Zhang Yimou, Ήρωας (英雄 2002)

Zhang Yimou, Ήρωας (英雄 2002)

  Εν όψει της προβολής της «Σκιάς» του Τζανγκ Γιμόου στις 14 του Μάρτη.

  Έτσι και στα κινέζικα, ήρωας.

  Η πλοκή του έργου τοποθετείται κάπου 200 τόσα χρόνια π.Χ. Υπήρχαν επτά κράτη, όλα σε σύγκρουση μεταξύ τους. Το πιο ισχυρό κράτος ήταν του Τσιν, το οποίο με συνεχείς πολέμους προσπαθούσε να κατακτήσει τα υπόλοιπα. Ένα από αυτά ήταν και το κράτος του Τζάο. Τρεις δολοφόνοι προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν και απέτυχαν. Ο Ανώνυμος τους κυνήγησε και κατάφερε να τους εξοντώσει. Ήλθε να εισπράξει τα εύσημα από τον βασιλιά, στην πραγματικότητα όμως για να τον δολοφονήσει. Τον βλέπουμε στα δέκα μέτρα από τον βασιλιά (τόσο του επιτράπηκε να πλησιάσει) να του αφηγείται την ιστορία με τους άλλους τρεις, σε μια αναδρομή που διακόπτεται κατά διαστήματα από τη στιχομυθία μαζί τους.

  Η μεγάλη ανατροπή είναι όταν ο βασιλιάς καταλαβαίνει ότι και αυτός ήλθε να τον δολοφονήσει. Και βρισκόμαστε μπροστά σε μια φιλοσοφική συζήτηση, που κεντρικό της σημείο είναι η έννοια 天下, τιάν σιά, κάτω από τον ουρανό. Χοντρικά εκφράζει την ενότητα της γης κάτω από έναν αυτοκράτορα και ένα κέντρο. Η έκθεση της έννοιας του τιάν σιά οδηγεί σε μια φοβερή απιθανότητα στην πλοκή, με τον αυτοκράτορα να αφήνεται να δολοφονηθεί, αν αυτό είναι το θέλημα του Ουρανού, και τον Ανώνυμο να παραιτείται από την δολοφονία του, καταλαβαίνοντας τη σημασία του και την ανάγκη ενοποίησης της Κίνας. Εκτελείται όπως επιτάσσουν οι νόμοι τους οποίους ο βασιλιάς δεν μπορεί να παραβεί, αλλά θάβεται με τιμές. Στα γράμματα τέλους διαβάζουμε ότι ο Τσιν Σι Χουάνγκ Ντι ενοποίησε την Κίνα το 221 π.Χ.

  Σε ένα από τα κινέζικα αναγνωστικά διαβάσαμε ότι θεωρείται μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Κυβέρνησε με σκληρότητα, και λίγο μετά το θάνατό του έγινε ένας μεγάλος ξεσηκωμός των χωρικών. Όμως επέβαλε ενιαία μέτρα και σταθμά καθώς μέχρι τότε κάθε κράτος είχε τα δικά του, πράγμα που ενίσχυσε την ενοποίηση της Κίνας.

  Η ταινία είναι ταινία πολεμικών τεχνών (武俠, wu xia, γου σιά), είδος το οποίο δεν βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των προτιμήσεών μου (πιο κάτω από τις ταινίες με σαμουράι), όμως την είδα ευχάριστα, καθώς είχε τη μαγεία του παραμυθιού και την ομορφιά του μπαλέτου. Οι πολεμικές σκηνές με τον σούπερ ήρωα δεν έχουν την ρεαλιστική απιθανότητα που βλέπουμε σε ανάλογες σκηνές στα δυτικά έργα, αλλά το χορευτικό στυλιζάρισμα της Όπερας του Πεκίνου, που γίνεται ακόμη πιο όμορφο με την ψηφιακή επεξεργασία και τις σκηνές σε slow motion.

  Σίγουρα το έχω πει σε παρέες, δεν θυμάμαι αν το έχω ξαναγράψει: Οι ταινίες που βραβεύονται στις Κάννες θα με απογειώσουν, τις ταινίες που παίρνουν Όσκαρ τις βλέπω απλά ευχάριστα. Αντιγράφω από την ανάρτηση που έκανα στο 2012 για την ταινία «Η κατάρα του χρυσού λουλουδιού».

  «Δεν μου αρέσει αυτή η χολιγουντιανή στροφή του Τζανγκ Γιμόου στα τελευταία του έργα. Σ’ αυτό οφείλεται και η απροθυμία μου να δω αυτή την ταινία, αφήνοντάς τη για κάποια στιγμή που θα έβλεπα πακέτο όσα έργα του δεν είχα δει. Η τραγικότητα του έργου αυτού χάνεται μέσα σε μια εκβιασμένη επικότητα, που έχει σαν στόχο να τέρψει δυτικά γούστα. Όμως πάντα θα είναι ένας από τους σκηνοθέτες που αγαπώ πολύ».

  Κοιτάζω τώρα τη φιλμογραφία του Τζανγκ Γιμόου στη βικιπαίδεια, έχοντας δει μόλις πριν λίγο την ταινία «Ο ήρωας» η οποία σηματοδοτεί τη στροφή του. Και τι βλέπω; Η πρώτη του ταινία το «Κόκκινο σόργο», που δεν προκρίθηκε για «Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας» πήρε την Χρυσή Άρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου. Το έχω ξαναγράψει, εμείς οι Ευρωπαίοι έχουμε ανώτερη κουλτούρα από τους Αμερικάνους. Η «Ju Doe» και «Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια» προκρίθηκαν για τα Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, αλλά όχι η «Τσιουτζού, μια γυναίκα της Κίνας». Όμως η επόμενη ταινία «Να ζεις» κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο στις Κάννες. Η ταινία «Ούτε ένας λιγότερος» πήρε το Χρυσό Λιοντάρι, και η αμέσως επόμενη ταινία «Ο δρόμος για το σπίτι» ξανά το Μεγάλο Βραβείο στις Κάννες. Από αυτή την ταινία και μετά, μόνο ο «Ήρωας» που σηματοδοτεί τη στροφή του προκρίθηκε για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, ενώ τρεις άλλες δεν προκρίθηκαν. Όμως η «Σκιά» που θα δούμε την Πέμπτη κέρδισε Χρυσό Άλογο στο φεστιβάλ της Ταϊπέι (Ταϊβάν). Με τη στροφή αυτή οι Κάννες και το Βερολίνο μάλλον είναι πια παρελθόν για τον Τζανγκ Γιμόου.

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «Happy times».