Book review, movie criticism

Wednesday, January 18, 2012

Rakhshan Etemad,Under the skin of the city, Our times, Gilaneh

Rakhshan Etemad,Under the skin of the city, Our times, Gilaneh

http://en.wikipedia.org/wiki/Rakhshan_Bani-E%27temad

Under the skin of the city (2001)
Είναι μια ταινία που εστιάζει στα ματαιωμένα όνειρα, αλλά και στην καταπίεση που υφίσταται η γυναίκα ως αδελφή, ως σύζυγος, ως κόρη. Ο γιος έχει όλες τις καλές προθέσεις όταν ξεσπιτώνει τη μητέρα του πουλώντας το σπίτι για να πάρει παράνομη βίζα και να πάει στην Ιαπωνία να δουλέψει, όμως την πληρώνουν όλοι τους, και πρώτη απ’ όλους η μάνα που αγαπά.

Our times (2002)
Η ταινία είναι ένα ντοκιμαντέρ, που φαινομενικά έχει ως θέμα την δεύτερη προεκλογική εκστρατεία του Χαταμί, νομίζω το 2000, (ο σύνδεσμος παρακάτω γράφει αρκετά για τον Χαταμί, όμως σήμερα δεν μπορώ να τον ανοίξω καθώς έχει μαυρίσει, σε μια 24ωρη διαμαρτυρία για ένα νομοσχέδιο που προωθούν οι ΗΠΑ που θα πλήξει το ανοικτό και ελεύθερο ίντερνετ), ενώ στην πραγματικότητα κυρίως θέμα είναι η ζωή μιας γυναίκα υποψηφίου στις τότε προεδρικές εκλογές. Η υποψηφιότητά της, όπως και άλλων γυναικών, είχε ως στόχο να δείξει στον ιρανικό λαό «να, και εμείς οι γυναίκες είμαστε εδώ». Είναι μια βασανισμένη γυναίκα, πολύ φτωχή, που ψάχνει απεγνωσμένα να βρει σπίτι, μια και η σπιτονοικοκυρά της τη διώχνει γιατί παντρεύει το γιο της. Και εδώ πάλι μπαίνει το θέμα της καταπίεσης της γυναίκας: εκτός του ότι τα νοίκια είναι πανάκριβα, οι ιδιοκτήτες δεν θέλουν να νοικιάσουν σπίτι σε μια γυναίκα μόνη (ζει με τη μητέρα της και την κόρη της. Τους δυο άντρες που είχε τους χώρισε όταν ως τοξικομανείς κατέληξαν στη φυλακή). Θα καταφέρει να βρει τελικά σπίτι χάρη στην οικονομική βοήθεια του συνεργείου της Etemad που κάνει το ντοκιμαντέρ.
Θα το ξαναπώ, δεν υπάρχει ιρανή σκηνοθέτης που να μην έχει ως θέμα στις ταινίες της (ίσως να υπάρχει και καμιά εξαίρεση που μου διαφεύγει) την καταπίεση της γυναίκας στον ισλαμικό κόσμο.
Όμως να γράψω δυο λόγια και για το ιστορικό background, όπως το κατάλαβα από τον παρακάτω σύνδεσμο. Ο ισλαμισμός με τις απαγορεύσεις του ήλθε σε σύγκρουση με τους νέους (τουλάχιστον σε δυο ταινίες είδα τους φρουρούς της επανάστασης να μπουκάρουν σε πάρτι που έκαναν κρυφά οι νέοι και να τους συλλαμβάνουν) οι οποίοι υποστήριξαν τον μεταρρυθμιστή Χαταμί. Με την εκπνοή της δεύτερης θητείας του, καθώς δεν είχε πια δυνατότητα εξαιτίας του συντάγματος να είναι υποψήφιος για τρίτη συνεχή θητεία, αλλά και εξαιτίας της απογοήτευσης του κόσμου που δεν προχώρησε όσο υποσχόταν στις μεταρρυθμίσεις (οι συντηρητικοί ισλαμιστές κρατούσαν θέσεις κλειδιά, μετά την εξέγερση του 1979 που ανέτρεψε τον Σάχη και έφερε τον Αγιατολάχ Χομεϊνί στην εξουσία, και τον Μπανί Σαντρ, τον προοδευτικό μη ισλαμιστή πρόεδρο, ένα χρόνο μετά, στην εξορία), τις εκλογές τις κερδίζει ο συντηρητικός υποψήφιος. Και βέβαια, όντας οι συντηρητικοί ισλαμιστές στην εξουσία στις επόμενες εκλογές το 2009, στις οποίες ο Χαταμί είχε αποσυρθεί για χάρη του άλλου μεταρρυθμιστή υποψήφιου, του Μουσαβί, με βία και νοθεία κατάφεραν να τις κερδίσουν. Αυτό πυροδότησε μεγάλες διαδηλώσεις του κόσμου που πνίγηκαν στο αίμα.
Στον παρακάτω σύνδεσμο διάβασα και αυτό: μια εγγονή του Αγιατολάχ Χομεϊνί, παντρεμένη με τον αδελφό του Χαταμί, είναι ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν.
http://en.wikipedia.org/wiki/Mohammad_Khatami

Gilaneh (2004)
Η ταινία αναφέρεται στον ιρανο-ιρακινό πόλεμο. Χωρίζεται σε δυο μέρη. Στο πρώτο μέρος (1988), η ταινία αναφέρεται στην αγωνία μιας μητέρας, της Γκιλανέ, για το γιο της που είναι στον πόλεμο, αλλά και για τον γαμπρό της. Πηγαίνουν από το χωριό στην Τεχεράνη, που βομβαρδίζεται συνεχώς. Η έγκυος κόρη της βλέπει εφιάλτες (έτσι ξεκινάει η ταινία), ακόμη και στο λεωφορείο με το οποίο ταξιδεύουν, όταν την παίρνει ο ύπνος. Στο δρόμο συναντούν τους ξεσπιτωμένους, που μένουν σε σκηνές. Φτάνουν στο διαμέρισμα του γιου, και το βρίσκουν άδειο από έπιπλα. Αμέσως μετά χτυπούν οι σειρήνες. Δέχονται επίθεση με ρουκέτες. Μια θα σκάσει πολύ κοντά. Η κόρη παθαίνει υστερική κρίση, η μητέρα την αγκαλιάζει.
Το δεύτερο μέρος της ταινίας διαδραματίζεται 15 χρόνια αργότερα, στο σπίτι στο χωριό. Ο γιος είναι ανάπηρος και τον περιποιείται η μητέρα του. Στην τηλεόραση βλέπουν την επίθεση των αμερικανών στο Ιράκ. Θεία δίκη. Ένας γιατρός που έρχεται να δει τον γιο, είναι με το ένα χέρι. Μάλλον το έχασε κι αυτός στον πόλεμο. Ο γιος θέλει να πάει στο νοσοκομείο για να μην υποφέρει η μητέρα του. Η μητέρα του, βλέποντας τις άθλιες συνθήκες του νοσοκομείου όπου είχε πάει αρχικά, τον παίρνει σπίτι. Πόσο να αντέξει, γριά γυναίκα; Ο γιατρός του βγάζει από το μυαλό την ιδέα της ευθανασίας, αν θέλει να πεθάνει, να το κάνει μόνος του. Η ταινία τελειώνει δείχνοντας τον γιατρό να φεύγει από το σπίτι.
Έξυπνη ταινία. Δείχνει τη φρίκη του πολέμου όχι όπως κάνουν κάποιες αμερικάνικες ταινίες, με το να εστιάζουν στους ανάπηρους βετεράνους του Βιετνάμ, αλλά στον αντίκτυπο που έχει ο πόλεμος στις μανάδες.

No comments: