Mia Hansen-Løve, Νησί του Μπέργκμαν (2021)

Mia Hansen-Løve, Νησί του Μπέργκμαν (2021)

 

  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους

  Περιέργως δεν είδα να αρέσει ιδιαίτερα η ταινία, μόνο 6,7 έχει βαθμολογία στο ΙΜDb, εμένα όμως μου άρεσε πολύ.

  Για ένα επιπλέον λόγο που θα τον πω στο τέλος.

  Το νησί του Μπέργκμαν είναι το Fårö. Προφέρεται Φορέ, κάτι θυμάμαι ακόμη από τα σουηδικά που διάβασα πριν 45 χρόνια. Λέω να ξαναδιαβάσω τις γλώσσες που διάβασα τότε. Έχω κάνει την αρχή, μου μένουν 4: Τσέχικα, σερβοκροάτικα (σλάβικες γλώσσες, μου είναι πολύ εύκολες), ολλανδικά, (είναι σαν γερμανική διάλεκτος), και τελευταία θα αφήσω τα σουηδικά, μου φάνηκαν παλούκι, παρά τις γνωστές λέξεις που έχουν.

  Το Φορέ είναι ένα νησί που μάγεψε τον Μπέργκμαν και γύρισε εκεί ένα σωρό ταινίες. Το ζευγάρι που καταφτάνει μιλάει αρκετά για τις ταινίες του. Κορυφαία κατά τη γνώμη τους, και τη δική μου, η «Έβδομη σφραγίδα». Όχι, δεν έχω διάθεση να τον δω πακέτο, παρόλο που τον θεωρώ κορυφαίο, αλλά με ικανοποίηση βλέπω να παίζονται έργα του σε επανεκδόσεις (βλέπω να έχω γράψει για έντεκα). Φέτος δεν ξέρω τι έγινε, δεν είδα να παίζεται καμιά.

  Θα ήταν πληκτικό να ακούμε τα σχόλια για τον Μπέργκμαν και για τις ταινίες του (δεν τον αγιοποιούν, το ξέρουμε ότι σαν άνθρωπος δεν ήταν και τόσο σόι, πολλοί από αυτούς τους «μεγάλους» είναι να τους φτύνεις σαν ανθρώπους, γνωστό αυτό), γι’ αυτό εμφανίζεται και ένας τρίτος, που αυτός δεν του χαρίζεται καθόλου.

  Αλλά και πάλι θα ήταν πληκτικό, γι’ αυτό η σκηνοθέτης προβαίνει σε μια έξυπνη επινόηση.

  Ο άντρας είναι σκηνοθέτης και η γυναίκα του συγγραφέας. Έχει κολλήσει στο τι τέλος να δώσει στην ιστορία της. Μπορεί να τη βοηθήσει; Δεν φαίνεται και τόσο πρόθυμος. Η σχέση τους φαίνεται να έχει κάποιες ρωγμές. Όμως τελικά του αφηγείται την πλοκή την οποία εμείς βλέπουμε δραματοποιημένη.

  Εγκιβωτισμένη ιστορία, περίπου αντικατοπτρική (mise en abyme), με ένα ζευγάρι να επισκέπτονται το Φορέ και να συζητάνε για τον Μπέργκμαν. Όμως σε πρώτο πλάνο τώρα είναι η προσωπική τους ζωή. Τα είχανε στα εφηβικά τους χρόνια, τα ξανάφτιαξαν χρόνια αργότερα, ξαναχώρισαν, και τώρα ξαναβρέθηκαν για να παρευρεθούν σε ένα γάμο. Πώς θα πάει άραγε η σχέση τους;

  Έκανα τη σκέψη ότι και οι δυο ιστορίες είναι a la «Play Strindberg» (Friedrich Dürrenmatt), δηλαδή ιστορίες που θα μπορούσε ο Μπέργκμαν να γυρίσει σε ταινίες, αλλά μετά σκέφτηκα ότι μοιάζουν περισσότερο με τις ταινίες του Γούντι Άλεν. Και οι δυο σκηνοθέτες ασχολούνται με τα προβλήματα των δύο φύλων στις μεταξύ τους σχέσεις, με τη διαφορά ότι οι ταινίες του Άλεν είναι κωμωδίες. Εδώ βέβαια δεν έχουμε κωμωδία, αλλά και τα προβλήματα στις σχέσεις δεν έχουν τη δραματική ένταση που βλέπουμε στις ταινίες του Μπέργκμαν.  

  Ο επιπλέον λόγος που μου άρεσε η ταινία ποιος είναι τελικά;

  Είναι ένα έξυπνο εφέ απροσδόκητου. Ενώ μέχρι τότε είχα την εντύπωση ότι η εγκιβωτισμένη ιστορία είναι σε δεύτερο αφηγηματικό επίπεδο, τελικά είναι σε τρίτο. Αυτή που νόμιζα σε πρώτο είναι τελικά σε δεύτερο. Η προβληματική σχέση του ζευγαριού ήταν τελικά στην ταινία που γυρίστηκε στο Φόρε, στην πραγματικότητα είναι ηθοποιοί. Στο τέλος τους βλέπουμε μια ευτυχισμένη οικογένεια με την κορούλα τους.

  Δεν γινόταν να μην κάνω το σπόιλερ, αυτό το εφέ έκπληξης που αποκαλύπτει ότι τα αφηγηματικά επίπεδα είναι τελικά τρία και όχι δύο μου άρεσε ιδιαίτερα.