Χίλαρι Χεμινγουέη και Καρλίν Μπρένεν, Ο Χεμινγουέη στην Κούβα

Χίλαρι Χεμινγουέη και Καρλίν Μπρένεν, Ο Χεμινγουέη στην Κούβα, μετ. Κατερίνα Παπδημάτου, Μεταίχμιο 2004, σελ. 196

Όταν τον είδα στη φωτογραφία, στο οπισθόφυλλο σε αγγλική έκδοση του «Ο γέρος και η θάλασσα» (από τα πρώτα βιβλία που διάβασα στα αγγλικά, νομίζω ακόμη μαθητής) είπα, «φτυστός ο Νικόλας». Τώρα το Πάσχα που κατέβηκα στην Κρήτη και με τον Μανώλη το γιο του πίναμε τις ρακές μας στα καφενεία του Κάτω Χωριού, είπα, «φτυστός ο Χεμινγουέη». Το επιβεβαίωσα όταν ανέβηκα στην Αθήνα, και από την Πρωτοπορία αγόρασα, σε προσφορά πάντα, όχι με έκπτωση (4.90 ευρώ από 28 αρχική τιμή) το βιβλίο «Ο Χεμινγουέη στην Κούβα» των Χίλαρι Χεμινγουέη (ανιψιά του Χεμινγουέη) και Καρλίν Μπρένεν (φωτορεπόρτερ και συγγραφέας). Είναι πλουσιότατο σε φωτογραφικό υλικό (εξ ου και η ακριβή αρχική τιμή). Βλέπουμε τον Χεμινγουέη με κουβανούς φίλους του ψαράδες, τον βλέπουμε να καμαρώνει δίπλα σε ξιφίες που ψάρεψε, τον βλέπουμε στο σκάφος του το Πιλάρ, τον βλέπουμε με τις γυναίκες του, τον βλέπουμε με τον Κάστρο, αλλά δυστυχώς δεν τον βλέπουμε με τον Τσε. Σε κάθε κεφάλαιο παρατίθεται και κάποιο απόσπασμα από βιβλίο του, που μας αποκαλύπτεται έτσι ότι είναι αυτοβιογραφικό. Η απουσία κεφαλαίου που να αναφέρεται στο θάνατό του είναι κατά τη γνώμη μου μια έλλειψη. Μετά το κεφάλαιο που αναφέρεται στην απονομή του βραβείου Νόμπελ οι συγγραφείς «πηδάνε» την αυτοκτονία του και μιλάνε για το σπίτι του που μετατράπηκε σε μουσείο, για τις έρευνες πάνω στο έργο του, κ.λπ.
Γιατί ένας επιτυχημένος συγγραφέας, και μάλιστα νομπελίστας, αυτοκτονεί; Μα γιατί η κατάθλιψη είναι αρρώστια. Διάβασα κάπου ότι ο Χεμινγουέη είχε πει: Εμένα ο ψυχίατρός μου είναι η γραφομηχανή μου. Τι έγινε εκείνο το καλοκαίρι του 1961 και αποφάσισε να θέσει τέρμα στη ζωή του, χάλασε η γραφομηχανή του; Γι αυτό κι εγώ είχα δυο γραφομηχανές, αν μου χαλούσε η μια να έχω την άλλη. Και τώρα με τα κομπιούτερ έχω τουλάχιστον δυο εδώ και δυο στην Κρήτη. Όποιος φυλάει τα ρούχα του έχει τα μισά.