Mousa Alijani, Window

Mousa Alijani, Window (2006)

  Συνήθως τα ιρανικά έργα τα δίνουν και με τον ιρανικό τίτλο. Στο παραπάνω έργο ο ιρανικός τίτλος είναι panjereh. Βρήκα από πού προέρχεται μια ακόμη δική μας λέξη, το παντζούρι. Υποθέτω όμως ότι είναι τουρκοαραβική, όπως και άλλες λέξεις που έχω συναντήσει βλέποντας ιρανικές ταινίες, από τα «χανούμ» και «αγά» (κύριος και κυρία) μέχρι τα «ντουχιμάν» (εχθρός) «μουσαφίρης» (επισκέπτης), «μουστερής» (πελάτης) και «χαμπάρι» (είδηση). Τις τελευταίες νομίζω τις συναντάμε μόνο στην Κρήτη, από όπου άργησαν να φύγουν οι τούρκοι. Μουσαφίρη λέμε στην Κρήτη και ένα μεγάλο έντομο, σαν σβούρο, που όμως δεν δαγκώνει. Ορμάει από ένα ανοικτό παράθυρο στο σπίτι και δεν φεύγει με τίποτα, όσο και αν προσπαθείς να το διώξεις με σκούπες και πετσέτες.

  Οι ιρανοί σκηνοθέτες είναι ιδιαίτερα επινοητικοί, το έχουμε ξαναγράψει αυτό. Τέτοιος είναι και ο Mousa Alijani στην μικρού μήκους ταινίας του, 22 λεπτών, με τίτλο «Το παράθυρο».

  Ξέρουμε τον όρο off-stage για το θέατρο, μια σύμβαση για να γίνουν αντιληπτά επεισόδια που δεν μπορούν να παρουσιαστούν στη σκηνή. Εδώ ο Alijani κάνει κάτι ανάλογο, με τον φακό να εστιάζει σε ένα παράθυρο, ζουμάροντας όμως κατά καιρούς ή κινούμενος πάνω ή κάτω και αριστερά ή δεξιά. Τα κύρια πρόσωπα είναι δύο, μια μαμά κατάκοιτη που κάνει φυσιοθεραπείες και της οποίας βλέπουμε μόνο το χέρι, και η κόρη που την περιποιείται. Μιλάει μόνο η κόρη, λέγοντας διάφορα στη μαμά. Βάφει το τζάμι του παραθύρου, μετά το πλένει, βάφει τον απέναντι τοίχο, παίζει μουσική και σχολιάζει διάφορα. Κάποια στιγμή έρχεται και μια ομάδα μουσικών και παίζουν κάτω από το παράθυρο.

  Αυτό το μικρού μήκους έργο είναι πρωτότυπο χωρίς να είναι πρωτοποριακό, θέλοντας να πω με αυτό ότι δεν προσπαθεί να προβάλλει καινούριες φόρμες αλλά αξιοποιεί με πρωτότυπο τρόπο τις παλιές. Και το λέω αυτό γιατί τα λεγόμενα πρωτοποριακά έργα συνήθως εντυπωσιάζουν χωρίς να συγκινούν, και μένουν χωρίς συνέχεια τα περισσότερα από αυτά, ενώ το έργο του Alijani είναι συγκινητικό στην πρωτότυπη αυτή αλλά ρεαλιστική απεικόνιση μιας σχέσης μητέρας και κόρης στα πλαίσια μιας κατάστασης που είναι σχεδόν αναπόφευκτη. Δεν μένουν ανάπηρες όλες οι μανάδες, αλλά οι περισσότερες γερνάνε και περιέρχονται σε μια κατάσταση ανημποριάς, στηριζόμενες ή βρισκόμενες στο έλεος μιας κόρης, αλλά συνήθως σε κάτι ενδιάμεσο· οι κόρες τις περιποιούνται με αγάπη αλλά πότε πότε αγανακτούν μαζί τους.

  Πολύ καλή ταινία.