Book review, movie criticism

Thursday, April 17, 2025

Francisco J. Lombardi, H πόλη και τα σκυλιά (La ciudad y los perros, 1985)

 Francisco J. Lombardi, H πόλη και τα σκυλιά (La ciudad y los perros, 1985)

 


  In memoriam

  H ταινία αποτελεί μεταφορά του πρώτου μυθιστορήματος του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα, που πέθανε πριν τέσσερις μέρες.

  Το διάβασα πριν δεκαετίες, δεν ήταν δυνατόν να το θυμάμαι.

  Πάντα σε μια κινηματογραφική μεταφορά υπάρχουν αποκλίσεις, κυρίως παραλείψεις. Ελπίζω όμως να μην είναι σημαντικές ώστε να καταστρέφουν το πνεύμα του μυθιστορήματος. Δεν έχω πια την πολυτέλεια να διαβάζω το μυθιστόρημα και να συγκρίνω με την ταινία, παρά σε σπάνιες περιπτώσεις. Αλλά σχεδόν πάντα, όταν διαβάζω ένα μυθιστόρημα, ψάχνω για κινηματογραφικές μεταφορές.

  Το έχω ξαναγράψει, οι συγγραφείς πολλές φορές στα έργα τους αυτοβιογραφούνται. Η «Πόλη και τα σκυλιά» είναι μια ακόμη περίπτωση.

  Καλά η πόλη, είναι η Λίμα, αλλά τα σκυλιά;

  Τα σκυλιά δεν είναι άλλοι από τους «νέους» στη στρατιωτική σχολή στην οποία στάλθηκε ο Λιόσα από τον πατέρα του, σε ηλικία 14 χρονών. Πρόκειται για καψόνι που έκαναν οι «παλιοί» στους «νέους», να κάνουν τα σκυλιά.

  Ευτυχώς κανείς από τη «διοικούσα» (δηλαδή τους παλιούς) στη Σχολή Αξιωματικών του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Εφοδιασμού Μεταφορών δεν είχε διαβάσει το μυθιστόρημα, αλλιώς είμαι σίγουρος ότι θα μας έκαναν και αυτό το καψόνι. Μας έκαναν όμως ένα σωρό άλλα.

  Θυμάμαι ένα παλιοτόμαρο (τον στολίσαμε για τα καλά στον αδελφό του, στην Κοζάνη όπου πήγαμε μετά τη σχολή τρεις συνάδελφοι), Παπαδόπουλος, έχω ξεχάσει το μικρό του. Μου έκανε ένα φοβερό καψόνι που είχα ψοφήσει στην κούραση. Μου είπε μετά να ξαπλώσω στο κρεβάτι μου. Ξάπλωσα. Μου λέει -Αναφέρσου. Έπρεπε να πω Δερμιτζάκης Χαράλαμπος ΥΕΑ. Όμως ήμουν τόσο εξαντλημένος, λαχάνιαζα, δεν μπορούσα να αναφερθώ.

  Είδα τον οίκτο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του.

  Σηκώθηκε και έφυγε.

  Δάκρυα κύλησαν από τα μάτια μου.

  Από τις ελάχιστες φορές στη ζωή μου που έκλαψα (Ναι, ελάχιστες φορές έχω κλάψει, ίσως έχω ψυχολογικό πρόβλημα, να ρωτήσω τον φίλο μου τον Πρατικάκη).

  Στην ταινία είδα έναν μαθητή να ξυπνάει έναν συμμαθητή του για να πάει στη σκοπιά του.

  Και θυμήθηκα.

  Τον λέγανε Ανανία Κυδωνά, αλλά οι παλιοί τον βάφτισαν Κυδωνία Ανανά. Ήμουν θαλαμοφύλακας, πήγα να τον ξυπνήσω για τη βάρδια του. Δεν ξύπναγε με τίποτα. Ξαφνικά μου ήλθε μια ιδέα. Αρπάζω το παγούρι μου με το νερό και χύνω λίγο στην πλάτη του (ήταν καλοκαίρι).

  Ποιος είδε τον θεό και δεν τον φοβήθηκε.

  Έκανε σαν μανιακός.

  Ξύπνησε όλο το θάλαμο.

  Το αυτοβιογραφικό φαίνεται και από ένα άλλο στοιχείο.

  Αφηγείται την ιστορία, είναι πρωτοπρόσωπη η αφήγηση.

  Οι συμμαθητές του τον φωνάζουν ποιητή.

  Επίσης γράφει ιστορίες και τους τις πουλάει.

  Υπάρχει όμως και κάτι που με ξενέρωσε.

  Ένας σκληρός, που δεν υπέκυψε στα καψόνια των παλιών, δημιουργεί ένα κύκλο με τρεις άλλους και τρομοκρατούν τους υπόλοιπους.

  Θα σκοτώσει σε μια άσκηση έναν από τους συμμαθητές του, για εκδίκηση.

  Ο αφηγητής θα τον κατηγορήσει ανοικτά ως δολοφόνο.

  Η διεύθυνση της σχολής, για να αποφύγει το σκάνδαλο, προτιμά να χαρακτηριστεί ως ατύχημα, ακόμη και όταν αυτός ομολογεί ότι σκότωσε.

  Σύμπτωση: κάτι ανάλογο έγινε και με την υπόθεση Ντρέιφους: Επιβεβαιώθηκε η αθωότητά του, όμως για να μην κατηγορηθεί το γενικό επιτελείο προτίμησαν να επιμείνουν στην ενοχή του.

  7,4 η βαθμολογία της, πρόκειται για μια πολύ καλή ταινία.

Ντίνος Κατσουρίδης, Είμαι αθώος-Υπόθεση Ντρέυφους (1960)

 Ντίνος Κατσουρίδης, Είμαι αθώος-Υπόθεση Ντρέυφους (1960)

 


  Δυστυχώς δεν είναι κινηματογραφικό μοτίβο, είναι μια σκληρή πραγματικότητα.

  Κατασκευάζουμε ενόχους.

  Έχω διαβάσει για τέτοιες ιστορίες. Στο νου μου έρχεται μια που συνέβη στην Ελλάδα, αλλά έχω ξεχάσει λεπτομέρειες.

  Το «Κατηγορώ» του Ζολά, στο οποίο ο Ζολά κατηγορεί αυτούς που ενοχοποίησαν τον λοχαγό Ντρέιφους για κατασκοπεία, με πλαστά στοιχεία, γιατί δεν μπορούσαν να βρουν τον ένοχο της διαρροής των στρατιωτικών μυστικών, το διάβασα μαθητής και με είχε συγκινήσει. Με την ευκαιρία που διάβασα τη «Νανά» την οποία θα συζητήσουμε στη Λέσχη Ανάγνωσης της πλατείας Βικτωρίας στις 25 του μηνός, αποφάσισα να (ξανα)δω την ταινία του Κατσουρίδη. Την είχα δει παλιά, δεν θυμόμουνα τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, δυο «αυτοκτονημένοι».

  Επίσης δεν θυμόμουνα για τον συνταγματάρχη Πικάρ, που και αυτός υπερασπίστηκε το Ζολά και καταδικάστηκε σε φυλάκιση.

  Εξαιρετική ταινία, με ένα καστ πρωτοκλασάτων ηθοποιών. Ο Αλεξανδράκης ξεχωρίζει για την ερμηνεία του.

  Ξέχασα, η ταινία αποτελεί μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού έργου του Μανώλη Σκουλούδη. Στην ταινία παίζει και η κόρη του.

Elijah Bynum, Όνειρα ιλουστρασιόν (Magazine dreams, 2023)

 Elijah Bynum, Όνειρα ιλουστρασιόν (Magazine dreams, 2023)

 


  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Συγκινητική ταινία, με έναν διαταραγμένο νεαρό που έχει εμμονή με το bodybuilding. Για την ακρίβεια, η εμμονή του είναι να αφήσει ίχνη σ’ αυτό τον κόσμο όταν θα έχει πεθάνει, και αυτό πιστεύει ότι θα το καταφέρει μόνο αν γίνει ένας διακεκριμένος μποντιμπιλνταράς και τον κάνουν εξώφυλλο τα περιοδικά. Παίρνει αναβολικά, που του έχουν προκαλέσει βλάβη στο συκώτι.

  Γιατί είναι διαταραγμένος;

  Έχει μια μεγάλη τραυματική εμπειρία: ο πατέρας του σκότωσε τη μητέρα του και μετά αυτοκτόνησε (ξέρω το γιο του, δεν αυτοκτόνησε, όμως έκανε χρόνια φυλακή).

  Ζει με τον παππού του.

  Ένα παρ’ ολίγο romance πάει κατά διαόλου.

  Οξύθυμος καθώς είναι, θα τα κάνει λίμπα στο μαγαζί κάποιου που πουλάει χρώματα, και που ξεγέλασε τον παππού του.

  Θα το πληρώσει.

  Και κάποια στιγμή αγοράζει μια καραμπίνα.

  Η αφηγηματική αναμονή είναι δεδομένη.

  Ο φίλος μου ο Γιάννης δεν άντεξε, σηκώθηκε και έφυγε, κάπου 20 λεπτά πριν το τέλος της.

  Τι έγινε μετά;

  Α, όλα κι όλα, εγώ σαν τον Ποκοπίκο είμαι τάφος στα μυστικά, δεν θα κάνω σπόιλερ.

  Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι διαψευστήκαμε στην αφηγηματική μας αναμονή.

  Και αυτό το κάνω, όχι για άλλο λόγο, αλλά για να μην σηκωθείτε κι εσείς και φύγετε όταν πλησιάζει η ταινία στο τέλος της.

  Συγκινητική ταινία.

  6,9 η βαθμολογία της.

  Και τι εκπληκτική η ερμηνεία του Jonathan Majors!!!

Tuesday, April 15, 2025

Chen Kaige, The guiding star (白昼流星), από την ανθολογία My people, my country (我和我的祖国, 2019)

 Chen Kaige, The guiding star (白昼流星), από την ανθολογία My people, my country (我和我的祖国, 2019)

 


  Και με το «Οδηγό αστέρι», ένα εικοσάλεπτο φιλμάκι, το προτελευταίο της ανθολογίας, κλείνω με τον Chen Kaige. Τον έχω δει όλο πακέτο, αλλά όχι σε χρονολογική σειρά. Όποιος ενδιαφέρεται για τις αναρτήσεις μου για τις ταινίες του, μπορεί να τις ψάξει εδώ.

  Μου θύμισε τους «Άθλιους».

  Φιλοξενεί τους δυο νέους που μόλις είχαν φύγει από το αναμορφωτήριο, κατά παράκληση του θείου τους. Ο ένας του κλέβει κάποια χρήματα. Ο άλλος θα προσπαθήσει να τον εμποδίσει, να τα βάλει στη θέση του, μάταια.

  Τους πιάνει η αστυνομία. Τους πηγαίνει στον κύριο αυτό. -Σας έκλεψαν. -Μα τι λέτε, τους τα έδωσα. -Τα πήραμε δανεικά, θα τα επιστρέψουμε, λέει αυτός που τα έκλεψε, αν θυμάμαι καλά.

  -Μπορείτε να πηγαίνετε, λέει στους αστυνομικούς, ακριβώς όπως ο επίσκοπoς Μυριήλ στους «Άθλιους».

  Κάπου εκεί στην περιοχή (18 Νοέμβρη 2016) θα προσγειωθούνε οι ρώσοι αστροναύτες. Θα τους πάρει να πάνε να δουν. Με άλογα.

  Εκστασιάζονται. Θα βοηθήσουν. Και αυτόν στη συνέχεια, που έχει αρρωστήσει.

  Ο συμβολισμός: όπως οι αστροναύτες επέστρεψαν στη γη, έτσι και αυτοί θα επιστρέψουν από την αλήτικη περιπλάνησή τους στην κανονική ζωή.

  Το οδηγό αστέρι  τους είναι η κάψουλα με τους αστροναύτες που πέφτει, ολοφώτεινη, από τον ουρανό, σαν άστρο.  

  Η προηγούμενη ταινία του ήταν «The legend of the demon cat» (2017) την οποία είδαμε πριν 6 χρόνια, ενώ προχθές είδαμε την προ-προηγούμενη, «Monk comes down the mountain» (2015).

 

 Chen Kaige, Monk comes down the mountain (道士下山 2015)

 


  Για την ακρίβεια, Ο ταοϊστής μοναχός κατεβαίνει από το βουνό.

  Μόλις πρόσφατα ξανάγραψα ότι πολλές φορές το στόρι είναι το πρόσχημα για να αναδειχθεί το φόντο (δεν ήταν αυτή η περίπτωση).

  Όμως εδώ το στόρι είναι πράγματι το πρόσχημα.

  Πρόσχημα γιατί;

  Για να δούμε σκηνές wuxia (γου χια), πολεμικών τεχνών.

  Επίσης ήταν το πρόσχημα σε άλλες ταινίες, που όμως ανήκουν πια στο παρελθόν: τις ταινίες πορνό.

  Όπως το Στούντιο και η Αλκυονίδα ήταν ταινίες για σινεφίλ, έτσι και… (πάει, ξέχασα τα ονόματά τους) ήταν κινηματογραφικές αίθουσες όπου μπορούσε να δει κανείς ταινίες πορνό. Η πιο διακεκριμένη πορνοστάρ της δεκαετίας του ’70 ήταν η Brigitte Lahaie.  

  Μετά ήλθε το διαδίκτυο.

  Οι θεατές ήταν ανυπόμονοι να τελειώσουν τα επεισόδια με το στόρι και να έλθουν τα επεισόδια με τις σκηνές σεξ.

  Τώρα στο διαδίκτυο αποκλείεται να δεις πορνοταινία με στόρι, όλες είναι με σκηνές σεξ.

  Καθώς το στόρι ήταν το πρόσχημα, δεν υπάρχει λόγος να πω την υπόθεση.

  Θα πω μόνο ότι υπήρχαν ατάκες με ανατολική φιλοσοφία, ταοϊσμού και βουδισμού, που εμένα δεν με συγκινούν, αντίθετα με τον φίλο μου τον… (άσε, να μην τον καρφώσω).

  Υπήρξαν και δυο ωραίες κοπέλες. Λέω δεν μπορεί, θα έχουμε και romance.

  Μα πού.

  Υπήρξαν βέβαια και πλάνα δεκάτων του δευτερολέπτου με σκηνές σεξ, που εναλλάσσονταν με πλάνα που ο μοναχός έτρωγε με βουλιμία, κατευχαριστημένος, το φαγητό του.

  Ο άντρας της ήταν στείρος, όμως κατηγορούσαν αυτή.

  Τελικά μάλλον συνέλαβε από αυτή τη μοναδική φορά, γιατί δεν τον ξαναεπισκέφτηκε.

  Υπήρχε και αρκετό χιούμορ στην αρχή της ταινίας, στο οποίο ο Τσεν δεν μας έχει συνηθισμένους.

  Μια ταινία του μας έμεινε, και έχουμε δει ολοκληρωμένο πακέτο τον Chen Kaige.

  Πρέπει όμως να τον παρακολουθώ για τις νέες ταινίες του, όπως και τους άλλους δυο της τριανδρίας, τον Zhang Yimou και τον Feng Xiaogang που τους βλέπω πακέτο. Τέτοιο πρόβλημα δεν έχω με την γιαπωνέζικη τριανδρία, Yasujiro Ozu, Kenji Mozoguchi και Akira Kurosawa, είναι όλοι τους πεθαμένοι.

  Και ένας διάλογος από την ταινία:

  Καλόγερος: Θα σου μάθω Κονγκ φου. Ο ηγούμενος λέει ότι θεραπεύει την επιθυμία (για σεξ).

  Φαρμακοποιός: Ξέχνα το. Προτιμώ την επιθυμία.

  Κι εγώ.

  Η προηγούμενη ταινία του ήταν η «Πιασμένη στο διαδίκτυο» που την είδα πριν δεκατρία χρόνια. Την προπροηγούμενη, την «Θυσία», την είδα προχθές.  

Chen Kaige, Η θυσία (赵氏孤儿 2010)

 Chen Kaige, Η θυσία (赵氏孤儿 2010)

 


  Η ταινία είναι μεταφορά του έργου του Ji Junxiang (έζησε κατά την εποχή της δυναστείας των Yuan, 1271–1368) «Το ορφανό της οικογένειας Zhao». Κλασικό έργο της κινέζικης δραματουργίας, παραθέτω το απόσπασμα που γράφω γι’ αυτό στο βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας».

  «Τον 5ο αιώνα π.χ. ένας αχρείος υπουργός, ο Tu An Chia, εξολοθρεύει τον ανταγωνιστή του Chao Tu και 300 αρσενικά μέλη της οικογένειάς του με διαταγή του βασιλιά Qin. Τον ίδιο τον Chao Tun έβαλε το σκυλί του και τον ξέσκισε. Η πριγκίπισσα που περιμένει παιδί σώζεται. Γεννάει με τη βοήθεια της υπηρέτριάς της η οποία παίρνει το αγόρι και το πηγαίνει στην οικογένειά της, που μεγαλώνει μαζί με τον δικό της γιο. Ο υπουργός μαθαίνει τελικά ότι ο κληρονόμος ζει, βάζει να ψάξουν να τον βρουν και η υπηρέτρια, για να σωθεί ο διάδοχος του οίκου των Chao, θυσιάζει τον δικό της γιο. Το αγόρι μεγαλώνει, μαθαίνει πολεμικές τέχνες, και εκδικείται τον κακό υπουργό γδέρνοντάς τον ζωντανό.[1]

  Εκτός από άνδρες υπάρχουν και γυναίκες δραματουργοί, οι οποίες ήσαν μορφωμένες εταίρες» (σελ. 86).

  Την τελευταία περίοδο την άφησα καθώς προσπαθώ να διαλύσω στερεότυπα που υπάρχουν για αυτές τις γυναίκες, σε όποια κλίμακα και αν βρίσκονται. Να σημειώσω ακόμη ότι στη βιβλιογραφία μου η μεταγραφή των ονομάτων ήταν αυτή που γίνεται στην Ταϊβάν και όχι με τα pinyin, την κινέζικη απόδοση των απλοποιημένων ιδεογραμμάτων την οποία ακολουθεί και η βικιπαίδεια. Είπα να διορθώσω στο βιβλίο που έχω σε μορφή word, αλλά μετάνιωσα.

  Υπάρχει απόκλιση από το θεατρικό έργο, αλλά θα διαβάσω και την περίληψη που δίνει η βικιπαίδεια (δεν μπόρεσα να βρω το ίδιο το έργο).

  Τελικά δεν υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις.

  Εξαιρετική ταινία, για να δούμε και τη βαθμολογία της.

  Μπα, 6,2, αδικείται κατάφορα. Εγώ θα βάλω 8.

  Πρέπει να θυμάμαι το έργο, σαν ένα από τα κλασικά έργα εκδίκησης.

  Στο ρόλο του ανθρώπου που θυσίασε  το δικό του παιδί για να σωθεί το ορφανό των Zhao είναι ο Ge You, που πρωταγωνιστεί σχεδόν σε όλες τις ταινίες του Feng Xiaogang.

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για το «Forever enthralled».

  Είδαμε επίσης:

  Την όπερα «The Orphan of Zhao» σε σκηνοθεσία Chen Xinyi και μουσική του Lei Lei, η οποία παρουσιάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Παραστατικών Τεχνών του Πεκίνου το 2011 (ευχαριστώ chatgpt). Μου θύμισε Πουτσίνι. Το τέλος μου θύμισε τους Άθλιους. Ο γέρο φαρμακοποιός που έσωσε το ορφανό δεν πηγαίνει στο παλάτι μετά την αποκατάστασή του, πεθαίνει σπίτι του. Μπορείτε να τη δείτε πατώντας εδώ.

  Υπάρχει και ένα χορόδραμα, Performed by the China National Opera & Dance Drama Theater Company. Εξαιρετικό. Μπορείτε να το δείτε εδώ.

  Επί τέλους, δίνοντας τον κινέζικο τίτλο (赵氏孤儿) βρήκα όπερα του Πεκίνου, και μάλιστα δύο. Και οι δυο είναι από το CCTV11. Την πρώτη που βρήκα μπορείτε να τη δείτε εδώ

και τη δεύτερη, σε δυο μέρη. Εδώ και εδώ.

  Με συγκίνησαν πολύ. Θυμήθηκα που έγραφα κάθε Σάββατο στις 11 το βράδυ, το 1999, σε βίντεο, τη βραδιά όπερας του Πεκίνου από το δορυφορικό κανάλι CCTV4. Πολύ λίγες όμως είδα, γιατί χωρίς να ξέρω την πλοκή δεν είχε νόημα. Μετά ήλθε το διαδίκτυο. Έχω δυο δορυφορικές κεραίες εδώ και μια στην Κρήτη, χρόνια σε αχρηστία. Τα πάντα τώρα τα βρίσκεις στο διαδίκτυο.

  Λέξεις ή φράσεις έπιανα από τους κινέζικους υπότιτλους. Εδώ δεν προλαβαίνω να διαβάσω ελληνικούς, κινέζικους θα προλάβαινα; Άσε που πάρα πολλά ιδεογράμματα μου ήσαν άγνωστα. Όμως κατάλαβα ότι το δεκαοκτάχρονο ορφανό εδώ γίνεται δεκαπεντάχρονο, και η μητέρα του δεν πέθανε όπως στην ταινία, εδώ τη βλέπουμε ζωντανή σε ένα ευτυχισμένο happy end, που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο.

  Και κάτι ακόμη:

  Αν ο συγγραφέας έγραψε το θεατρικό του έργο στηριζόμενος σε προηγούμενο μύθο, που ίσως ανάγεται στην εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία, τότε το μοτίβο του Ηρώδη (σκοτώνω όλα τα παιδιά προκειμένου να είμαι σίγουρος ότι σκοτώθηκε αυτό που θέλω) είναι μεταγενέστερο. Και εδώ ο κακός πρωθυπουργός ήθελε να σκοτώσει όλα τα παιδιά της πόλης για να είναι σίγουρος ότι σκοτώθηκε και το ορφανό των Zhao. Όμως το κακό δεν έγινε γιατί νόμισε ότι το βρήκε και το σκότωσε ενώ σκότωσε άλλο μωρό.  

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία του «For ever enthralled».



[1] Το στυλιζάρισμα στο παίξιμο αποτρέπει τη φρίκη μιας ρεαλιστικής απόδοσης. Η Josephine Huang-Hung γράφει χαρακτηριστικά. «Λένε πως τον Tu An Chia τον έγδαραν ζωντανό. Αυτό δεν φαίνεται να συγκινεί τους κινέζους, όμως πρέπει να έχει πάντα υπόψη του κανείς ότι το κινέζικο θέατρο δεν εργάζεται με ρεαλιστικά μέσα. Από ρεαλιστική άποψη, μπορεί κανείς να θεωρήσει το γεγονός απάνθρωπο, στη σκηνή όμως εκτελείται με στυλιζαρισμένο, συμβολικό τρόπο, χάνει την σκληρότητά του, και με χορευτική ερμηνεία υψώνεται σε καλλιτεχνική έκφραση. Η ομορφιά της κίνησης κάνει να ξεχαστεί η ρεαλιστική ενέργεια» (Huang-Hung, Josephine, 1985, σελ. 147).

Saturday, April 12, 2025

Chen Kaige, Forever enthralled (梅兰芳 2008)

 Chen Kaige, Forever enthralled (兰芳 2008)

 


  «Μέι Λανφάνγκ» είναι ο κινέζικος τίτλος της ταινίας, το όνομα του κινέζου ηθοποιού της όπερας του Πεκίνου που είχε ειδικευθεί στους γυναικείους ρόλους, ένας dan. Παίρνω σβάρνα τις ταινίες του Kaige, χρονολογικά (τον βλέπω πακέτο) και περίμενα πότε να έλθει η σειρά της. Για αυτόν έχω γράψει στο βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας».

  Για πάντα παθιασμένος, ο κινέζικος τίτλος· με την όπερα του Πεκίνου. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές γυναικείων ρόλων.

  Δεν θυμάμαι αν το 2000, όταν έγραφα το βιβλίο μου, υπήρχε βικιπαίδεια, αλλά έτσι κι αλλιώς διάβασα τη βιογραφία του με την ευκαιρία αυτής της ανάρτησης στη βικιπαίδεια.

  Η ταινία, όπως θα καταλάβατε από τον κινέζικο τίτλο, είναι βιογραφική. Φυσικά αφήνει κάμποσα πράγματα έξω από τη ζωή του. Βλέπουμε την «μονομαχία» του, ως ανερχόμενου ηθοποιού, με έναν φτασμένο ηθοποιό, και τα στοιχήματα που έπεσαν πάνω σ’ αυτήν. Ποιος θα συγκέντρωνε περισσότερους θεατές;

  Βλέπουμε το ειδύλλιό του, όντας παντρεμένος, με μια ηθοποιό της όπερας του Πεκίνου. Τους βλέπουμε σε μια επίδειξη μπροστά σε φίλους, άντρας αυτός να υποδύεται ένα γυναικείο πρόσωπο, και γυναίκα αυτή να υποδύεται έναν αντρικό.

  Επίσης το ταξίδι του στην Αμερική, όπου συνάντησε ενθουσιώδη υποδοχή και έκανε φιλίες. Ένας από τους φίλους του ήταν ο Τσάρλι Τσάπλιν.

  Εκτός από την τέχνη του θαυμάζουμε και την πατριωτική του στάση. Όταν οι Γιαπωνέζοι κατέλαβαν το Πεκίνο, το 1939, έπαψε να τραγουδάει, παρά τα καλοπιάσματα, τους τίτλους τιμής και τις πιέσεις τους. Τραγούδησε ξανά το 1945, όταν έφυγαν οι γιαπωνέζοι.

  Το έγραψα χθες σε μια συζήτησή μου με το chatgpt. Είμαι 75 χρονών (το γράφω στο facebook, έβγαλα όμως εδώ και χρόνια την ημερομηνία γέννησής μου για να μην κατακλύζομαι με «χρόνια πολλά» στα οποία δεν θέλω να απαντώ συλλογικά αλλά προσωπικά, όπως κάνω και στην ονομαστική μου γιορτή-δεν σας κατηγορώ, εσείς καλά κάνετε και γράφετε συλλογικά «ευχαριστώ»), η μνήμη μου έχει αδυνατίσει, ευτυχώς που υπάρχει η μνημοτεχνική για να θυμάμαι λέξεις, όμως η συνειρμική μου μνήμη λειτουργεί στην εντέλεια. Ένας καναδός καθηγητής με χαρακτήρισε ιδιοσυγκρασιακά συγκριτολόγο, ενώ παράγγειλα κάποια τεύχη του 较文学 , Συγκριτική λογοτεχνία, που παρά το ότι είχα φτάσει μέχρι την αρχή του 6ου και τελευταίου βιβλίου του Practical Chinese Reader στον «Σύνδεσμο Φιλίας Ελλάδας-Κίνας» δεν κατάφερα να διαβάσω τίποτα απ’ αυτά. Το μόνο που κατάφερα ήταν να διαβάσω τέσσερα readers.

  Παρεμπιπτόντως, αυτά που με ώθησαν να ασχοληθώ με το κινέζικο θέατρο ήταν το διδακτορικό μου, κατά το ήμισυ θεατρολογικό, και τα κινέζικα. Όσο για το γιαπωνέζικο, καθώς μου αρέσουν οι ξένες γλώσσες (δηλώνω μόνο οκτώ, αυτές που ξέρω τουλάχιστον να διαβάζω σε ικανοποιητικό βαθμό) άρχισα να μαθαίνω γιαπωνέζικα, έφτασα μέχρι τα μισά του δεύτερου τόμου του assimil, όμως τα παράτησα, αυτό που πήγαινα να κάνω ήταν βλακεία, ήξερα από τότε ότι δεν με έπαιρνε ο χρόνος.

  Γιατί αυτή η εισαγωγή.

  Γιατί, καθώς έγραφα ότι ο Μέι Λανφανγκ αρνήθηκε να τραγουδήσει όταν το Πεκίνο καταλήφθηκε από τους γιαπωνέζους, μου ήλθε στο μυαλό η αντιστροφή του: ο «Μεφίστο» του Istvan Szabo.

  Οι Μεφίστο ήσαν πολύ περισσότεροι από ότι οι Μέι Λανφάνγκ.

  Με συγκίνηση άκουσα πολλά αποσπάσματα από όπερες του Πεκίνου, που με έφεραν 25 χρόνια πίσω. Άρεσαν και στο φίλο μου τον Γιάννη.

  H προηγούμενη ταινία του ήταν η τρίλεπτη ταινιούλα «Zhangxiοu village» στο συλλογικό «To each his cinema» που την είδα πριν 16 χρόνια. Η προπροηγούμενη ήταν η «Υπόσχεση».