Michelangelo Antonioni, Επάγγελμα: ρεπόρτερ (Professione: reporter, 1975)

Michelangelo Antonioni, Επάγγελμα: ρεπόρτερ (Professione: reporter, 1975)

 

  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Είπαμε, είμαι ιδιοσυγκρασιακά συγκριτολόγος.

  Ο Αντονιόνι είναι ένας κινηματογραφικός Ντοστογιέφσκι. Στις ταινίες του βλέπουμε ήρωες με αποκλίνοντα ψυχισμό.

  Ο Αντονιόνι είναι η αντίθεση του Γκοντάρ.

  Ο Γκοντάρ ξεκινάει με την καθαρή αφήγηση, και ας είναι εισηγητής του Nouvelle Vague, όμως αργότερα περνάει σε έναν κινηματογράφο που θα τον λέγαμε μοντερνιστικό κατ’ αναλογία με τη λογοτεχνία, κάτι ενδιάμεσο μεταξύ πειραματικού και ποιητικού κινηματογράφου, που δεν είχε την απήχηση που είχαν οι πρώτες ταινίες του στο ευρύ κοινό. Γι’ αυτό έχω αποφασίσει να τον δω μισο-πακέτο, και καθώς είναι μεγάλος σκηνοθέτης – άλλο αν εγώ δεν τον πάω στις ταινίες του μετά το «Week end» - θα βλέπω κάθε επανέκδοσή του. Ο Αντονιόνι αντίθετα ξεκινάει με έναν ποιητικό κινηματογράφο, για να τον δω – ευχάριστη έκπληξη για μένα – σε μια ταινία με καθαρή αφήγηση, με σασπένς. Όμως ο ήρωας εξακολουθεί να είναι αποκλίνων. Παρεμπιπτόντως, ο Τζακ Νίκολσον παίζει συνήθως τέτοιους ρόλους. Μαζί του η Μαρία Σνάιντερ, που και αυτή φαίνεται να είναι αποκλίνουσα, αφού τον ακολουθεί. Να πω ότι όταν έμαθα πώς της φέρθηκε ο Μπερτολούτσι στον «Νονό» και τις συνέπειες είχε πάνω στην ψυχική υγεία της, αποφάσισα να μην ξαναδώ ταινία του Μπερτολούτσι. Θα μου πείτε, μα είναι μεγάλος σκηνοθέτης. Υπάρχουν και άλλοι μεγάλοι σκηνοθέτες που δεν έχω δει ακόμη όλα τους τα έργα, και άλλοι που δεν έχω δει κανένα τους έργο. Η ζωή είναι μικρή, και εγώ δεν ξέρω πόση μου απομένει.

  Είναι δημοσιογράφος, στη μαύρη Αφρική. Στο ξενοδοχείο που μένει, σε διπλανό δωμάτιο, μένει κάποιος που του μοιάζει. Είναι λαθρέμπορος όπλων. Όταν τον βρίσκει νεκρό στο δωμάτιό του (πεθαίνει από ανακοπή) αποφασίζει να πάρει την ταυτότητά του.

  Για ποιο λόγο;

  Είπαμε, είναι αποκλίνων, έχει υπαρξιακά προβλήματα, θέλει να κάνει μια καινούρια ζωή, ίσως γίνει σερβιτόρος σε εστιατόριο στο Γιβραλτάρ.

  Η Μαρία Σνάιντερ /που θα βρεθεί στο δρόμο του, θα τον ακολουθήσει/ (ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος).

  Η γυναίκα του, παρόλο που η σχέση τους δεν ήταν η καλύτερη (κάποιος της την πέφτει, μισοενδίδει) θα τον αναζητήσει. Όμως τον αναζητούν και οι πελάτες του.

  Η συνέχεια επί της οθόνης.

  Αφηγηματικά βρήκα ενδιαφέρουσα μια αναδρομή που δεν γίνεται με την κλασική αφήγηση, είτε ενός ενδοδιηγητικού είτε ενός εξωδιηγητικού αφηγητή, αλλά ακούγοντας έναν διάλογο από το παρελθόν ενώ στην οθόνη προβάλλεται μια σκηνή από το παρόν. Κάποια κομμάτια του τα βλέπουμε «ζωντανά».

  Ο όψιμος Αντονιόνι βλέπω να μου αρέσει. Μου άρεσε και στο κομμάτι που σκηνοθέτησε, ένα από τα τέσσερα του «Πέρα από τα σύννεφα», 21 χρόνια μετά, στο οποίο ανακάλυψα τη Σοφί Μαρσώ της οποίας είδα όλες τις ταινίες, με εξαίρεση την «Άννα Καρένινα», την οποία θα δω αφού ξαναδιαβάσω το μυθιστόρημα.

  Και ένα τελευταίο.

  Ποτέ δεν βάζω frame με υπότιτλους.

  Τώρα έβαλα.

  -Πιστεύεις στις συμπτώσεις; τη ρωτάει ο Νίκολσον

  -Ποτέ δεν το σκέφτηκα, απαντάει η Σνάιντερ.

  Εγώ πιστεύω.

  Η πιο εντυπωσιακή που μου συνέβη: τη μέρα της γιορτής μου βρήκα σε ένα τράφο, δίπλα σε ένα μονοπάτι στο χωριό μου, ένα εικονισματάκι του άγιου Χαράλαμπου. Θα πήγαινα τότε στην τετάρτη ή στην πέμπτη τάξη του δημοτικού.  

  Άλλη μια μου συνέβη χθες, αλλά δεν θα γράψω γι’ αυτήν.

  Και ένα από τα τρία βιβλία της αυτοβιογραφικής τριλογίας μου (ανέκδοτης φυσικά) έχει τίτλο «Η ρίζες της σύμπτωσης» (κλεμμένος από το ομότιτλο βιβλίο του Άρθουρ Κέσλερ) και υπότιτλο «Ο έρωτας».