Book review, movie criticism

Friday, October 23, 2020

Takashi Koizumi (σενάριο Κουροσάβα), Μετά τη βροχή (1999)

Takashi Koizumi (σενάριο Κουροσάβα),  Μετά τη βροχή (1999)

 


  Ο Takashi Koizumi, βοηθός σκηνοθέτη του Ακίρα Κουροσάβα (1910-1998), ένα χρόνο μετά το θάνατό του γυρίζει την ταινία «Μετά τη βροχή», σε σενάριο δικό του και αφιερωμένη σ’ αυτόν.

  Θαύμασα για μια ακόμη φορά τον μεγάλο ανθρωπιστή σκηνοθέτη. Ίσως θα πρέπει να επαναλάβω εδώ ότι βλέπω το σενάριο να υποτιμάται σε σχέση με τη σκηνοθεσία. Και όμως, διαβάζω για τον ιρανικό κινηματογράφο για την περίοδο πριν την επανάσταση (1979), ότι υπήρχε έλλειμμα καλών σεναρίων. Χωρίς καλό σενάριο δεν μπορεί να γίνει καλή ταινία.

  Δεν πήγαινα κινηματογράφο, προτιμούσα να βλέπω ταινίες στην τηλεόραση. Οι μόνες εξαιρέσεις που έκαναν ήταν για τις καινούριες ταινίες του Ακίρα Κουροσάβα, του Γούντι Άλεν και του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Σπάνια να δω και κάποιου άλλου σκηνοθέτη, όπως για παράδειγμα τον «Τελευταίο Πειρασμό» του Σκορσέζε.

  Ο Ihei είναι ένας ρονίν, ένας σαμουράι χωρίς αφεντικό. Αργότερα θα μάθουμε ότι δεν μπόρεσε να στεριώσει σε κανένα. Τα τρία αφεντικά για τα οποία δούλεψε δεν τον ικανοποίησαν, τους εγκατέλειψε.

  Ζει σε ένα πανδοχείο με τη γυναίκα του. Στο ίδιο πανδοχείο μένει και απλός κόσμος, αποκλεισμένος από τη βροχή που έκανε το ποτάμι να φουσκώσει, να γίνει αδιαπέραστο. Φτωχοί, όμως είναι χαρούμενοι. Η ώρα του φαγητού είναι ώρα διασκέδασης. Με αυτοσχέδιες παντομίμες και τραγούδι τούς διασκεδάζουν ένας άντρας και μια γυναίκα.

  Η γυναίκα του σαμουράι έχει παρακαλέσει τον άντρα της να μην εμπλακεί ξανά σε μονομαχία για χρήματα. Αυτός της ζητάει συγνώμη που αναγκάστηκε πάλι να μονομαχήσει.

  Γιατί μονομαχούσε;

  Για να κερδίζει χρήματα με τα οποία βοηθούσε τους φτωχούς.

  Αργότερα θα κατανοήσει τα ευγενικά του κίνητρα η γυναίκα του.

  Διαλύει έναν καυγά. Ο daimyo, ο άρχοντας, που έχει δει τη σκηνή από μακριά, τον θαυμάζει για την ικανότητά του και κατσαδιάζει τους χωρικούς. Θέλει να τον προσλάβει για εκπαιδευτή του γιου του. Όμως οι κορυφαίοι της αυλής του έχουν αντίθετη γνώμη, εποφθαλμιούσαν τη θέση για τους ίδιους. Επικαλούνται το έθιμο, πρέπει να δοκιμαστεί πρώτα.

  Γίνεται η δοκιμή. Νικάει τους δυο αντιπάλους του. Τρεις άλλοι που ήταν να έλθουν δεν εμφανίζονται. Ο Daimyo, εξοργισμένος με τους ακολούθους του που κανείς τους δεν θέλει να μονομαχήσει μαζί του, αναμετριέται ο ίδιος. Πάνω στη μονομαχία πέφτει πίσω μέσα στη λίμνη. Θυμώνει. Ο Ihei φεύγει. -Όπως θυμώνει εύκολα, έτσι εύκολα ξεθυμώνει, του λέει ένας ακόλουθος που τον συμπαθεί.

  Στο δρόμο θα συναντήσει κάποιους, εξοργισμένους που έχασαν στοιχήματα στις μονομαχίες του. Ζητάει συγνώμη, δεν τη δέχονται. Αναγκάζεται να τους αντιμετωπίσει. Κάποιοι θα σκοτωθούν, κάποιοι θα τραυματιστούν.

  Ο Ihei είναι σίγουρος ότι θα πάρει τη θέση.

  Έρχονται δυο από την αυλή του daimyo. Ο ένας είναι αυτός που τον συμπαθεί. Του λένε ότι δεν μπορεί να προσληφθεί, γιατί σύμφωνα με το έθιμο δεν επιτρέπεται αφού ενεπλάκη  σε μονομαχίες, όπως έμαθαν κατόπιν. Όμως ο Daimyo του προσφέρει κάποια χρήματα, για τα έξοδα του ταξιδιού του. Τα αρνείται.

  Είχε πράγματι ξεθυμώσει.

  Ίσως η πιο εντυπωσιακή σκηνή της ταινίας είναι εκείνη που έρχεται η γυναίκα του. Λέει στους δυο ακόλουθους ότι δεν έχει σημασία η πράξη αλλά ο σκοπός. Ο άντρας της μονομαχούσε για να κερδίζει χρήματα με τα οποία βοηθούσε τους φτωχούς. -Όμως εσείς, δυο ανδρείκελα, πού να καταλάβετε.

  Όταν του αφηγούνται τα λόγια της γυναίκας του ο daimyo καταλαβαίνει ότι πρόκειται για έναν ευγενικό χαρακτήρα. Αφού βρίζει τους ακολούθους του παίρνει ο ίδιος το άλογό του και τρέχει να τους προλάβει.

  Θα τους προλάβει;

  Έχω γράψει για το μοτίβο του «στο τσακ».

  Όμως εδώ δεν είναι Χόλιγουντ.

  Ο Ihei με τη γυναίκα του περπατάνε σε ένα απόμερο μονοπάτι, θαυμάζοντας τη φύση. Το ότι δεν θα τους προλάβει θα το καταλάβουμε όταν θα αρχίσουν να πέφτουν τα γράμματα τέλους.

  Ο Koizumi είναι εξαιρετικά εικαστικός. Παίρνει με την κάμερά του όμορφα πλάνα από τη φύση. Η ελαφρά ομίχλη που τη σκεπάζει, μετά τη βροχή, τον μαγεύει ιδιαίτερα. Το ίδιο μαγεύει και τον Oliver Laxe στην ταινία του «Θα έλθει η φωτιά» (προβάλλεται από χθες στους κινηματογράφους) όπως και τον Ταρκόφσκι στον «Στάλκερ».   

  Εκτός από τον ανθρωπισμό της πλοκής, η λιτότητα και η καιριότητα των διαλόγων με εντυπωσίασαν ιδιαίτερα.

  Ποτέ μη λες ποτέ.

  Είχα αποφασίσει να μην ξαναδώ Κουροσάβα, μια και έχω δει όλες του της ταινίες πάνω από δυο φορές τις περισσότερες. Τώρα πήρα την απόφασή μου: θα ξαναδώ τις ταινίες για τις οποίες δεν έχω γράψει, και έχω γράψει μόνο για πέντε. Λέω να ξεκινήσω με ταινίες που γύρισαν άλλοι σκηνοθέτες πάνω σε δικό του σενάριο.

  Πω πω, κοιτάζω τώρα το sub-directory με τις ταινίες που έχουν γυριστεί πάνω σε δικά του σενάρια και βλέπω ότι είναι ένα σωρό. Απ’ αυτές θα ξεκινήσω. Μια την έχω ήδη δει, τη «The sea is watching». Θυμάμαι πόσο μου άρεσε, θα την ξαναδώ μια και δεν έχω γράψει γι’ αυτήν. Αλλά και τη «Μετά τη βροχή» την είχα ξαναδεί, τη θυμήθηκα μετά από τις πρώτες σκηνές.  

  Πολύ καλή η ερμηνεία του Akira Terao, όμως η ερμηνεία της Yoshiko Miyazaki με εντυπωσίασε.  

 

No comments: