Patricio Guzmán, El botón de Nácar (Το μαργαριταρένιο κουμπί, 2015)

Patricio Guzmán, El botón de Nácar (Το μαργαριταρένιο κουμπί, 2015)

  Από σήμερα Μεγάλη Πέμπτη, στον κινηματογράφο Πτι Παλαί, με ένα εισιτήριο βλέπετε και το άλλο ντοκιμαντέρ του Γκούσμαν, "Νοσταλγώντας το φως".   

  Στο «Μαργαριταρένιο κουμπί», το πολυβραβευμένο αυτό ντοκιμαντέρ του Γκουσμάν, το νερό αποτελεί το στημόνι και η ιστορία της Χιλής το υφάδι.

  Δεν πρόκειται βέβαια για αναλυτική ιστορία. Ο Γκουσμάν μένει σε κομβικές περιόδους της ιστορίας της Χιλής.

  Οι πρώτοι κάτοικοι ήσαν θαλασσινός λαός. Ζούσαν κυριολεκτικά μέσα στο νερό και με τα κανό τους περιέπλεαν τις ακτές. Ο ωκεανός στη μια πλευρά και η οροσειρά των Άνδεων, η ράχη της Λατινικής Αμερικής, αποτελούν τα φυσικά της σύνορα.

  Τα πράγματα άλλαξαν όταν ήλθαν οι ισπανοί. Τους ιθαγενείς τους θεωρούσαν περίπου σαν τέρατα με τεράστιες πατούχες, και γι’ αυτό το νότιο μέρος της Χιλής όπου τους πρωτοσυνάντησαν το ονόμασαν Παταγωνία.

  Οι πρώτοι «εξαφανισμένοι» ήσαν οι ιθαγενείς αυτοί που εξοντώνονταν συστηματικά από τους αποίκους. Μάλιστα πριμοδοτούσαν την εξόντωσή τους: τόσα χρήματα για έναν όρχι, τόσα για ένα βυζί, τόσα για ένα παιδικό αυτί. Ποτέ δεν τιμωρήθηκαν.

  Η μεγαλύτερη γενοκτονία που συντελέστηκε ποτέ ήταν στην Αμερική. Δείγματα μόνο των ιθαγενών κατοίκων έχουν απομείνει, όπως εκείνη η ηλικιωμένη γυναίκα που ο Γκουζμάν τη παροτρύνει κάποια στιγμή να αφηγηθεί στη γλώσσα της.

  Και ακολουθούν οι άλλοι «εξαφανισμένοι», αυτοί της χούντας του Πινοτσέτ. Σε αντίθεση με το «Νοσταλγώντας το φως» όπου η κάμερα του Γκουζμάν αναζητά τα ίχνη τους στην άμμο της ερήμου, εδώ τα αναζητά στα βάθη της θάλασσας. Κάπου 1200 με 1400 κρατούμενοι δολοφονήθηκαν και ρίχτηκαν στον ωκεανό δεμένοι σε σιδερένιες ράβδους. Αργότερα ανασύρθηκαν κάποιες. Σε μία απ’ αυτές ήταν κολλημένο ένα κουμπί.

  Εξαιρετικό ντοκιμαντέρ, δεν πρέπει να το χάσετε.