Book review, movie criticism

Thursday, January 12, 2023

Ingmar Bergman, Το πάθος (En passion, 1969)  

Ingmar Bergman, Το πάθος (En passion, 1969)

 


  Από σήμερα στους κινηματογράφους, σε επανέκδοση.

  Είπαμε, τον Μπέργκμαν, που τον θεωρώ κορυφαίο, δεν θα τον δω πακέτο γιατί, καθώς οι ταινίες του παίζονται σιγά σιγά σε επανέκδοση, κάποια στιγμή θα τις δω όλες.

  Τα θέματα του Μπέργκμαν είναι μόνιμα. Οι σχέσεις των δυο φύλων είναι το κυρίαρχο, ακολουθούν τα υπαρξιακά άγχη ενώ τα μεταφυσικά ζητήματα, όπως αυτό της ύπαρξης του θεού, τον απασχολούν όλο και λιγότερο.

  4+1 είναι τα πρόσωπα του έργου. Ο Έλις και η Εύα είναι ζευγάρι. Ο Αντρέας είναι ζωντοχήρος. Ή μήπως όχι;

  Η Άννα χήρα. Ο άντρας της σκοτώθηκε σε τροχαίο μαζί με το παιδί τους. Οδηγούσε εκείνη. Δεν μπορεί να ξεπεράσει του θάνατό τους, ζούσαν τόσο ευτυχισμένοι.

  Ή μήπως όχι;

  Αυτοί οι δυο θα γίνουν ζευγάρι κάποια στιγμή.

  Και ο +1 ποιος είναι;

  Ένας μοναχικός τύπος.

  Το ότι είναι μοναχικός τον καθιστά ύποπτο για τους φόνους ζώων.

  Μου θύμισε τις ταινίες «Μακριά από το αγριεμένο πλήθος» και τα «Αδέσποτα σκυλιά».

  Στις ταινίες σπάνια γράφω για το ύφος, γιατί με ενδιαφέρει περισσότερο το στόρι. Για να γράψω για το ύφος πρέπει να είναι κάτι που ξεχωρίζει από το διεκπεραιωτικό ύφος των περισσότερων σκηνοθετών.

  Το ύφος του Μπέργμαν ξεχωρίζει.

  Τα γκρο πλαν δεν αρέσουν μόνο στον Μπέργκμαν αλλά και στον Έλις, που έχει ένα τεράστιο αρχείο φωτογραφιών με πρόσωπα σε γκρο πλαν.

  Το ολιγοπρόσωπο των έργων του καθώς και οι ατέλειωτοι διάλογοι, ποτέ κουραστικοί, έχουν μια θεατρικότητα.

  Εδώ έχουμε μια καινοτομία.

  Τα πρόσωπα χαρακτηρίζονται από τις πράξεις τους. Το ότι π.χ. ο Ανδρέας, ολομέθυστος, είναι ξαπλωμένος πάνω στο χιόνι (τον σώζει ο +1, αλλιώς θα είχε παγώσει) δείχνει άνθρωπο με διαταραγμένο χαρακτήρα. Εδώ ο Μπέργκμαν, για να δώσει πιο πλήρη χαρακτηρισμό, βάζει τους ηθοποιούς και μιλάνε για τον χαρακτήρα που υποδύονται.

  Δεν πρόκειται για αυτοχαρακτηρισμό, οι αυτοχαρακτηρισμοί συχνά ή είναι ψεύτικοι (θέλουμε να δείξουμε έναν καλό εαυτό) ή δεν είναι σωστοί.

  Δεν είναι σωστοί;

  Μα και βέβαια, αλλιώς ο Σωκράτης δεν θα έλεγε το περίφημο «Γνώθι σ’ αυτόν».

  Το «Πάθος», που το είχα βέβαια ξαναδεί, είναι από τις ταινίες του Μπέργκμαν που μου άρεσαν περισσότερο.  

 

No comments: