Σύλβια Οκαλιόβα, Ζάπινγκ σε ιδέες του μέλλοντος

Σύλβια Οκαλιόβα, «Ζάπινγκ σε ιδέες του μέλλοντος», Εκδόσεις ΚΨΜ 2006

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Όταν έγραφα τη βιβλιοκριτική για τις «Περιπέτειες στο Φανταστικό Κάστρο» της Σύλβια Οκαλιόβα θεώρησα φυσικό μια Σλοβάκα να μάθει σε τέτοιο επίπεδο τα ελληνικά ώστε να γράψει ένα παιδικό βιβλίο, όμως έχοντας στα χέρια μου το τρίτο βιβλίο της (Το πρώτο ήταν το «Ο καινούριος άνθρωπος είναι βαθιά ερωτευμένος») με τίτλο «Ζάπινγκ σε ιδέες του μέλλοντος», το βρήκα εκπληκτικό! Το να γράφεις δοκιμιακά σε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική σου σαν την ελληνική, η οποία δεν θεωρείται καθόλου εύκολη, είναι από μόνο του ένα επίτευγμα.
Όμως ας περάσουμε στο ίδιο το βιβλίο. Ξεπερνώντας τα ειδολογικά όρια, η Σύλβια μας παρέχει ερεθίσματα – αποσπάσματα από τα διαβάσματά της, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονται, εκτός από τους κλασικούς του μαρξισμού και σύγχρονοι διανοούμενοι όπως ο Jeremy Fifkin, ο Paul Halpern, ο δικός μας Ευτύχης Μπιτσάκης κ.ά. μαζί με τις δικές της αντιδράσεις – σχόλια, ενίοτε ποιητικά, σε αυτά που παραθέτει. Μπορεί το έντυπο να υποβάλλει τη γραμμικότητα στην ανάγνωση, όμως καθώς τα αποσπάσματα θεωρητικά θα μπορούσαν να διαβαστούν με οποιαδήποτε σειρά, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ζάπινγκ.
Όμως, μπορεί να μην υπάρχει οργανωτικό σχέδιο ανάπτυξης (γι αυτό και το ζάπινγκ), όμως υπάρχει ένας κεντρικός θεωρητικός πυρήνας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται αυτές οι ιδέες. Και ο πυρήνας αυτός είναι η αρχή της δυαδικότητας. Η πραγματικότητα δομείται αντιθετικά, μας υπενθυμίζει σε κάθε σχόλιό της ο Σύλβια, βαίνοντας όμως σε συνθέσεις. Ξεκινώντας από την μαρξιστική παράδοση προσπαθεί να την υπερβεί, προτείνοντας μάλιστα και το ρήμα «διαλεκτίζομαι», ως φορτισμένο με το φιλοσοφικό νόημα της διαλεκτικής, μια και το «διαλέγομαι» από το οποίο παράγεται η λέξη «διαλεκτική» έχει μια ευρύτερη χρήση που υποβαθμίζει το βαθύ φιλοσοφικό νόημα που του προσέδωσαν οι μαρξιστές διανοούμενοι. Τη διαλεκτική ενότητα των αντιθέτων την υποβάλλει και υφολογικά, σε φράσεις περίπου λογοπαίγνια: «Ήσυχη ένταση και έντονη ησυχία» (σελ. 15). «Από το χάος γεννιέται η τάξη και η τάξη παράγει το χάος» (σελ. 22).
Η Σύλβια μιλάει για τη θεωρία του χάους, ζητήματα αστροφυσικής, τη σύγχρονη βιοτεχνολογία και τις κοινωνικές εξελίξεις που συντελούνται στον όψιμο καπιταλισμό. Σε όλες τις ιδέες οι προσωκρατικοί συνδιαλέγονται με τους σύγχρονους διανοητές.
Ειδολογικά πρωτότυπο, αντικατοπτρικά τηλεοπτικό, το βιβλίο αυτό δίνει σε συντομία τα θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη διανόηση.
Θα κλείσουμε την παρουσίαση αυτή με μια ατάκα που μας άρεσε: Ο έρωτας είναι αγωνία, η αγάπη είναι σιγουριά.