Φρανσουά Τρυφώ, Ζιλ και Τζιμ (Jules et Jim, 1962)

Φρανσουά Τρυφώ, Ζιλ και Τζιμ (Jules et Jim, 1962)

  Από σήμερα, σε επανέκδοση.

  Θυμάμαι πόσο με απογοήτευσε η «Γυναίκα της διπλανής πόρτας». Βλέποντας τώρα το «Ζιλ και Τζιμ» διαπιστώνω ότι είναι μια περίπου διπλοτυπία. Έχω ξαναγράψει ότι οι σκηνοθέτες έχουν θεματικές εμμονές, και το διαπιστώνω για άλλη μια φορά.

  Και σ’ αυτή την ταινία οι ήρωες είναι διαταραγμένοι, και οι άντρες λιγότερο, η γυναίκα όμως απόλυτα. Ο Ζιλ; Τον κερατώνει, ανέχεται το κεράτωμα, το μόνο που θέλει είναι να μην τον εγκαταλείψει. Όταν της την πέφτει ο Τζιμ και αυτή ανταποκρίνεται, ο Ζιλ, με τον οποίο ήδη ζουν σε χωριστές κρεβατοκάμαρες, τον παροτρύνει να την παντρευτεί, για να μπορεί να τη βλέπει (μου θύμισε την ταινία του Μιτζόγκουτσι «Miss Oyu», της οποίας αποτελεί κατά κάποιο τρόπο αντιστροφή). Όσο για τον Τζιμ, δηλώνει εν ψυχρώ στη φιλενάδα του ότι δεν σκοπεύει να την παντρευτεί, ότι θα παντρευτεί την Ζαν Μορώ.

  Η Ζαν Μορώ βαριέται γρήγορα τους άντρες. Ο Ζιλ πρόλαβε και την παντρεύτηκε και του έκανε μια κόρη. Αλλά ο Τζιμ δεν είναι καθόλου σίγουρος ότι το παιδί που φέρει στην κοιλιά της είναι δικό του και όχι του Μπερνάρ, με τον οποίο πηδιόταν κατά καιρούς. Όμως κάποια στιγμή που τον καλεί (της είχε πει ότι ήταν αποφασισμένος να παντρευτεί την αρραβωνιαστικιά του) τρέχει να τη βρει. Αυτό αποδείχθηκε μοιραίο γι’ αυτόν. Χωρίς να θυμάμαι την πλοκή της «Γυναίκας της διπλανής πόρτας» η αφηγηματική αναμονή του δραματικού τέλους ήταν δεδομένη, και ήταν επίσης εντυπωσιακή.

  Άκουσα τουλάχιστον δυο φορές στην ταινία να παρομοιάζουν τους δυο κολλητούς φίλους με τον δον Κιχώτη και τον Σάντσο Πάντσα. Έτσι παρομοίασα κι εγώ τον ιππότη και τον ιπποκόμο του στην «Έβδομη σφραγίδα» του Μπέργκμαν, νομίζω εύστοχα, όμως εδώ δεν μπορώ να καταλάβω ποιος είναι ο δον Κιχώτης και ποιος ο Σάντσο Πάντσα. Παρατραβώντας την αναλογία θα έλεγα ότι δον Κιχώτης είναι ο Ζιλ με τον παθιασμένο έρωτά του γι’ αυτή την τρελή, ενώ Σάντσο Πάντσα είναι ο Τζιμ, που τουλάχιστον παίρνει τη ρεαλιστική απόφαση να την παρατήσει και να παντρευτεί την αρραβωνιαστικιά του.

  Η ταινία είναι ένα κινηματογραφημένο μυθιστόρημα και όχι κινηματογραφική μεταφορά.

  Τι θέλω να πω μ’ αυτό.

  Σε πολλές ταινίες υπάρχει αφηγητής, όμως σε καμιά σε τέτοια έκταση όπως σ’ αυτή την ταινία. Αυτό βέβαια είναι μια πρωτοτυπία, αν και εντελώς αντικινηματογραφική. 

  Μου άρεσε αυτό που είπε ο συγχωρεμένος ο Κουμανταρέας για τον Φιτζέραλντ, ότι είναι ένας συγγραφέας που «δεν του πάει». Έτσι κι εμένα ο Τρυφώ, δεν μου πάει. Ίσως όμως δω και άλλη ταινία του, αν προβληθεί σε επανέκδοση ή αν έχει υπάρξει κάποιο remake της, ή όπως το «Fahrenheit 451» που προβλήθηκε στο «Σχολείο του σινεμά» του Γιάννη Καραμπίτσου.