David Cronenberg, Dangerous method (2011)

David Cronenberg, Dangerous method (2011)

  Παίχτηκε χθες στην τηλεόραση και είπα να τη δω, όταν στο Camerastyloonline που ο Γιάννης ο Καραμπίτσος γράφει για τις ταινίες της ημέρας διάβασα ότι η ταινία αναφέρεται στη ζωή του Καρλ Γιουνγκ και στη σχέση του με την Σαμπίνα Σπιλράιν, αρχικά ασθενή του, στη συνέχεια ερωμένη του και αργότερα μια από τις πρώτες γυναίκας ψυχαναλύτριες.

  Γιατί ερωμένη του;

  Είναι τα τυχερά των ψυχιάτρων-ψυχολόγων-ψυχαναλυτών. Οι γυναίκες, ως γνωστόν, έλκονται σεξουαλικά από τα άτομα υψηλού κύρους. Δεν σημαίνει βέβαια ότι όλες καταλήγουν στα κρεβάτια τους, ή ότι όλες όσες καταλήγουν στα κρεβάτια τους έλκονται από αυτούς – για τον περιβόητο Μπέρια γράψαμε πρόσφατα με αφορμή την ταινία του Armando Iannucci «Ο θάνατος του Στάλιν» (Παίζεται ακόμη στους κινηματογράφους). Όμως κάποιες έχουν το «σύνδρομο της Μαγδαληνής». Αυτές έλκονται μόνο από τέτοια πρόσωπα. Διαβάζοντας το βιογραφικό της Sabina Spielrein στη βικιπαίδεια είδα ότι έπασχε από αυτό το σύνδρομο, χωρίς να κατονομάζεται όμως.

  Στην περίπτωση βέβαια των ασθενών αυτό εντάσσεται μέσα στα πλαίσια της μεταβίβασης κατά τη διάρκεια της ψυχαναλυτικής θεραπείας. Θυμάμαι την παρακάτω ατάκα από μια ταινία που είδα πριν χρόνια, που όμως δεν θυμάμαι τον τίτλο της. –Γιατρέ, ξέρετε πότε κατάλαβα ότι θεραπεύτηκα; Όταν ένοιωσα ότι έπαψα να είμαι ερωτευμένη μαζί σου.

  Ταραχώδης η σχέση τους που είχε δυο φάσεις. Στην πρώτη έβαλε τέλος σ’ αυτήν ο Γιουνγκ (1875-1961), καθώς έβλεπε τον γάμο του να κινδυνεύει. Αυτή απαίτησε να την αναλάβει ο Φρόιντ (1856-1939), μάλιστα εκβίασε γι’ αυτό. Όταν όμως ξανάγινε ερωμένη του, αυτή έβαλε τέρμα στη σχέση, πράγμα που τον έριξε σε απελπισία. Παρηγορήθηκε όμως με μια άλλη ερωμένη, την οποία είχε μέχρι τέλους της ζωής του.

  Κάτι άλλο που στενοχώρησε τον Γιουνγκ είναι ότι οι αντιλήψεις της πλησίαζαν περισσότερο του Φρόιντ παρά τις δικές του.

  Και οι δικές μου.

  Τον Φρόιντ τον θεωρώ σαν ένα που καθόρισε το Weltanschauung μου. Ο Γιουνγκ, παρόλο που τα βιβλία του «Synchronicity» και «Psychology and the occult» τα χρησιμοποίησα στο πρώτο μου βιβλίο «Παραψυχολογία, μύθος ή πραγματικότητα», μου φάνηκε ελάχιστα πειστικός. Το βιβλίο του «Ψυχή» που αγόρασα μαθητής δεν μπόρεσα να το διαβάσω. Όσο για τις έννοιες animus, anima, συλλογικό ασυνείδητο και αρχέτυπα, η βιολογία και η ηθολογία χρησιμοποιούν παραπλήσιες έννοιες με πιο επιστημονικό τρόπο.

  Πόσο ακριβή είναι τα βιογραφικά στοιχεία που αναφέρονται στην ταινία;

  Δεν μπορώ να ξέρω. Μπορώ όμως να έχω μια διαφορετική άποψη από αυτό που διάβασα στα γράμματα τέλους. Freud was driven out of Vienna by the Nazis and died of cancer in London in 1939. Το επιβεβαίωσα από το αγγλικό λήμμα της βικιπαίδειας: στην πραγματικότητα είδαν και έπαθαν οι φίλοι του να πείσουν τους ναζί να τον αφήσουν να φύγει για το Λονδίνο. Επίσης δεν πέθανε ακριβώς από τον καρκίνο αλλά έβαλε ένα φίλο του γιατρό να του κάνει ευθανασία μετά από αλλεπάλληλες εγχειρήσεις στη γνάθο, και που πια δεν μπορούσε να γίνει άλλη.

  Μια και πήραμε φόρα λέω να διαβάσω μια ογκώδη βιογραφία του Καρλ Γιουνγκ που έχω στην Κρήτη. Έχω διαβάσει ήδη μια μίνι βιογραφία του Φρόιντ. Και, όπως λέει η παροιμία «όταν είναι ζεστό το σίδερο κολλά», λέω να δω και τη βιογραφική ταινία του Roberto Faenza με τον τίτλο «Prendimi l’ anima» (2002) πάνω στη ζωή της Sabina Spielrein. Πάρε μου την ψυχή είναι η μετάφρασή του, ενώ ο αγγλικός τίτλος είναι «The soul keeper», ο φύλακας-άγγελος.