Cheng Bugao (程步高, New and old Shanghai, (新旧上海滩, 1936)

Cheng Bugao (程步高, New and old Shanghai, (新旧上海滩, 1936)

 

  Μετά την ταινία «Spring silkworms» είπαμε να τελειώνουμε με τον Cheng Bugao, βλέποντας και την ταινία του «Νέα και παλιά Σαγκάη». Τη ταινία του «Wild torrents» (狂流 1933) που θεωρείται από τις καλύτερές του δεν καταφέραμε να τη βρούμε.

  Ο Cheng Bugao (1998-1966) ήταν από τους πιο ξεχωριστούς αριστερούς σκηνοθέτες. Η ταινία που αναφέραμε και αυτήν για την οποία θα γράψουμε θεωρούνται από τις ξεχωριστές του. Μετά το τέλος του πολέμου εγκαταστάθηκε στο Χονγκ Κονγκ όπου γύρισε απολιτικές ταινίες.

  «Η γειτονιά των καταφρονεμένων» είναι ο ελληνικός τίτλος της ταινίας «Dodesukaden» του Κουροσάβα, πιο καίριος θα λέγαμε. «Το διώροφο των καταφρονεμένων» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος αυτής της ταινίας.

  Καταφρονεμένων;

  Ο φτωχός είναι καταφρονεμένος, γιατί «χάνει το πρόσωπο». Το έχω διαβάσει από παλιά, η «απώλεια του προσώπου» έχει μεγάλη σημασία για τους ασιάτες. Τους γιαπωνέζους μάλιστα μπορεί να τους οδηγήσει μέχρι την αυτοκτονία. Εδώ ο άντρας έχει το άγχος ότι θα «χάσει το πρόσωπό του» αν μάθουν οι άλλοι ότι είναι άνεργος, ότι το εργοστάσιο που δούλευε έκλεισε.

  Και σε εμάς εδώ;

  «Τον φτύνεις και σου λέει -βρέχει;». Οι μόνες που αγωνιούν για την απώλεια του προσώπου είναι οι γυναίκες και τρέχουν στα lifting.

  Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ένοικοι της σπιτονοικοκυράς στέκουν μετωνυμικά για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Σαγκάης εκείνη την εποχή, και όχι μόνο. Στην προηγούμενη ταινία του είδαμε τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι κάτοικοι των χωριών.

  Η σπιτονοικοκυρά έχει δυσκολία να εισπράξει τα νοίκια της, μόνο οι δυο χορεύτριες αδελφές είναι καλοπληρωτές και κάποιο άλλος.

  Ο δάσκαλος έχει δυσκολίες να σηκώνεται τόσο πρωί να πηγαίνει στη δουλειά του. Η γυναίκα του τραβάει τον διάβολό της μέχρι να τον κάνει να σηκωθεί. Ο δάσκαλος είναι μια τραγική περίπτωση. Έχουν να τον πληρώσουν μήνες, δεν μπορεί να πληρώσει το νοίκι, και έχει ένα σωρό παιδιά. Όσο για το γιο της σπιτονοικοκυράς, είναι ανεπρόκοπος, της ζητάει συνέχεια λεφτά. Δεν του δίνει πάντα, και όταν του δίνει το κάνει εντελώς απρόθυμα.

  Η ανεργία και η οικονομική ύφεση είναι τα βασικά κοινωνικά προβλήματα της εποχής.

  Και πώς τα καταφέρνουν και ζουν όλοι αυτοί;

  Με δυο τρόπους: με δανεικά και βάζοντας υποθήκη τα πράγματά τους, έπιπλα και ρούχα.

  Η κάμερα εστιάζει κυρίως στον υπάλληλο που έκλεισε το εργοστάσιό του και στη γυναίκα του. Συνέχεια τσακώνονται. Βάζουν υποθήκη ρούχα τους.

  Κάποτε φαίνονται να ξελασπώνουν. Η γυναίκα κέρδισε λαχείο. 5000 yuan, αρκετά μεγάλο ποσό για την εποχή. Μήπως να ξεκινήσει μια δουλειά; Όχι, να τα ασφαλίσουν αποφαίνεται η γυναίκα του, όπως τους συνέστησε ένας φίλος του. Πού; Μα στην τράπεζά του.

  Η οποία σε ένα μήνα χρεωκοπεί.

  Η γυναίκα είναι απαρηγόρητοι. Δεν υπήρξε ποτέ πιο επιθετική απέναντι στον άντρα της. Εσύ και ο φίλος σου φταίτε.

  Όμως δεν είναι κακοί. Παρά τη φτώχεια τους βοηθούν τους κακόμοιρους συγκάτοικούς τους δανείζοντάς τους από το υστέρημά του. Το μωρό της δασκάλας εξάπαντος πρέπει να το δει γιατρός, όμως λεφτά δεν υπάρχουν. Η γυναίκα του θα τη δανείσει τελικά, ή μάλλον θα προσφερθεί να της δανείσει, η καημένη δεν της ζήτησε χρήματα.

  Ο Cheng Bugao διεκτραγωδεί την κατάσταση των φτωχών κατοίκων της Σαγκάης με κωμικές πινελιές κατά διαστήματα, στην αρχή κυρίως. Αυτό που βλέπουμε είναι η καινούρια Σαγκάη. Η παλιά υπάρχει μόνο στη μνήμη των θεατών, για να μπορούν να κάνουν η σύγκριση.

  Και η ταινία τελειώνει αισιόδοξα. Το εργοστάσιο ανοίγει, ο άντρας προσλαμβάνεται ξανά, θα ανασάνουν επιτέλους.

  Για πολύ λίγο.

  Την επόμενη χρονιά που γυρίστηκε η ταινία θα πλακώσουν οι γιαπωνέζοι. Το 1937 ξεκίνησε ο δεύτερος σινοϊαπονικός πόλεμος, που κράτησε μέχρι το 1945.