Γιάννης και Γιώργος Κολόζης, Ο Γιώργος του Κέδρου (2020)

Γιάννης και Γιώργος Κολόζης, Ο Γιώργος του Κέδρου (2020)

 

  Ένα ταξίδι στον χρόνο μέσα από τη ματιά δύο γενεών κινηματογραφιστών, στο νησί της Δονούσας από τη δεκαετία του ’70 έως σήμερα. Ο Γιώργος Κολόζης πήγε για πρώτη φορά στη Δονούσα το 1972 – δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα ούτε τουρισμός τότε. Μένοντας μόνος στην παραλία του Κέδρου, απέκτησε το όνομα Ο Γιώργος του Κέδρου. Ο θάνατός του το 2009, οδήγησε τον γιο του, τον Γιάννη, να συνεχίσει το έργο του και να επισκέπτεται τακτικά το νησί.

  Δείχνει στους ηλικιωμένους νησιώτες φωτογραφίες τους που είχε τραβήξει ο πατέρας του. Συγκινούνται. Τραβάει και τα δικά του βίντεο. Βλέπουμε μια οικογένεια να βλέπει ένα τέτοιο βίντεο σε ένα tablet.

  Τελικά κάποιοι τόποι αποτελούν μαγικούς προορισμούς. Κάποιοι τον επισκέπτονται μια φορά, και από τότε δεν ξεκολλάνε. Μια φίλη μου με την οικογένειά της κάνουν κάθε χρόνο διακοπές στην Αστυπάλαια. Ο φίλος μου ο Νίκος που έχει ενοικιαζόμενα στην Κέρκυρα, μου λέει ότι κάποιοι έρχονται κάθε χρόνο. Ένα άλλο ζευγάρι φίλων μου πήγαιναν επί χρόνια στη Γαύδο, μένοντας σε σκηνή.

  Συγκινήθηκα βλέποντας αυτό το ντοκιμαντέρ. Μου θύμισε την Κάσο, όπου τοποθετήθηκα πρωτοδιόριστος. Για να ρωτήσω την τεχνητή νοημοσύνη να μου συγκρίνει τα δυο νησιά.

  69,464 km η Κάσος, έναντι 13,75 της Δονούσας. Όμως το μεγαλύτερο μέρος της Κάσου, στα νότια, αποτελείται από βουνά τα οποία είναι σχεδόν απροσπέλαστα.

  Το ντοκιμαντέρ αυτό μπορείτε να το δείτε στο vimeo.

https://vimeo.com/420090812

Maryam Ebrahimi and Nima Sarvestani, No burqas behind bars (2012)

 Maryam Ebrahimi and Nima Sarvestani, No burqas behind bars (2012)

 

  Όσο πιο πολλά διαβάζω, τόσο πιο πολύ φρικιάζω (τροχαίος).

  Για τις γυναίκες στο Ισλάμ, και ειδικά στο Αφγανιστάν.

  Ήλθαν οι αμερικάνοι, ανέτρεψαν το καθεστώς των ταλιμπάν, όμως οι ταλιμπάν είχαν την υποστήριξη του πληθυσμού, και κάποια στιγμή οι αμερικάνοι τα μάζεψαν και έφυγαν.

  Να το ξαναπώ, κάθε λαός έχει το καθεστώς που του αξίζει.

  Επί καθεστώτος Καρζάι, με διωγμένους τους ταλιμπάν, ένας νέος καταδικάστηκε σε θάνατο από ιεροδικείο γιατί μοίραζε φυλλάδια με το κείμενο κάποιου ιρανού για τα δικαιώματα της γυναίκας στο ισλάμ. Τονίζω, επί Καρζάι, με τους ταλιμπάν διωγμένους.

  Έκανα ένα cause στο blog μου ζητώντας την απελευθέρωσή του. Μετά από μήνες ο Καρζάι μετέτρεψε την ποινή του σε ισόβια. Και μετά από μήνες πάλι τον απέλασε. Ελεύθερος μεν, μακριά από την πατρίδα του δε.

  Έχοντας αυτή την ιστορία υπόψη μου η επιστροφή των ταλιμπάν δεν ήταν καθόλου έκπληξη για μένα.

  Έφριξα με αυτά που άκουσα σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ.

  Κατ’ αρχή ας σχολιάσουμε τον τίτλο: οι φυλακισμένες δεν είναι υποχρεωμένες να φοράνε τη μπούρκα. Η συγκεκριμένη φυλακή φιλοξενεί 40 γυναίκες που μένουν σε τέσσερα κελιά, μεγάλα είναι αλήθεια, και μια μεγάλη αυλή. Σε μια άλλη πτέρυγα είναι οι άντρες, κάπου 500.

  Μπορείτε να διαβάσετε τον σύνδεσμο για περισσότερες λεπτομέρειες και ιστορίες γυναικών, εγώ θα γράψω εδώ ότι θυμάμαι.

  Το έσκασε με τον αγαπημένο της. Είχαν σκοπό να την παντρέψουν με έναν που δεν τον ήθελε. Κάποια στιγμή τους έπιασαν και κατέληξαν στη φυλακή και οι δυο.

  Το να το σκάσεις από το σπίτι σου, είτε των γονιών σου είναι αυτό είτε του συζύγου σου, είναι ποινικό αδίκημα.

  Τον αγαπάει. Ελπίζει ότι όταν αποφυλακισθούν θα παντρευτούν.

  Όμως φαίνεται μόνο οι γυναίκες αγαπάνε βαθιά, οι άντρες όχι. Αποφυλακίζονται, αλλά δεν την παίρνει μαζί του. Φεύγει με τους δικούς του. Σε τρεις μήνες παντρεύεται, με τη νύφη που του διάλεξαν οι δικοί του, ενώ η γυναίκα μένει σε ένα καταφύγιο γυναικών.

  Η ζωή της διατρέχει κίνδυνο.

  Πρόσβαλε την τιμή της οικογένειας, ο αδελφός της θα τη σκοτώσει.

  Πολλές εκφράζουν αυτό το φόβο, ότι όταν βγουν έξω θα τις σκοτώσουν. Όπως και να έχει θα υποστούν τα ίδια δεινά, που η αντίδρασή τους σ’ αυτά τις οδήγησε στη φυλακή.

  Στη φυλακή νοιώθουν πιο άνετα. Οι φύλακες είναι σαν μεγάλα αδέλφια τους και οι συγκρατούμενες σαν αδελφές τους. Το ότι καμιά φορά τσακώνονται δεν έχει μεγάλη σημασία. Το ότι οι γυναίκες φύλακες τις εκμεταλλεύονται κάποιες φορές, είναι ένα πρόβλημα που τις κάνει να αγανακτούν.

  Ο διευθυντής της φυλακής φαίνεται ιδιαίτερα φωτισμένος. Είναι καλοπροαίρετος μαζί τους, και σχολιάζει στην κάμερα: Όλα τα κακά προέρχονται από τους γάμους που επιβάλλουν οι γονείς στα παιδιά.

  Ένας φτωχός πατέρας της επέβαλε, ενώ ήταν μόλις 10 χρονών, να παντρευτεί κάποιον μεγαλύτερό της.

  Το είχα ξεχάσει, η πολυγαμία στο Αφγανιστάν καλά κρατεί.

  Είναι δυνατόν να υπάρξει έρωτας στην πολυγαμία;

  Η ζηλιάρα γυναίκα αργά ή γρήγορα θα βρει κάποιον να επενδύσει τα ματαιωμένα ερωτικά της αισθήματα.

  Το σκάει με το γιο του άντρα της.

  Φυλακίζονται και οι δυο.

  Ο άντρας της, που έχει διαπράξει ήδη φόνους και δεν έχω καταλάβει πώς βρίσκεται έξω, την επισκέπτεται, όμως αντί να την παρηγορεί την απειλεί, συχνά την κτυπάει. Η γυναίκα του κρυφακούει, προσπαθεί να πείσει έναν κρατούμενο να σκοτώσει τον γιο του, θα τον ακριβοπληρώσει.

  Το καταγγέλλει στον διευθυντή και αυτός υπόσχεται να κάνει ότι μπορεί για να τον προστατέψει.

  Θυμήθηκα και αυτό. Μια γυναίκα την εγκατέλειψε ο άντρας της. Βρέθηκε στη φυλακή με ένα μωρό, δεν έχει γάλα να το θηλάσει, ούτε χρήματα να αγοράσει σκόνη γάλα, και αναγκάζεται, με σπαραγμό ψυχής, να το πουλήσει.

  Ήξερα ότι αυτό συνέβαινε στην Κίνα. Πουλούσαν τις κόρες τους σε πλουσιόσπιτα για να μην πεθάνουν της πείνας, το είδα και στην ταινία του Feng Xiaogang «Back to 1942» (2012). Και η σύμπτωση, μια καθώς είπαμε είμαι λάτρης των συμπτώσεων. Και οι δυο ταινίες γυρίστηκαν το 2012.

  Ενώ είχα ξεκινήσει να γράφω αυτές τις γραμμές θυμήθηκα τις τρεις προσευχές του Θαλή. -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που με έκανες άνθρωπο και όχι ζώο. -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που με έκανες έλληνα και όχι βάρβαρο. -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που με έκανες άντρα και όχι γυναίκα.

  Και καθώς η συνειρμική μου μνήμη λειτουργεί ακόμα τέλεια, σε αντίθεση με την άλλη, μου ήλθαν στο μυαλό και οι τρεις προσευχές της ψυχής στον «Φτωχούλη του Θεού». -Θεέ μου, μη με αφήσεις ατέντωτο, γιατί θα σαπίσω. -Θεέ μου, μη με παρατεντώσεις, γιατί θα σπάσω. -Θεέ μου, παρατέντωσέ με κι ας σπάσω.

  Εμένα άραγε, που γράφω την εισαγωγή στον ιρανικό κινηματογράφο και την εισαγωγή στον κινέζικο κινηματογράφο, τι με κάνει, με τεντώνει ή με παρατεντώνει;

  Το φαντάστηκα από τα ονόματα, αλλά λέω τώρα να το επιβεβαιώσω.

  Ναι, και οι δυο σκηνοθέτιδες είναι ιρανοσουηδές.

  Δεν το είπαμε, το ντοκιμαντέρ είναι σουηδική παραγωγή.

Meganalysis

 

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί διαφήμιση

Meganalysis, Διαγνωστικά εργαστήρια, Λεωφόρος Βεΐκου 19 11146 Γαλάτσι, τηλ. 2102222813 (έχει και στην Κυψένη, Πλατεία Κανάρη 15)

 

 ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ

 Είναι συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΠΥ. Με παραπεμπτικό, πλήρωσα 14,20 ευρώ συμμετοχή, και 120 την αναισθησιολόγο. Αν έβρισκαν πολύποδα, θα ήταν 50 ευρώ ο πρώτος και από 30 οι επόμενοι. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κο Ν. Μάγειρα, επιμελητή στο 251 ΓΝΑεροπορίας που μου έκανε την κολονοσκόπηση, στην κα Λ. Μπαλτατζή, αναισθησιολόγο. Δεν κατάλαβα τίποτα, μάλιστα έβλεπα όνειρο όταν με σκούντησε για να μου πει ότι τελειώσαμε. Ευχαριστώ και την κα Κ. Καραδήμα, τέως προϊσταμένη γαστρεντερολογικού τμήματος του ΓΚΝΑ, που έβαλε την πεταλούδα χωρίς να με πονέσει.

  Μπορείτε να ψάξετε για τιμές αλλού, και θα δείτε τη διαφορά.

Γιάννης Πούλος, Μανάβικο, παιχνίδια του μυαλού και της καρδιάς

 Γιάννης Πούλος, Μανάβικο, παιχνίδια του μυαλού και της καρδιάς, Λογό_τυπο 2025, σελ. 68

 

  Καλησπέρα σε όλες και όλους σας.

  Θα ξεκινήσω ανορθόδοξα μιλώντας για τον Γιάννη.

  Θα ξεκινήσω από τον κρίκο μιας αλυσίδας συμπτώσεων, τότε τον καιρό της δικτατορίας, που οδήγησε στο να γίνω φίλος του, και τα σπίτια μας να απέχουν λιγότερο από πενήντα μέτρα.

  Ο κρίκος αυτός ξεκινάει ως εξής:

  -Πάρε τηλέφωνο το θείο σου τον Αντρέα (αξιωματικό στο ΓΕΣ), μου λέει η ξαδέλφη μου.

  -Αν γίνω αξιωματικός θέλω να γίνω με την αξία μου (αφέλεια).

  -Βρε πάρε που σου λέω.

  Πήρα.

  -Ποιο είναι το ΑΣΜ σου; Η δεύτερη κουβέντα του.

  Του το είπα.

  Έγινα Έφεδρος Αξιωματικός Εφοδιασμού Μεταφορών. Μετά τη σχολή πήγα στην Κοζάνη. Από την Κοζάνη, χάρη στο θείο μου (ευτυχώς; Δυστυχώς; Δεν πέτυχε τη μετάθεσή μου στην Αθήνα) πήρα μετάθεση στη Λάρισα.

  Στη μονάδα, τυχαία μια συζήτηση με έναν κοντοχωριανό, που αργότερα παντρεύτηκε την ξαδέλφη μου.

  -Τι διαβάζεις Λούκι Λουκ και σαχλαμάρες, διάβασε κανένα βιβλίο.

  -Ήταν ένας εδώ που διάβαζε βιβλία, και τώρα είναι στην ΕΣΑ και τρώει ξύλο.

  Μεγάλη η περιέργειά μου να τον γνωρίσω.

  Και τον γνώρισα.

  Δεν θα αναφερθώ στους επόμενους κρίκους που οδήγησαν στο να γίνω στενός φίλος με το Γιάννη, με τα σπίτια μας κοντά κοντά. Απλά θα πω το όνομά του.

  Θανάσης Πόραβος.

  Εργάτης της Πέτρας, έχει γράψει ένα βιβλίο για αυτήν.

  Τα εισαγωγικά αυτά ήταν για να διαβάσω το ποίημα που του αφιερώνει ο Γιάννης στη συλλογή.

  Η αφιέρωση είναι σε υποσημείωση, το ποίημα μιλάει για αυτόν.

 

Πέτρες-λέξεις

 

Ο αρχιμάστορας πέτρες διαλέγει απ’ το σωρό,

τις γραμμές διαβάζει, της πέτρας την αντοχή.

Με το καλέμι ταιριάζει τον αρμό,

στέρεη κατοικία να φτιάξει, γεφύρια.

Όμοια λέξεις, εικόνες διαλέγω, για ποιήματα παιχνίδια.

 

  Ο καθείς και στα όπλα του, όπως λέγει ένας άλλος ποιητής.

 

  Και πάμε τώρα στην ποίηση του Γιάννη.

  Δυο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της: ο λεκτικός μινιμαλισμός (το μικρό είναι όμορφο, οικολογικό σύνθημα) και η σχεδόν ολοκληρωτική απουσία ρήματος. Ας δώσουμε δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα, με τρία ποιήματα στα οποία δεν υπάρχει ρήμα.

 

Δωμάτιο

 

Δωμάτιο μικρό, γεμάτο καλοσύνη.

Κάστανα, μήλα, κρασί, αγκαλιά ζεστή.   

 

  Νοσταλγία

Ανθισμένο λουλούδι, μυρωδιές αγκαλιές

το κύμα συντροφιά, ζωή σαν μουσική.

Θησαυρός το μακρινό νησί, βάλσαμο στην πληγή.

 

Και

 

Λέσχη Ανάγνωσης

 

Γράμματα καλλιγραφικά, καθαρά,

σημειώσεις, τίτλοι, στενογραφία.

Νοήματα, ιδέες, αναλύσεις, συμπεράσματα, κρίσεις.

Στη βαρβαρότητα ευγενική παρουσία,

στην πολύχρωμη πλατεία, της θαυμάσιας χώρας με τα βιβλία.

 

  Η Λέσχη Ανάγνωσης είναι η Λέσχη Ανάγνωσης της πλατείας Βικτώριας, που φτιάχτηκε από τον Γιάννη λίγο πριν την πανδημία και λειτούργησε μέχρι και το Πάσχα που μας πέρασε.

 

  Η σχεδόν ολοκληρωτική απουσία ρήματος κάνει τα ποιήματα κάτι σαν slide show, με εικόνες να διαδέχονται η μια την άλλη, και όχι σαν μια σειρά από reels.

 

  «Λες η γη είναι ερωμένη και μες σ’ όνειρο κλεμμένη.

Γονατίζω τη φιλώ. Σκύβω και την προσκυνώ.

Ρίχνω μέσα τον καρπό. Μα η κόρη δένει ανθό».

 

  Όχι, οι στίχοι αυτοί δεν είναι του Γιάννη, είναι ενός άλλου φίλου μου ποιητή, του Μανόλη Πρατικάκη, από την τελευταία ποιητική του συλλογή, «Η στιγμή της φωτοσύνθεσης».

  Γιατί τους παρέθεσα.

  Το υφολογικό στοιχείο που τους χαρακτηρίζει είναι η εσωτερική ομοιοκαταληξία, πρώτο ημιστίχιο με δεύτερο ημιστίχιο. Η ίδια εσωτερική ομοιοκαταληξία απαντάται πολύ συχνά στην ποίηση του Γιάννη. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα, καθώς θα τη συναντήσουμε και σε άλλους στίχους που θα παραθέσω.

 

Ψάρια, φίλοι πολλοί, στου Νικόλα την αυλή.

Στα κάρβουνα του Λεωνίδα, τέτοια γλύκα δεν την είδα.

 

 

  Σε πολλές βιβλιοκριτικές μου αναφέρομαι στην αυτοαναφορικότητα του ποιητή. Μιλάει για τον ποιητή, την ποίηση και το ποίημα. Το ίδιο και ο Γιάννης.

 

Η ποίηση

 

Η ποίηση περπατά στης πόλης τα στενά,

απ’ τις εκκλησίες περνά, το πάρκο, το μουσείο,

πίνει καφέ στην πλατεία Βικτωρίας.

Στου μανάβη κάνει στάση, πατάτες αγοράζει και κρεμμύδια,

τους μετανάστες χαιρετά, τα παιδιά της Ασίας.

Με λόγια ζεστά, φέρνει τροφή σ’ αστέγους,

απ’ τα μπουρδέλα περνά, τις πουτάνες χαιρετά,

τις νύχτες κοιμάται στα πεζοδρόμια, βρόμικα δωμάτια.

Δίπλα σου περνά, μύρισέ τη, νιώσε, τ’ απαλό της χάδι.

 

  Το ποίημα

 

Η ποίηση δεν αλλάζει την κοινωνία,

με λέξεις δίνει αίσθηση, σοφία, φαντασία.

Αλλά μ’ ένα ποίημα στην εξουσία,

σύνταξη, γιατρό μου δώσαν παθογένεια χρονία.

«Απ’ τον Οκτώβρη του εικοσιένα σύνταξη περιμένω.

Ο κύριος Χατζηδάκης είπε αναμονή.

Για τη διανομή, έκανα υπομονή.

Ο κύριος Πλεύρης στο γιατρό να πάω.

Στον ΕΦΚΑ μου είπαν δεν είσαι στο μητρώο.

Κύριε Πλεύρη, κύριε Χατζηδάκη, με κάνατε μπαλάκι.

 

  Και τέλος

  Ο ποιητής

 

Την ποίηση θέλεις να υπηρετείς, να την κάνεις ταίρι

όμως ήρθαν δύσκολοι καιροί, χωρίς άνοιξη, καλοκαίρι.

Σε συνέδρια και μέσα, στίχους ν’ απαγγέλεις με σοφία,

μέλος στο σωματείο, να παίρνεις θέσεις και βραβεία.

Στα χρόνια της ζωής, τη μούσα καρτερείς.

Μέχρι να ’ρθει, φρούτα και λάχανα πωλείς.

 

  Σε υποσημείωση διαβάζουμε ότι δημοσιεύτηκε στην καθημερινή στις 5/1/2023

  Θα υπογραμμίσουμε την ομοιοκαταληξία των τεσσάρων πρώτων στίχων.

 

    Πεζόμορφη η ποίηση του Γιάννη, όμως συχνά εμφιλοχωρούν και στίχοι με κανονικό μέτρο.

 

Το Μητσάκι και η Μάρω βόλτα κάνουνε στο Φάρο…

Ψάρια ο Χάρης ο Βαρκάρης.

Και οι δυο στίχοι σε τροχαϊκό μέτρο.

  Να σημειώσουμε την εσωτερική ομοιοκαταληξία και στους δυο τροχαϊκούς αυτούς στίχους.

 

Στο δρόμο πίκρες, βάσανα, χαρές, στιγμές που ’χουν χαθεί.

Εδώ έχουμε τον ίαμβο.

 

Σκιά της αλήθειας το ψέμα.

Και εδώ τον αμφίβραχυ.

 

Δεν μπορώ να φανταστώ ελλειπτικότατη εικόνα της πρόσφατης ιστορίας και της σημερινής κατάστασης:

 

Ζωή παγωμένη

 

Πόλεμος, ολοκαύτωμα, κατοχή,

εμφύλιος, Τασκένδη, εξορίας νησιά,

Σερβία, Συρία, Βαγδάτη, θάνατος στα χωριά,

σπαρμένο το πέλαγος μετανάστες νεκροί.

Πανδημία στον κόσμο θανατηφόρα.

Ζωή παγωμένη, Τέμπη στο σημείο μηδέν,

χωρίς οξυγόνο, νεκρές ψυχές.

 

Και ένα ακόμη

 

Οδός Χέυδεν & Παιωνίου

 

Μαυροματαίων και Χέυδεν, γιατροί, δικηγόροι,

Αλήτες, χρήστες, βαποράκια, εμπόροι

Θέα το Άρεως Πεδίο, καυσαέρια υπεραστικών λεωφορείων.

3^η Σεπτεμβρίου, γρήγορο φαγητό, θάνατος από έκρηξη αερίων…

  Και εδώ δεν υπάρχει ρήμα.

 

  Στην οδό Χέυδεν είναι το σπίτι της κυρίας Έρης, που φιλοξένησε για ένα διάστημα τη Λέσχη Ανάγνωσης όταν έκλεισε η ΜΚΟ που μας φιλοξενούσε μέχρι τότε.

  Οδός Χέυδεν και Φυλής γωνία είναι ένα αφγανικό εστιατόριο που πηγαίνω, αραιά και πού τώρα, και τρώγω αρνάκι, πάντα αρνάκι, με πέντε ευρώ.

 

Πνοή

 

Όταν η ποίηση συναντά τη ζωγραφική,

Δίνουν πνοή στον έρωτα, στη φαντασία, την αισθητική.

 

  Αυτή τη συνάντηση την κάνει ο Νίκος Οικονομίδης, ζωγράφος, που «εικονογραφεί» ποιήματα, της γυναίκας του και άλλων ποιητών. Στη μια πλευρά η εικόνα, στην άλλη το ποίημα, σε καλαίσθητες εκδόσεις.

 

  Το βρακί

 

Τα σεντόνια απλωμένα στο μπαλκόνι,

το φουστάνι, το βρακί, αλλά συ δεν είσαι κει.

 

  Αδιόρθωτος ανεκδοτάς, θα το πω όσο γίνεται πιο σύντομα το ανέκδοτο.

  Τι ανέκδοτο, πραγματική ιστορία, σε ένα διπλανό χωριό από το δικό μου.

  Είχε απλώσει στην ταράτσα το κοστούμι του για να ξεμυρίσει από τη ναφθαλίνη, γιατί θα το φορούσε γαμπρός.

  Οι φίλοι του το πήραν από την απλώστρα και έπειτα πήγαν και τον βρήκαν στο καφενείο και του είπαν ότι του το έκλεψαν. -Πάμε να δεις.

  Πηγαίνουν, το κουστούμι έλειπε.

  Και το σχόλιό του: -Ευτυχώς που δεν ήμουνα μέσα.

 

Ο χορός του φεγγαριού

 

Η θάλασσα με το φεγγάρι αγκαλιά, των κυμάτων μουσική,

Με παίρνουν σε τρελό χορό, σ’ άλλους τόπους με σένα μαζί.

 

  Και σε άλλους ποιητές, διάφορες εικόνες πυροδοτούν αναμνήσεις και δημιουργούν συνειρμούς.

 

Λαθραίος

 

Λαθρεπιβάτης στο πλοίο της ζωής.

Ομόνοια, αγόραζες λαθραία τσιγάρα,

λαθραία χάδια, φιλιά κι αγάπη,

με γυναίκες που έφτασαν στο τόπο σου λαθραία.

 

  Το «Δρομολόγιο» είναι αυτοβιογραφικό

 

Λαχαναγορά, Πειραιώς, πλατεία Βικτωρίας,

φρούτα, λαχανικά με φορτηγό,

νέφος, κίνηση, άγχος, ταλαιπωρία.

Πούλησες τα πράγματα, κατέβασες τα ρολά,

στου παραδείσου φτάνεις το νησί.

Φίλοι, βιβλία, κολύμπι το δρομολόγιο.

Σε παραλίες περπατάς, στο βουνό, της χαμένης ζωής τον καιρό.

 

Αφήσαμε για το τέλος τα ερωτικά

 

  Το Κλειδί.

 

Γράμματα σου στέλνω, δυο λόγια τρυφερά,

η πόρτα σου κλειστή και το κλειδί παρμένο,

στο κρύο στη βροχή απ’ έξω περιμένω.

Άνεμος θα γενώ, θα μπω απ’ τις χαραμάδες,

πουλί στο δέντρο της αυλής, ν’ ακούσεις το τραγούδι.

Τις νύχτες με των αστεριών το φως,

του φεγγαριού τη λάμψη, θα πω το παραμύθι.

 

Ακόμη

 

Το διάφανο χαμόγελο, τα δροσερά σου χείλη,

Μου έχουν κάνει την καρδιά, λουλούδι του Απρίλη.

 

  Τα φιλιά

 

Φιλί σου ζήτησα, μου ’δωσες χίλια,

δροσιά, στη δίψα της ψυχής,

γεύση γλυκιά στο πικραμένο στόμα,

άρωμα λουλουδιών μες στο χειμώνα.

 

  Καπέλο

 

Στέλνω τα φιλιά για κάθε μέρα που λείπω.

Τα μάζεψα ένα ένα στο καπέλο,

όταν το φοράς να σε φιλούν.

 

Γιάννη, καλοφάγωτα τα ποιήματα του μανάβικού σου.

Jiang Haiyan, Examination 1977 (2009)

 Jiang Haiyan, Examination 1977 (2009)

 

  Όπως εμάς μας κατατρύχουν τα δεινά του εμφύλιου και της κατοχής, έτσι και τους κινέζους τους κατατρύχουν τα δεινά της πολιτιστικής επανάστασης. Ο πατέρας του Xi Jiping δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Εμείς έχουμε τον Αγγελόπουλο, οι κινέζοι τον Zhang Yimou. Δίπλα τους υπάρχουν κι άλλοι. Πριν λίγες μέρες ανάρτησα για μια άλλη ταινία που έχει να κάνει με την πολιτιστική επανάσταση, την «Νυχτερινή βροχή» (1981) του Wu Yonggang.

  Η λεγόμενη «συμμορία της Σαγκάης» (Gang of Four) συνελήφθη στις 6 Οκτωβρίου 1976, λίγες εβδομάδες μετά τον θάνατο του Μάο Τσετούνγκ, και σήμανε το τέλος της πολιτιστικής επανάστασης. Στην αρχή της ταινίας βλέπουμε να προβάλλεται στο χωριό που έχουν πάει για αναμόρφωση ένα ντοκιμαντέρ όπου δείχνεται ο Deng Xiaoping, ο πρωτεργάτης του θαύματος της Κίνας. Ξέρουν για αυτόν, και όταν υπάρχει διακοπή ρεύματος κινούν με τα πόδια δυναμό για να τροφοδοτήσει με ρεύμα τη μηχανή και να συνεχιστεί η προβολή.

  Προφανώς ήξεραν ότι ο Deng Xiaoping είχε διωχθεί, και η επάνοδός του σήμαινε πολλά.

  Για όσους δεν το ξέρουν, ο γιος του Deng Xiaoping ήταν (ίσως είναι ακόμη) πρόεδρος των παραπληγικών της Κίνας. Οι ερυθροφρουροί τον είχαν ξυλοκοπήσει άγρια γιατί αρνιόταν να απαρνηθεί τον πατέρα του.

  Να το πούμε και αυτό.

  Ο Deng Xiaoping δεν αποκαθήλωσε τον Μάο. Έκανε λάθη, αλλά είναι αυτός που έφερε το ΚΚΚ στην εξουσία. Με τον Στάλιν δεν υπήρξε πρόβλημα. Την επανάσταση την έκαναν κυρίως ο Λένιν και ο Τρότσκι. Ο Στάλιν ήλθε μετά, εξού και η αποσταλινοποίηση.

  Ακόμη:

  Οι δυο από τους τέσσερις καταδικάστηκαν σε θάνατο με διετή αναστολή, που αργότερα μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά. Ο τρίτος σε ισόβια δεσμά και ο τέταρτος σε 20 χρόνια φυλακή. Ο μόνος που αποφυλακίσθηκε, οι υπόλοιποι πέθαναν στη φυλακή. Η Jiang Qing αυτοκτόνησε το 1991, προφανώς γιατί είχε καρκίνο στο λαιμό.

  Ενώ:

  Τον στενό συνεργάτη του Στάλιν, τον περιβόητο Μπέρια, τον σκότωσαν κυριολεκτικά σαν σκυλί, έχω δει μια σχετική ταινία, νομίζω «Ο Θάνατος του Στάλιν».

  Ο Deng Xiaoping βιαζόταν. Ενώ είχε προγραμματισθεί να γίνουν επί τέλους οι πανκινέζικες (κατά το πανελλαδικές) εξετάσεις το 1978, τις επέσπευσε για το 1979.

  Αυτοί που βρίσκονται σε αναμόρφωση θέλουν να πάρουν μέρος, όμως συναντούν ένα σωρό δυσκολίες. Ο κομματικός υπεύθυνος της ομάδας αναμόρφωσης δεν είναι καθόλου ενθουσιασμένος. Στο τέλος όμως θα τους βάλει σε ένα τρακτέρ με καρότσα και θα τους μεταφέρει στο κέντρο που γίνονται οι εξετάσεις. Στο τέλος θα ανακοινώσει από τα μεγάφωνα ποιοι πέρασαν σε ποιο πανεπιστήμιο και σε ποια σχολή.

  Μέχρι τότε η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο γινόταν με βάση τα φρονήματα. Τοπικές κομματικές οργανώσεις επέλεγαν ποιοι θα πήγαιναν στο πανεπιστήμιο.

  Και βέβαια δεν ήταν δυνατόν να μην υπάρξει και ένα ειδύλλιο. Δεν είναι εκ των ων ουκ άνευ όπως το σασπένς για ένα καλό σενάριο, αλλά σίγουρα προσθέτει πολύ.

Liv Ulmann, Απιστία (Faithless, 2000)

Liv Ulmann, Απιστία (Faithless, 2000)

 

  Είχε αναγγείλει την προβολή της η New Star Art Cinema, όμως τελικά δεν έγινε (ή δεν το πήρα χαμπάρι). Είχα όμως φτιάξει το αρχείο για να γράψω την κριτική, και έτσι είπα να τη δω.

  Να το ξαναπώ άλλη μια φορά, το σενάριο κάνει τη διαφορά, και ο σεναριογράφος είναι ο Μπέργκμαν.

  Και αυτό να το ξαναπώ: όλοι εμείς της αφηγηματικής τέχνης συχνά αυτοβιογραφούμαστε. Και, καθώς είμαι λάτρης του πραγματικού, αναρωτιέμαι, και συχνά ρωτάω, πόσο από αυτό που διαβάζω είναι αυτοβιογραφικό.

  Ξαναδιαβάζοντας τη βιογραφία του στη βικιπαίδεια σκέφτομαι ότι η «Απιστία» είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφική.

  Μόνο που το θέμα είναι η απιστία μιας γυναίκας.

  Αναρωτιόμουνα αν η Marianne θα είχε τη μοίρα της Τερέζας Ρακέν, της Άννας Καρένινα και της Μαντάμ Μποβαρί (έχω γράψει σχετικά στην εισήγησή μου σε μια ημερίδα που είχε τίτλο «Η τιμωρία της μοιχαλίδας στο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα»).

  Τελικά την είχε.

  Αλλά το μαθαίνουμε τηλεγραφικά, με μια λέξη, στο τέλος τέλος: πνίγηκε.

  Νομίζω δεν γύρισε ο ίδιος την ταινία για ευνόητους λόγους. Φαντάζομαι όμως ότι θα ήθελε το σενάριό του γυρισμένο σε ταινία, και η Λιβ Ούλμαν του έκανε το χατίρι.

  Υπόθεση κάνω, να το τονίσω. Η ταινία γυρίστηκε 7 χρόνια πριν το θάνατό του.

  Και, βλέποντας το τέλος της ταινίας, θα κάνω την αποδόμηση.

  Την ταινία τη βρίσκω εντελώς φαλλοκρατική.

  Γράφοντας για την πλοκή θα εξηγήσω το γιατί.

  Αλλά να πω αυτό πιο πρώτα ότι η πλαισίωση της αφήγησης σαν εκδραμάτιση ενός σεναρίου που γράφει ο Μπέργκμαν είναι πολύ έξυπνη επινόηση, φαντάζομαι της Ούλμαν.   

  Το ότι το σενάριο αυτό είναι αυτοβιογραφικό, φαίνεται από το ότι ο Μπέργκμαν (τον υποδύεται ο Erland Josephson) ανοίγει ένα συρτάρι όπου φαίνεται η φωτογραφία της μικρής Ιζαμπέλ.

  Η Ιζαμπέλ είναι η κορούλα του Markus και της Marianne. Η οποία τον απάτησε με τον κοινό τους φίλο David.

  Είχε υποψιαστεί αυτή τη σχέση, αλλά ήλπιζε ότι ήταν ένα πάθος που θα ξεθύμαινε. (Παρενθετικά, δεν αντιδρούν όλοι με τον ίδιο τρόπο όταν η γυναίκα τους τους απατά. Άλλοι χωρίζουν, άλλοι το κάνουν γαργάρα γιατί φοβούνται τη μοναξιά, ενώ άλλοι, πολλοί λιγότεροι ασφαλώς, σκοτώνουν).

  Όμως δεν ξεθύμανε. Το διαζύγιο είναι πια μονόδρομος. Όμως καθώς απαιτεί την επιμέλεια της κόρης τους, πράγμα που η Marianne δεν το δέχεται, η υπόθεση θα καταλήξει στο δικαστήριο (τα παιδιά είναι τα μεγάλα θύματα σε τέτοιες περιπτώσεις. Στο μυαλό μου έρχεται το «Ένας χωρισμός» του Ασγάρ Φαρχάντι).

  Και η αποδόμηση: ενώ κάνει σαν τρελός που όχι μόνο τον απάτησε η γυναίκα του, αλλά τελικά συνέζησε με τον γκόμενο, την ίδια ώρα (όμως αυτό το μαθαίνουμε στο τέλος) είχε γκόμενα. Αυτή τον βρήκε νεκρό, με το σημείωμα που άφησε ότι αυτοκτονεί.

  Αλλά και ο David δεν είναι καλύτερος.

  Ενώ έκανε αφάνταστες σκηνές ζήλειας όταν η Marianne του είπε ότι έκανε σεξ με τον άντρα της, όρο που της έθεσε για να παραιτηθεί από την επιμέλεια της κόρης τους, πράγμα που τελικά δεν έκανε αλλά απλά την ξεγέλασε, την απάτησε και ο ίδιος.

  Η απιστία των δύο αντρών περνάει στο ντούκου στην ταινία.

  Εξαιρετικές ερμηνείες και εξαιρετική σκηνοθεσία από την Ούλμαν, που προσπαθούσε να μην κάνει βαρετή την εικονογράφηση των ατέλειωτων διαλόγων, όταν δεν ήταν βέβαια καυγάδες που δεν είναι ποτέ βαρετοί. Για παράδειγμα, σε μια σκηνή δείχνει την Marianne μαζί με το είδωλό της στον καθρέφτη, ενώ μιλάει.

  Εξαιρετική ταινία, 7,3 η βαθμολογία της. Αναρωτιέμαι… αλλά για να ρωτήσω την τεχνητή νοημοσύνη.

  Ξέρεις αν η ταινία «Απιστία» (Trolöse) προβλήθηκε στην Ελλάδα;

  Προβλήθηκε λέει, αλλά όχι εμπορικά, παρά μόνο στα πλαίσια εκδηλώσεων, κάπου το 2015. Σίγουρα δεν προβλήθηκε φέτος από την New Star Art Cinama (Στούντιο).

 

习近平

 习近平

 

Αποφάσισα να αγοράσω το βιβλίο του Σι Τζινπίνγκ για δυο λόγους. Ο πρώτος, θα μου το έφερνε σπίτι το e-shop μαζί με την παραγγελία για το καινούριο μου κινητό, χωρίς να πληρώσω μεταφορικά. Ο δεύτερος, με ενδιαφέρουν τα τεκταινόμενα στην Κίνα (να το ξαναγράψω, τα κινέζικα είναι μια από τις γλώσσες που ξέρω, έχω γράψει το βιβλίο «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας» και τώρα γράφω μια εισαγωγή στον κινέζικο κινηματογράφο).

Φυσικά δεν θα το πιάσω μονορούφι. Σήμερα διάβασα την επιλογική βιογραφία και το κεφάλαιο για τη διαφθορά.

Σ’ αυτό υπάρχουν τρεις ομιλίες του στις οποίες καταφέρεται με δριμύτητα κατά της διαφθοράς. Παραθέτω ένα απόσπασμα:

«Πρέπει να καταπολεμήσουμε ακούραστα τη διαφθορά και να είμαστε πάντα σε εγρήγορση εναντίον της. Θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι “πολλά σκουλήκια θα φάνε το ξύλο και μια αρκετά μεγάλη ρωγμή θα οδηγήσει στην κατάρρευση του τείχους” [από απόσπασμα του βιβλίου ενός νομομαθούς τον 4^ο π.χ. αιώνα]. Πρέπει να είμαστε σκληροί στην καταπολέμηση της διαφθοράς και να διασφαλίσουμε ότι όλες οι περιπτώσεις διαφθοράς θα διερευνηθούν και ότι όλοι οι διεφθαρμένοι υπάλληλοι τιμωρούνται…».

Είχα διαβάσει ότι οι εθνικιστές (Guomintang) είχαν πολύ μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη από τους κομμουνιστές, όμως νικήθηκαν εξαιτίας της διαφθοράς που οργίαζε στους κόλπους τους, με αποτέλεσμα να χάσουν την λαϊκή υποστήριξη.

Έγραψα το παραπάνω κείμενο με το ερώτημα, επειδή δεν παρακολουθώ τα πολιτικά γεγονότα, είχε ποτέ κανένα κόμμα στις προγραμματικές του δηλώσεις ότι θα καταπολεμήσει τη διαφθορά; Εκτός πια και δεν πιστεύουν ότι στην Ελλάδα υπάρχει διαφθορά.

Mary Bronstein, If I had legs I’d kick you (1025)

 Mary Bronstein, If I had legs I’d kick you (1025)

 

  Από χθες στους κινηματογράφους

  H Linda είναι ψυχοθεραπεύτρια. Είναι σε μια διαρκή κατάσταση στρες, καθώς αντιμετωπίζει προβλήματα με τους ασθενείς της, αλλά και με τον δικό της θεραπευτή.

  Το ξέρω από παλιά, κάθε ψυχοθεραπευτής έχει τον δικό του ψυχοθεραπευτή, για να τον αποφορτίζει από τις εντάσεις που του δημιουργούν οι πελάτες του.

  Καθώς είναι σε συνεχή ένταση, του τη μπαίνει διαρκώς με αποτέλεσμα να την παρατήσει.   

  Η κόρη της τρέφεται με σωληνάκι στην κοιλιά, θα της το βγάλουν μόνο όταν φτάσει ένα ορισμένο βάρος. Όμως αυτή ανυπομονεί, της το βγάζει.

  Μια τρύπα στο ταβάνι την κάνει να μετακομίσει. Ο άντρας της απών, η δουλειά του τον κάνει να απουσιάζει για βδομάδες.  

  Δεν χρειάζεται να πω περισσότερα.

  Δεν θα πω πώς τελειώνει η ιστορία, δεν θα κάνω σπόιλερ. Το μόνο που θα πω είναι ότι δεν αυτοκτονείς έτσι εύκολα απλώς πέφτοντας στη θάλασσα. Ο Καρυωτάκης δεν το ήξερε, και τελικά αυτοκτόνησε με πιστόλι. Η Βιρτζίνια Γουλφ το ήξερε, γι’ αυτό ρίχτηκε στο ποτάμι έχοντας γεμίσει τις τσέπες της πέτρες. Και ένας χωριανός μου, γεραπετρίτης, πριν λίγα χρόνια, δέθηκε στο ποδήλατό του, και με αυτό φούνταρε στον Περιστερά.

  Ψυχοπλακωτική ταινία, που όμως αποζημιώνει με την εξαιρετική ερμηνεία της Rose Byrne.

Yang Xiaozhong (楊小仲), 1899-1969)

 Yang Xiaozhong (楊小仲), 1899-1969)

 

  Ο Yang Xiaozhong ανήκει στην πρώτη γενιά κινέζων σκηνοθετών. Γεννήθηκε το 1899 και πέθανε το 1969.

  Η ταινία του Wu Song's Bloody Battle at Yuan‑Yang Lou (武松血战鸳鸯楼, 1927) είναι ταινία πολεμικών τεχνών, όπως πάρα πολλές, αν όχι οι περισσότερες, εκείνης της δεκαετίας. Ο Wu Song, διάσημος ήρωας για τη δύναμή του και την αίσθηση δικαιοσύνης, εισβάλλει στο Yuanyang Lou, έναν οίκο όπου κρύβονται διεφθαρμένοι τοπικοί άρχοντες και δολοφόνοι και τους εξοντώνει.

  Στην ταινία «The mighty hero Gan Fengchi» (1928), επίσης ταινία πολεμικών τεχνών με μαγικά στοιχεία, βλέπουμε τα δυο μικρά παιδιά του Gan Fengchi, ένα αγόρι και ένα κορίτσι,  να αντιμετωπίζουν με αποτελεσματικότητα τους κακούς.

  Με την ταινία «Poor daddy» ο Yang εγκαταλείπει τις ταινίες με τις πολεμικές τέχνες, που είχα απαγορευτεί εξάλλου από το Guomintang το 1927, όταν η εθνικιστική κυβέρνηση εξόντωσε τους πολέμαρχους. Είναι μια slapstick κωμωδία με δραματικά στοιχεία. Ο μικρός γιος εξοντώνει τον δολοφόνο που έκλεψε τα κοσμήματα. Αποκαλύπτεται η αθωότητα του πατέρα του, ενώ η μητριά του, που ήταν γκόμενα του δολοφόνου και η οποία τους φερόταν με τον χειρότερο τρόπο, αναγκάζεται να φύγει από το χωριό.

  Η ταινία «Spring» (1942) είναι μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ba Jin. Διεκτραγωδείται η μοίρα των γυναικών μιας πατριαρχικής οικογένειας.

  Τέλος στην ταινία «Είκοσι χρόνια ευεργεσίας, 廿載恩情» (1945) παρακολουθούμε τις ζωές ανθρώπων που συνδέονται με μια παλιά ευεργεσία, ένα χρέος ευγνωμοσύνης.
  Μέσα σε μια περίοδο 20 χρόνων, οι σχέσεις τους δοκιμάζονται από πολέμους, χωρισμούς και κοινωνικές αναταραχές.

Wu Yonggang (1907-1982)

 Wu Yonggang (1907-1982)

 

  O Wu Yonggang γύρισε πολλές ταινίες, όμως κορυφαία θεωρείται η πρώτη του, η «Θεά» (1934), που έχει ως θέμα τη θλιβερή ιστορία μιας πόρνης, στο ρόλο της οποίας είναι η Ruan Lingyu.

  Την επόμενη χρονιά γύρισε τον «Μικρό άγγελο».

  Ο μικρός άγγελος είναι ένα ταλαντούχο παιδί, και όλη η οικογένεια προσπαθεί, με τα φτωχά τους οικονομικά, να τον σπουδάσουν. Το πόσο καλή ψυχή έχει φαίνεται από το ότι, εμπνεόμενος από ένα διήγημα με τίτλο «Μαθήματα αγάπης», δουλεύει τα βράδια για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του.

  Επίσης την επόμενη (1936) το «Έρημο νησί», μια αστυνομική ιστορία.

  Ο ναυτικός σκότωσε τον γκόμενο της γυναίκας του και ο επιθεωρητής τον καταδιώκει αδυσώπητα. Θα τον εντοπίσει στο πλοίο που δουλεύει. Το πλοίο ναυαγεί. Ο ναυτικός σύρεται στην ακτή και τραβάει τον μισοπνιγμένο επιθεωρητή. Του σώζει τη ζωή, όμως αυτός θα επιχειρήσει να τον συλλάβει.

  Θα πεθάνουν και οι δυο πάνω στο έρημο νησί. 

  Η ταινία «The old man and the fairy» (1956) είναι μεταφορά ενός διηγήματος μιας κλασικής κινέζικης ανθολογίας. Ο κακός άρχοντας ζηλεύει τον κήπο με τα όμορφα λουλούδια του ηλικιωμένου. Τον καταστρέφει, όμως μια νεράιδα τον επαναφέρει στην πρωτινή του κατάσταση. Ο κακός άρχοντας σύρει τον ηλικιωμένο στα δικαστήρια κατηγορώντας τον για μαγεία, με αποτέλεσμα να επισύρει τη μήνη της νεράιδας. Το φανταστικό που είχε απαγορευθεί μετά το 1927 εισβάλει τώρα στη μαοϊκή εποχή.

  Τέλος με την «Νυχτερινή βροχή» (1982), γυρισμένη μετά τον θάνατο του Μάο και την καταδίκη των τεσσάρων της συμμορίας της Σαγκάης, ο Wu αναφέρεται στα δεινά που υπέφεραν, οι διανοούμενοι κυρίως, κατά τη διάρκεια της πολιτιστικής επανάστασης.

 Στην καταλανική βικιπαίδεια διαβάζω ότι τo 1957 είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο ζητώντας να μειωθεί ο ασφυκτικός έλεγχος πάνω στην κινηματογραφική βιομηχανία. Το αποτέλεσμα ήταν να του απαγορευθεί να ξαναγυρίσει ταινίες. Την επόμενη ταινία του τη γύρισε το 1962.

Wu Yonggang, The Little Angel (小天使, 1935)

 Wu Yonggang, The Little Angel (小天使, 1935)

 

  Ο «Μικρός άγγελος» είναι η δεύτερη ταινία που γύρισε ο Wu Yonggang, μετά την αξεπέραστη «Θεά» (1934) με την Ruan Lingyu.

  O μικρός άγγελος είναι ο ταλαντούχος γιος της οικογένειας. Όλη η οικογένεια κάνει θυσίες για να τον σπουδάσει. Παρόλα αυτά θα προσφέρουν από το υστέρημά τους για να ενισχύσουν το στράτευμα, που αγωνίζεται εναντίον των ληστών και για την ανακούφιση δυστυχισμένων πλημμυροπαθών, ανταποκρινόμενη σε μια γενική έκκληση. Ο μικρός σπάζει τον κουμπαρά του.

  Μένει με την μητέρα του, την αδελφή του (στον επώνυμο ρόλο η Wang Renmei, μια από τους αστέρες της εποχής, που έλαμψε κυρίως χάρη στο ρόλο της στην ταινία «Το τραγούδι των ψαράδων», 1934, του Cai Chusheng) και τον παππού του. Ο πατέρας του είναι στο στρατό.

  Έγινε μια μεγάλη διαφημιστική καμπάνια για να συμπέσει η ταινία με τη «Χρονιά του παιδιού». Το σενάριο βραβεύτηκε σε ένα διαγωνισμό.

  Ο μικρός είναι άγγελος, όμως έχει και τις αδυναμίες του. Μαθήματα από τους δικούς του: να μη λέει ψέματα και να μην μπλέκεται σε καυγάδες. Να φυλάει τη δύναμή του για την υπεράσπιση της πατρίδας.

  Όχι, δεν έκλεψε αυτός το κέρμα του συμμαθητή του.

  Οι δικοί του τον πιστεύουν.

  Τελικά το κέρμα είχε πέσει από την ξηλωμένη τσέπη του συμμαθητή του μέσα στη φόδρα.

  Διαβάζει σε ένα ιταλικό διήγημα που έχει τίτλο «Μάθημα αγάπης». Σ’ αυτό, ένα παιδί δουλεύει κρυφά για να βοηθήσει τους φτωχούς γονείς του.

  Κάνει το ίδιο, δουλεύει τα βράδια. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να εξαντληθεί και να μείνει πίσω στα μαθήματα. Από πρώτος έγινε 16^ος.

  Οι δικοί του το ανακαλύπτουν και τον μεταπείθουν, αυτό που κάνει δεν είναι σωστό, γιατί υπονομεύει την υγεία του και τις σπουδές του.

  Με τον συμμαθητή του που τσακώθηκε δεν μιλιούνται.

  Όμως του σώζει τη ζωή σπρώχνοντάς τον πέρα να μην τον πατήσει ένα αυτοκίνητο που περνάει, όμως το αυτοκίνητο αυτό του σπάζει το πόδι.

  Ο πατέρας του παιδιού, ανεπρόκοπος γλεντζές, συγκινημένος, προθυμοποιείται να δώσει αίμα. Όμως το αίμα του, αποφαίνεται ο γιατρός, είναι «μολυσμένο», δεν γίνεται.

  Η αυτοθυσία του παιδιού τον παραδειγματίζει, και στο εξής αποφασίζει να αλλάξει ζωή, να μην ξενυχτάει με τους φίλους του τα βράδια διασκεδάζοντας.

  Αίμα θα δώσει τελικά η αδελφή του.

  Και τα δυο παιδιά θα δώσουν τα χέρια. Η συμφιλίωση έχει επέλθει.

  Μπορείτε να δείτε την ταινία και να διαβάσετε γι’ αυτήν ανοίγοντας αυτόν τον σύνδεσμο.

Cai Chusheng and Zheng Junli, The spring river flows east (江春水向东流 1947)

 Cai Chusheng and Zheng Junli, The spring river flows east (江春水向东流 1947)

 

  Ο Cai Chusheng, από τους κορυφαίους αριστερούς σκηνοθέτες της δεκαετίας του 1930, γύρισε με τον Zheng Junli μια εξαιρετική ταινία, την «Το ανοιξιάτικο ποτάμι ρέει προς τα ανατολικά».

  Ίσως σαν μοτίβο της ταινίας να βάζαμε το «Αχ, πού ’σαι νιότη που ’δειχνες πως θα γινόμουν άλλος».

  Ο Zhang Zhonglian κάνει μαθήματα σε νυχτερινό σχολείο στους εργάτες του εργοστασίου που δουλεύει και η Sufen. Θα παντρευτούν και θα κάνουν ένα γιο.

  O Zhang θα καταταγεί στον Ερυθρό Σταυρό αλλά σύντομα θα πάει στο μέτωπο όπου η κατάσταση χειροτερεύει. Η γυναίκα του, αφού έμεινε για λίγο στη Σαγκάη με τη μητέρα του, πηγαίνει τελικά, για μεγαλύτερη ασφάλεια, στο χωριό, όπου ζει ο πατέρας και ο αδελφός του Zhang.

  Πριν τελειώσει ο πόλεμος τα μπλέκει με τη Wang Lizhen, και αρχίζει μια πλούσια ζωή. Αργότερα την παντρεύεται, ενώ παράλληλα αρχίζει η επαγγελματική του ανέλιξη. Η ζωή αυτή συνεχίζεται και μετά το τέλος του πολέμου. Θα πάει στη Σαγκάη, αλλά δεν θα ψάξει για τη γυναίκα του, το γιο του και τη μητέρα του, καθώς πιστεύει ότι έχουν πεθάνει. Εκεί θα τα μπλέξει με την ξαδέλφη της Wang. Όταν έρχεται η Wang, καταλαβαίνει ότι έχει σχέση με την ξαδέλφη της. Ζηλεύονται, αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτα.

  Η μητέρα του, η γυναίκα του και ο γιος του ζουν μια δυστυχισμένη ζωή. Η γυναίκα του, παρά τις αντιρρήσεις της πεθεράς της, θα ψάξει για δουλειά σαν υπηρέτρια. Από σύμπτωση, θα βρει δουλειά στην ξαδέλφη της Wang. Εκεί θα δει τον άντρα της, καταλαβαίνει, και θα πέσει κάτω λιπόθυμη.

  Σε μια τελευταία συνάντηση, η μητέρα του θα του τα ψάλει, ενώ ο γιος του αρνείται να τον πλησιάσει. Η γυναίκα του, απελπισμένη, πηγαίνει με το γιο της στην προκυμαία. Του λέει ότι δεν είχε φάει από χθες, να πάει να της αγοράσει κάτι. Όταν φεύγει ο γιος της γράφει ένα σημείωμα ότι αυτοκτονεί, με συμβουλές, και πέφτει στη θάλασσα.

  Καταφτάνει η μητέρα του, ο γιος της, και λίγο αργότερα, με ένα αμάξι, οι δυο ξαδέλφες και ο Zhang.

  Παραθέτω από τον σύνδεσμο της βικιπαίδειας:

  Zhongliang also arrives in a limousine with Lizhen. The grandmother, who seems to bear all the sorrows of China on her shoulders, berates her son, blaming him for Sufen's death. She brought him up to be a good, conscientious man, she says, but Sufen was more filial and took better care of her than he did. The grandmother lifts her eyes to heaven and asks when will be the end of this endless, endless suffering.

  Είπαμε, μαζί τους ήταν και η ξαδέλφη. Όταν βλέπουν τη συγκινητική σκηνή που διαδραματίζεται ανάμεσα στον Zhang και τη μητέρα του, σηκώνονται και φεύγουν. Καθώς αυτό δεν το αναφέρει η βικιπαίδεια, η αφηγηματική αναμονή είναι ότι, παρόλα αυτά, θα επιστρέψει μαζί τους. Βλέποντας την ταινία, υποθέτω ότι τελικά έμεινε μαζί με τη μητέρα του και το γιο του.

  Στην ταινία βλέπουμε τη διάσταση ανάμεσα στη ζωή των πλουσίων, που συνεχίζεται αδιατάρακτη καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου και μετά σε αντίθεση με τη ζωή των φτωχών, που υποφέρουν όλο και περισσότερο, με σαφέστατα στο μήνυμά τους αντιστικτικά πλάνα.

  Ένας από το πλήθος που έχουν μαζευτεί σχολιάζει: Ο καλός άνθρωπος ζει λίγο ενώ ο κακός ζει χίλια χρόνια.

  Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει.

  Συγκλονιστική η ερμηνεία της Bai Yang σαν συζύγου και της Wu Yin σαν μητέρας, ένα ρόλο που τον έχει παίξει και σε άλλες ταινίες.