Christian Petzold, Το τραγούδι του φοίνικα (Phoenix, 2014)

Christian Petzold, Το τραγούδι του φοίνικα (Phoenix, 2014)

 

  Δεχόμαστε τον κινηματογραφικό μαγικό ρεαλισμό της «Undine» (2020), όμως μας ξενίζει το αντιρεαλιστικό της πλοκής του «Φοίνικα», όπως μας ξένισαν και τα «Μαθήματα περσικών» (2020) του Vadim Perelman.

  Μα είναι δυνατόν να έχει τέτοια μνήμη; («Μαθήματα περσικών».

  Μα είναι δυνατόν να μην αναγνώρισε τη γυναίκα του; («Φοίνικας»).

  Και όμως, δεν την αναγνώρισε. Αυτή τον έψαξε, τον βρήκε, την είδε, πόσο της μοιάζεις, όμως χάθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, δεν μπορώ να αποκτήσω την περιουσία της εκτός και αν αποδείξω ότι είναι νεκρή, πράγμα φύσει αδύνατον, ή ότι είναι ζωντανή. Και πώς θα το αποδείξω; Είπαμε της μοιάζεις, θα σε εκπαιδεύσω, όταν είσαι έτοιμη θα σε υποδεχθούμε στο σταθμό του τρένου, και τότε θα εισπράξω τα λεφτά. Η αμοιβή σου θα είναι 20.000 μάρκα. Μέχρι τότε όμως δεν πρέπει να το κουνήσεις από εδώ. 

  Μπα, δεν θα τα καταφέρουν, της δίνει δυο μάρκα και τη διώχνει. Αυτή τον ικετεύει – στο στρατόπεδο συγκέντρωσης η σκέψη της δεν ήταν παρά σε αυτόν, έτσι επέζησε – να δεις που θα τα καταφέρουν, ας τη δοκιμάσει για δυο μέρες ακόμη.

  Εν τάξει, το πρόσωπο αλλάζει (της έκαναν και πλαστική γιατί είχε βαθιά τραύματα στο πρόσωπο), όμως η φωνή μένει πάντα η ίδια, αυτό οι περισσότεροι πρέπει να το έχετε διαπιστώσει. Πώς είναι δυνατόν να μην τη γνώρισε;

  Παρά το αντιρεαλιστικό του πράγματος, η ταινία είναι συναρπαστική. Τα σασπένς: αυτός την κάρφωσε στους ναζί; Θα τον σκοτώσει; (η φίλη της τής έδωσε ένα πιστόλι, είναι επικίνδυνο να κυκλοφορείς άοπλη τη νύχτα). Πώς θα γίνει η αποκάλυψη; Γιατί βέβαια η αφηγηματική αναμονή είναι δεδομένη, η αποκάλυψη θα γίνει.

  Η σπιτονοικοκυρά της τής έδωσε ένα φάκελο που άφησε η φίλη της που την περιέθαλψε. Μα δεν το ξέρει; Αυτοκτόνησε. Στο φάκελο μέσα υπάρχει ένα διαζευκτήριο. Το είχε βγάλει ο άντρας της πριν τη συλλάβουν. Δεν χρειαζόταν και πολλές διαδικασίες με τους ναζί, αφού αυτή ήταν εβραία.

  Τελικά αυτός την κάρφωσε.

  Όταν την υποδέχονται στο σταθμό του τρένου αυτός και οι φίλοι τους είναι ταραγμένη, ξέρει. Στο σαλόνι που γιορτάζουν την επιστροφή της τη ρωτάει ποιο τραγούδι να παίξει στο πιάνο (αυτός είναι μουσικός, αυτή τραγουδίστρια). Του λέει. Αρχίζει να τραγουδάει. Από το ανασηκωμένο μανίκι της φαίνεται στο μπράτσο της ο αριθμός που της είχαν χαράξει με τατουάζ στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπως έκαναν με όλους τους κρατουμένους. Καταλαβαίνει. Σταματάει να παίζει. Αυτή συνεχίζει το τραγούδι της. Τελειώνοντας παίρνει το επανωφόρι της και φεύγει.

  Και η ταινία τελειώνει.

  Είπαμε, παρά το αντιρεαλιστικό του πράγματος η ταινία είναι συναρπαστική (Petzold είναι αυτός), όπως συναρπαστικά ήταν και τα «Μαθήματα περσικών».

  Εξαιρετική η Νίνα Χος στην ερμηνεία της.

  Η προηγούμενη ταινία του Petzold ήταν η «Βαρβάρα» (2012) την οποία είδαμε πριν τρία χρόνια, ενώ η προηγούμενή της για την οποία αναρτήσαμε πριν μια βδομάδα ήταν η «Drei Leben, Etwas besseres als der Tod» (2011).