Κλειώ Φανουράκη, Ξα μου (2017)

Κλειώ Φανουράκη, Ξα μου (2017)

  Από σήμερα στους κινηματογράφους.

  Μετά το δεκαπεντάλεπτο «Φτου, ξελευτερία για όλους» (2010) και την δωδεκάλεπτη «Μήδεια» (2012) η Κλειώ Φανουράκη (διδάκτωρ θεατρολογίας) μας δίνει την πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους που έχει τίτλο «Ξα μου».  

  Τo «Ξα μου» κινείται σε δυο επίπεδα: σε ένα διαχρονικό και σε ένα συγχρονικό. Το διαχρονικό είναι η Κρήτη ανά τους αιώνες. Αναφορά στο Μίνωα, ξενάγηση σε κάποιους αρχαιολογικούς χώρους, η αμπελουργία, το ψάρεμα, η κτηνοτροφία. Το συγχρονικό είναι η Ελλάδα της κρίσης και της ανεργίας. Τα δυο αυτά παντρεύονται με μια έξυπνη πλοκή, ώστε το ντοκιμαντερίστικο να μη μοιάζει σαν τέτοιο, και η πλοκή να τοποθετείται μέσα σε ένα χωροχρονικό πλαίσιο που είναι από μόνο του ενδιαφέρον.

  Ο Τζόνυ είναι, ή μάλλον ήταν, διευθυντής σε μια αλυσίδα ξενοδοχείων. Τώρα είναι απολυμένος και ψάχνει για δουλειά. Δεν είναι εύκολη υπόθεση να βρει δουλειά αντίστοιχη με τα προσόντα του. Περνάει την ώρα του παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια. Η γυναίκα του, υψίφωνος, του συμπαραστέκεται.

  Η ανεργία δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Κάποιοι δεν έχουν να φάνε. Η Άννα Φόνσου, guest star, του κλέβει τη τσάντα του με τα ψάρια που κουβαλούσε. Ήταν το βραβείο του σε μια παρτίδα σκάκι που κέρδισε, μια βραδιά με παραγάδι και όλη η ψαριά δική του. Μεγαλόψυχα θα της δώσει λίγα ψάρια. Αυτή θα τα πάρει και θα φύγει τρέχοντας.

  Κάνοντας παρέα με τους κρητικούς αρχίζει σιγά σιγά να καταλαβαίνει ότι η δουλειά, η οποιαδήποτε τίμια δουλειά, δεν είναι ντροπή. Ένας φίλος του κρητικός τον παίρνει μαζί τους στο μάζεμα των σταφυλιών. Το μεροκάματο; Ανάλογα με την προκοπή που θα δείξει. Δεν θα δεχθεί λεφτά, λέει, για την πρώτη μέρα.

  Και άλλη προοπτική δουλειάς του ανοίγεται, σε ένα μιτάτο. Θα συνδυασθεί με προώθηση σε ξενοδοχειακούς πελάτες. Έχει και μια προσφορά για διευθυντής σε ένα ξενοδοχείο, φυσικά με χαμηλότερο μισθό. Τα σκέφτεται όλα αυτά.

  Ο γιος του, υποψήφιος φοιτητής, δεν έχει ενδοιασμούς: θα δουλέψει ντελιβεράς. Οι νέοι είναι τελικά πιο ευπροσάρμοστοι στις νέες συνθήκες.

  Η Κρήτη ξεχειλίζει στην ταινία. Αυθεντικοί κρητικοί διάλογοι, και βέβαια μουσική.

  Ακούσαμε και την ατάκα: «Εσείς οι κρητικοί νομίζετε ότι η Κρήτη είναι το κέντρο της γης».

  Εδώ να πούμε ότι οι κινέζοι μας έχουν ξεπεράσει. Zhong guo σημαίνει «η χώρα του κέντρου».

  Θυμήθηκα και το ανέκδοτο.

  -Μπαμπά, τι θα πει σωβινιστής;

  -Σωβινιστής παιδί μου είναι αυτός που πιστεύει ότι η πατρίδα του είναι καλύτερη από την Κρήτη.

  Ήταν ευχάριστη έκπληξη για μένα να ακούσω στο τέλος της ταινίας μαντινάδες σε μια μελωδία που με συνάρπασε όταν την πρωτάκουσα. Δεν ήταν πολύς καιρός που είχα αρχίσει να μαθαίνω λύρα, όμως βάλθηκα να μάθω τον σκοπό. Και τον έμαθα. Είναι από τους αγαπημένους μου.

  Και ένα δίδαγμα που εξάγεται από την ταινία: μην αφεθείτε εξαιτίας της κρίσης, πάντα υπάρχουν ευκαιρίες για δουλειά, αρκεί να χαμηλώσουμε λίγο τον πήχη. Ο Δαρβίνος το έχει πει: οι οργανισμοί που προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες επιβιώνουν.

  Ο Γιώργος Χωραφάς όπως και οι άλλοι ηθοποιοί ήταν εξαιρετικοί στις ερμηνείες τους. Αλλά και οι μη ηθοποιοί, οι ντόπιοι, έπαιζαν αυθεντικά τους ρόλους τους που ήταν ο ίδιος ο εαυτός τους, ρόλους που δεν θα τους είχαν παίξει καλύτερα επαγγελματίες ηθοποιοί.

  Πάρα πολύ μου άρεσε το «Ξα μου» και πιστεύω ότι θα αρέσει και σε σας. Τους κρητικούς ιδιαίτερα θα τους ενθουσιάσει. Εγώ σας συνιστώ ολόθερμα να πάτε να τη δείτε. Αν δεν θέλετε, ξα σας.