Μαρία Σκουρολιάκου, Χρώμα αύριο

Μαρία Σκουρολιάκου, Χρώμα αύριο, Λαμία 2016, σελ. 61

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Ποιήματα γεμάτα ευαισθησία

  «Χρώμα αύριο» είναι ο τίτλος της καινούριας ποιητικής συλλογής της Μαρίας Σκουρολιάκου.

  Αισιόδοξος ο τίτλος, ναι, δεν θα είναι πάντα όλα ασπρόμαυρα, αύριο το χρώμα θα φωτίσει ξανά τη ζωή μας.

  Λυρικά, φιλοσοφικά, διδακτικά, ευαίσθητα, τα ποιήματα αυτά της Σκουρολιάκου κατακτούν από την πρώτη στιγμή τον αναγνώστη. Ποιήματα de profundis, έχεις συχνά την αίσθηση της «ροής συνείδησης», κάτι που συναντάμε στην πεζογραφία. Ο, έστω και ελεύθερος, στίχος της σύγχρονης ποίησης συχνά δεν την βολεύει, γι’ αυτό εκφράζεται και με πεζόμορφα ποιήματα. Μετρήσαμε συνολικά οκτώ.

  Το πρώτο ποίημα της συλλογής είναι διδακτικό, και έχει τίτλο «Αγρύπνα ποιητή», το οποίο καταλήγει με τον όμορφο (αθέλητο) ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο: «Μην κοιμηθείς, μη ξεχαστείς/ κι αποτελειώσει ο κόσμος». Και βέβαια το «αγρύπνα» δεν αφορά μόνο τους ποιητές αλλά και όλους τους πνευματικούς ανθρώπους στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε.

  Υπάρχουν  δυο ακόμη ιαμβικοί δεκαπεντασύλλαβοι που, όπως το συνηθίζουμε, θα τους παραθέσουμε στο τέλος. Από τα άλλα μέτρα συναντήσαμε συχνά τον ανάπαιστο, όπως στο «Αναστάσης», προφανώς ο εγγονός της, στον οποίο είναι αφιερωμένο.

  «Ένας κόσμος απέραντος είσαι

Με φωνές μυστικές…

Ανεμίζεις σα φεύγεις/τα μικρά σ’ αγαπάω…

Για το βλέμμα σου τρέμω/τη βαθιά σου ψυχή….» (σελ. 10).

  Ένα ακόμη δείγμα από το «Φόρα με». «Της ψυχής σου/το ρίγος ν’ αγγίξω/το κόκκινο» (σελ. 13).

  Περιέργως βρήκαμε και τροχαϊκούς στίχους, τους οποίους συναντάμε σπάνια. «Η ανάγκη βγάζει νύχια στο σκοτάδι» και «Στέκει ανάμεσα σε αγίους που σκοτώνουνε θεριά» (σελ. 45).

  Στο πεζόμορφο «Έχει ο αχινός καρδιά;» ακούμε τον διάλογο γιαγιάς και εγγονού.

-Γιαγιά, έχει ο αχινός καρδιά;

-Την κρύβουν τα αγκάθια του, μωρό μου!

-Κι οι άνθρωποι έχουν κι αυτοί αγκάθια γύρω απ’ την καρδιά τους;

-Πολλά. Όμως εσύ θα βλέπεις μόνο την καρδιά.

Τ’ αγκάθια θα τα βγάζεις ένα ένα, με την αγάπη.

Τ’ ακούς μωρό μου; Με την αγάπη…!! (σελ. 11)

  Είναι από τα ωραιότερα που έχουν γραφεί για την αγάπη. Και οι καταληκτικοί στίχοι του επόμενου ποιήματος που έχει τίτλο «Στο καταχείμωνο» είναι: «Βάλθηκα μες στο καταχείμωνο/να ξεφυλλίζω αγάπη» (σελ. 12).

  Μου άρεσαν πολύ τα δυο σύμπλοκα που συνάντησα: «γενόσημες ελπίδες» και «ατυχία διάρκειας».

  Έχω δηλώσει ότι μου αρέσουν τα μικρά σαν χάι-κου ποιήματα, που είναι σαν αστραπές έμπνευσης. Βρήκα ωραιότατα στις «Ψηφίδες» της Σκουρολιάκου, με τις οποίες κλείνει η συλλογή. Αντιγράφω.

«Να γράφεις/σβήνοντας για λίγο/τον εγωισμό σου».

«Και το φιλί/στίχος ομοιοκατάληκτος».

«Με πέντε στίχους/μπορούν να χορτάσουν χιλιάδες».

«Γόρδιος καημός/κι ο Μεγαλέξανδρος άφαντος».

«Ο θάνατος ποτέ δεν είναι λέξη».

«Θάθελα να φύγω/πλήρης λέξεων».

«Να ξοδεύεσαι ζώντας/να μη ζεις πεθαίνοντας».

Και το τελευταίο, σατιρικό, το μόνο που τιτλοφορείται: «Προϋποθέσεις εποχής».

  Να προσθέσω λίγο ύφος για τις επιδείξεις

  Να αφαιρέσω λίγο ήθος για τις επικύψεις (σελ. 56-59).

  Το «Εξ αίματος» είναι ένα από τα πεζόμορφα, με την ένδειξη «Του αδελφού μου», στη μνήμη του οποίου είναι εξάλλου αφιερωμένη η συλλογή. Έφυγε νέος διαβάζουμε αλλού, μόλις 56 χρονών.

  «Θυμάσαι τον “μικρό ήρωα” μέσα στο βιβλίο των θρησκευτικών που έκανες πώς διάβαζες; Έφαγες ξύλο απ’ τον πατέρα κι εγώ τον χτύπαγα κλαίγοντας γιατί δεν τ’ άντεχα να μου πονάς. Ούτε τώρα άντεχα, μα ήμουν άχρηστη. Ποιον να χτυπήσω τώρα που σε αρρώστησε για πάντα; Ποιον που σε θέλησε μέσα στη γη;» (σελ. 53).

  Πολύ συγκινητικό.

  Θυμήθηκα όμως κι εγώ.

  Ήμουν μαθητής δημοτικού. Στο δρόμο προς το σχολείο. Σπίτι είχα αφήσει κάπου πέντε «Μικρούς ήρωες» αδιάβαστους. Δεν άντεχα να περιμένω μέχρι το μεσημέρι. Γύρισα πίσω, ξεντύθηκα και χώθηκα κάτω από τα σκεπάσματα. Στη μητέρα μου είπα πως ήμουν άρρωστος· και στρώθηκα στο διάβασμα. Από τις ελάχιστες κοπάνες που έκανα μαθητής.

  Θα ξεχωρίσουμε επίσης το «Αιμορραγώ» («Το αύριο/ψάχνει σε κάδους σκουπιδιών/τον άνθρωπο»), το «Δελτίο συμβάντων» («Βρέχει θανατηφόρες παιδικές χαρές./Η Μεσόγειος ξερνάει μετανάστες»), και το «Μια μέρα» («Ανοιγοκλείνουν οι καρδιές με πάταγο/Μες στις ασπρόμαυρες διαδρομές της μέρας./

Προσοχή στο κενό»). Κλείνοντας θα παραθέσουμε μια στροφή που μας άρεσε από το ποίημα «Χάρτης».

Χιονίζει φόβο, κρυώνουνε οι ώρες.

Θα κοιμηθεί απόψε πάλι στον ορίζοντα

με χάρτινες κουβέρτες.

Θα ονειρευτεί ζεστό ψωμί,

ένα ασημένιο όνειρο στου χούφτα

για να κερδίσει μια όρθια στιγμή.

Να περπατήσει σαν τον άνθρωπο ένα βήμα (σελ. 45).

  Εξαιρετικά τα ποιήματα τους Μαρίας Σκουρολιάκου, της ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδα.

  Και δυο ιαμβικοί δεκαπεντασύλλαβοι που είπαμε.

Θ’ ανθίσουνε των κοριτσιών τα ματωμένα χείλη (σελ. 6)

Βλέμμα θαμπό ακρορροεί με το λυγμό του χρόνου (σελ. 49)

Μπάμπης Δερμιτζάκης: