Simon Stone, The daughter (Η κόρη, 2015)

Simon Stone, The daughter (Η κόρη, 2015)

 

  Από σήμερα 28 Σεπτέμβρη στο σινέ-Θησείον, μας πληροφορεί ο Σπύρος Δαμιανάκης. Όμως εγώ ανάρτησα ήδη την ταινία στις 6 Απριλίου, γιατί αυτή την ενημέρωση είχα. Φαίνεται ότι αναβλήθηκε τελικά η προβολή και δεν το πήρα χαμπάρι. Μάλλον πρέπει να κοιτάζω συστηματικά το Αθηνόραμα για να βλέπω ποιες ταινίες παίζονται, και να μην επαφίεμαι στα ενημερωτικά mail.

  Καθώς είμαι ιδιοσυγκρασιακά συγκριτολόγος είπα να ξαναδώ την «Αγριόπαπια» (1984) του Henri Safran, ταινία που με είχε συγκλονίσει. Αυτή η «Αγριόπαπια» ακολουθεί αρκετά πιστά το ομώνυμο θεατρικό έργο του Ίψεν, γι’ αυτό και ο ίδιος τίτλος, ενώ η ταινία «Η κόρη» του Simon Stone, όπως διαβάζουμε, είναι απλά εμπνευσμένη από το έργο του.

  Το 19^ο αιώνα ένα διάχυτο ιδεολόγημα ήταν η «αλήθεια». Να ζούμε σύμφωνα με την αλήθεια, να επιδιώκουμε πάντα την αλήθεια. Ο ήρωας του Ίψεν είναι ένας φονταμενταλιστής της αλήθειας. Αυτό τον φονταμενταλισμό καταγγέλλει ο Ίψεν, που στο έργο του γίνεται αιτία να αυτοκτονήσει το δεκατριάχρονο κορίτσι, γνήσια τραγική ηρωίδα που υποφέρει χωρίς να φταίει, όπως η Αντιγόνη του Σοφοκλή.

  Ακούσαμε στο έργο να λέγεται πόσο σημαντικό είναι να ζεις με ψευδαισθήσεις, όπως ο Jeremy Irons που πιστεύει ότι βρίσκεται κοντά στο να ολοκληρώσει μια εφεύρεση σε σχέση με τη φωτογραφία, και όπως ο πατέρας του που πυροβολεί κουνέλια στη σοφίτα έχοντας την ψευδαίσθηση ότι πυροβολεί αρκούδες. Είμαι ολότελα πεπεισμένος γι’ αυτό, αφού υπήρξε το κεντρικό θέμα στο δεύτερο βιβλίο μου «Η αναγκαιότητα του μύθου».

  Δεν θυμάμαι ποιος έδωσε το παρακάτω παράδειγμα, ίσως ο Μπέρτραντ Ράσελ. Έχεις κρυμμένο στη σοφίτα του σπιτιού σου έναν εβραίο, και ένας φίλος σου σε ρωτάει μήπως κρύβεις κανένα εβραίο. Τι θα του απαντήσεις; Είναι ολοφάνερα ανόητο να του πεις την αλήθεια.

  Ο πατέρας του Γκρέγκερς, του φίλου του Jeremy Irons (Θα χρησιμοποιώ κατά περίπτωση τα ονόματα των ηθοποιών και τα ονόματα στο θεατρικό έργο), τα φτιάχνει με την υπηρέτριά του, την Λιβ Ούλμαν. Η ένωσή τους δεν έδωσε κανένα Σολωμό, αλλά την Hedvig. Όντας έγκυος ενθάρρυνε το γάμο της με τον Jeremy Irons. Τους βοήθησε μάλιστα αρκετά να στήσουν το νοικοκυριό τους. O Γκρέγκερς θα του αποκαλύψει την αλήθεια, ρίχνοντάς τον σε μαύρη απελπισία. Φεύγει από το σπίτι, δεν θέλει να τους ξαναδεί. Γυρνώντας για να πάρει κάποια πράγματά του πέφτει πάνω στην κόρη του που τρέχει να τον αγκαλιάσει. Την κάνει πέρα.

  Σε λίγο ακούγεται ένας πυροβολισμός από τη σοφίτα. Τρέχουν. Η Hedvig έχει αυτοπυροβοληθεί με το πιστόλι του παππού της. Αυτοκτονία. Όσο για τον Γκρέγκερς, κολλημένος στην «αλήθεια», δεν έχει μετανιώσει καθόλου.

  Αυτό το «κόλλημα» με την αλήθεια μπορεί να φαινόταν φυσικό την εποχή του Ίψεν (γράφηκε το 1884, 100 χρόνια πριν από την ταινία του Henri Safran), όμως στην εποχή μας δεν πολυπείθει. Γι’ αυτό ο Simon Stone, ενώ μένει πιστός στη γενική πλοκή, παραλλάζει τις λεπτομέρειες και προσθέτει άλλες δικές του, κάνοντας το έργο πιο κινηματογραφικό. Η Hedvig δεν είναι ένα δεκατριάχρονο κορίτσι, είναι μεγάλη κοπέλα, σε κάποια τελευταία τάξη του Λυκείου, έχει μάλιστα και αγόρι.

  Εν τάξει με την αλήθεια, αλλά η αποκάλυψη γίνεται όταν ο Γκρέγκερς είναι μεθυσμένος και απελπισμένος, καθώς τον παράτησε η φιλενάδα του. Και στην Hedvig αποκαλύπτει την αλήθεια όχι ξεκάρφωτα, αλλά όταν αυτή τον προτρέπει να τη φιλήσει, απελπισμένη καθώς είναι που στερήθηκε την πατρική αγκαλιά. Αυτός την απομακρύνει, αυτή βάζει τα κλάματα. Σε αφηγηματικό κενό φαντάζομαι να της λέει ότι είναι αδελφός της.

  Παραθέτω ένα απόσπασμα από τη βιβλιοκριτική μου για το «Ταξίδι του Πήτερ».

   «Εν τούτοις τα μυθιστορήματα αποτελούσαν για μένα θαυμάσια ανακούφιση και ευχαρίστηση επί χρόνια, με την προϋπόθεση πως είναι τουλάχιστον αρκετά καλά και δεν έχουν άσχημο τέλος-πράγμα εναντίον του οποίου θα έπρεπε να έχει θεσπιστεί νόμος» (σελ. 226).

  Ποιος τα λέει αυτά; Ο Δαρβίνος».

  Η «Αγριόπαπια» είναι ένα από τα καλύτερα θεατρικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, έχει όμως άσχημο τέλος.

  Να διάβασε άραγε ο Simon Stone αυτό που είπε ο Δαρβίνος;

  Στο τέλος βλέπουμε την Hedvig στην εντατική, με τη μάσκα οξυγόνου στο πρόσωπο. Θα τη γλιτώσει;

  Υπάρχουν αρκετές νύξεις-προσημάνσεις γι’ αυτό. Όμως ο Stone δεν θέλει να το δηλώσει απερίφραστα, αφήνοντας μια υποψία για ανοιχτό τέλος, για να μη κάνει να αγανακτήσουν εκείνοι που θα θεωρούσαν ιεροσυλία ένα διαφορετικό τέλος από το τέλους του θεατρικού.

  Ναι, μου άρεσε περισσότερο αυτή η ταινία.