).

  Η πρώτη παράγραφος από την βιβλιοκριτική μου για το βιβλίο της Ανίτας Νικολάου, Ελένη η πόρνη: «Η Ελένη η πόρνη βιάστηκε από τον πατέρα της με την ανοχή της μητέρας της».

  Δεν θα παρέθετα το παραπάνω απόσπασμα αν δεν έγραφε μια παρόμοια ιστορία ο Φιτζέραλντ στο μυθιστόρημά του «Τρυφερή είναι η νύχτα».   

  Ο Πετρόπουλος αναφέρεται και στη κτηνοβασία, στη νεκροφιλία, στην ομοφυλοφιλία, στο βιασμό, στην ανδρική πορνεία, και δεν θυμάμαι τι άλλο.

  «Υπάρχουν γυναίκες που κατά την συνουσίαν (για να έχουν οργασμό) υποδύονται τις νεκρές» (σελ. 119).

  Να κάτι που δεν ήξερα.

  «Όταν το ελληνικό κράτος καταφέρει να απαγγιστρωθεί από την εκκλησία, τότε θα θεσπίσει τον πολιτικό γάμο με όλα του τα συνεπακόλουθα: ληξιαρχική βάφτιση, απεριόριστος αριθμών γάμων… οικονομική-περιουσιακή αυτοτέλεια της συζύγου, εξαφάνιση των κυρώσεων κατά των νόθων παιδιών [δεν ήξερα ότι υπήρχαν τέτοιες], ταφή άνευ ιεροτελεστίας, καθιέρωση κρεματορίων, κτλ, κτλ.» (σελ. 135).

  Προφητικός ο Πετρόπουλος!

  «Η σύφιλη κτύπησε και την ελληνική ποίηση. Ο Καρυωτάκης κι ο Φιλύρας υπήρξαν τα διασημότερα θύματά της. Ήδη, το 1923, ο Καρυωτάκης είχε γράψει την Ωχρά σπειροχαίτη. Ο Καρυωτάκης… ώφειλε να έχει ταυτότητα συφιλιδικού. Τέτοιες ταυτότητες εξέδιδαν τα υγειονομικά κέντρα» (σελ. 140).

  Ο καθοριστικός παράγοντας λοιπόν για την αυτοκτονία του – η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει – μπορεί να ήταν η σύφιλη.

  «Από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα τα τέσσερα ήτανε σεξουαλικής φύσεως: μοιχεία, αιμομιξία, αρσενοκοιτία, παιδοφθορία» (σελ. 152).

  Η μοιχεία και η αρσενοκοιτία αποποινικοποιήθηκαν, όχι όμως η αιμομιξία και η παιδοφθορία. Η αρσενοκοιτία στο Ισλάμ τιμωρείται με την ποινή του θανάτου. Δεν ξέρω για τα υπόλοιπα.

  «…εγώ ήξερα δυο παλιές πουτάνες που έγιναν ελασίτισες και που, μετά τα Δεκεμβριανά, ξαναγύρισαν στην πουτανιά» (σελ. 154).

  Είχα διαβάσει για κάποια, δεν ξέρω αν ήταν μια από αυτές τις δυο.

  «Αλλά, μαζί με την ποιήτρια Δήμητρα Χριστοδούλου, μαζί με όλες τις περιφρονημένες γυναίκες, μαζί με όλες τις πουτάνες – πνευματική πουτάνα κι εγώ- θα φωνάξω

Φαλλέ, φαλλέ! Κερδίζω πλέον

Και την υπερηφάνεια και το ψωμί μου! (σελ. 154).

  Πνευματική πουτάνα και εγώ, με τα 15 βιβλία μου.

  Διάβασα ότι το είπε ένας αμερικανός συγγραφέας, τελικά το είπε ο Μολιέρος: Το γράψιμο είναι σαν την πορνεία. Στην αρχή το κάνεις γιατί σου αρέσει [Μαρία η Αιγυπτία], μετά για να ευχαριστήσεις μερικούς στενούς φίλους [friends with benefits], και τέλος για τα λεφτά.

  Εγώ τελικά είμαι από τις πιο φτηνές πουτάνες. Κάθε χρόνο που πήγαινα να εισπράξω τα συγγραφικά μου δικαιώματα, η εκκαθάριση έδειχνε ότι έπρεπε να πάρω κάπου είκοσι με εικοσιπέντε ευρώ. Τα έτρωγα μπουγάτσες, έτσι, για να τα ευχαριστηθώ. Μετά έπαψαν να μου δίνουν συγγραφικά δικαιώματα. -Τα βιβλία σας δεν πουλάνε, μου είπε η υπεύθυνη.

  Ίσως τα κατακρατούσε. Γιατί μετά πήρε πόδι, έμαθα.

  Αυτά για τον Πετρόπουλο. Ίσως με πιάσει η περιέργεια να διαβάσω και τα υπόλοιπα αποσπάσματα του Κουκουλέ, αν και δεν το νομίζω.