Book review, movie criticism

Sunday, January 22, 2012

Nahid Persson, Prostitution behind the veil and Four wives one man

Nahid Persson, Prostitution behind the veil (2004) and Four wives one man (2007)
http://en.wikipedia.org/wiki/Nahid_Persson_Sarvestani

Prostitution behind the veil
http://www.imdb.com/title/tt0457441/
Το ντοκιμαντέρ αυτό το βλέπουμε για δεύτερη φορά. Αναφέρεται στην καταπίεση της γυναίκας στο Ιράν, και πιο ειδικά στην πορνεία: την πορνεία με τη μορφή του πεζοδρόμιου, σαν αυτή που έχουμε στη Δύση, και την «νόμιμη» πορνεία, τον προσωρινό γάμο, που μπορεί να διαρκέσει 99 χρόνια, αλλά και μόλις μια μέρα. Μερικοί μήνες φαίνεται να είναι η πιο συνηθισμένη περίπτωση. Το πρόβλημα των ναρκωτικών, που το είδαμε και σε άλλα ιρανικά έργα, παρουσιάζεται και εδώ έντονο.
Μάθαμε και μια ιρανική λέξη: χαμπάρι, που θα πει είδηση, νέα. Ακόμη είδαμε για μια ακόμη φορά πως η γυναίκα στον μουσουλμανικό κόσμο προσδιορίζεται στη σχέση της με το αρσενικό, και συγκεκριμένα το γιο. Η «Μητέρα του Μεχράν» είναι μια από τις δυο γυναίκες που φιλμογραφεί η Persson. Και ο Μεχράν είναι ένα παιδάκι, ούτε καν δέκα χρονών. Και θυμήθηκα την «Ομ Μεχάλις», την μητέρα του Μιχάλη, στις «Ακυβέρνητες πολιτείες» του Τσίρκα. Στην Κρήτη η γυναίκα επίσης προσδιορίζεται από το αρσενικό, αλλά στην περίπτωση αυτή από τον άντρα. Η «Μπουρνέλαινα» είναι η γυναίκα του Μπουρνέλη, η «Μαυροματίνα» είναι η γυναίκα του Μαυρόματου και η «Τριχού» η γυναίκα του Τριχά. Και θυμήθηκα τώρα το «Γιωργιό της Θάλειας», τον άντρα μιας χωριανής μου, της Θάλειας. Η άκρα αντιστροφή. Όμως όλα αυτά ίσχυαν μερικές δεκαετίες πριν. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει.

Four wives one man
http://www.iranian.com/main/2011/may/four-wives-one-man
Και αυτή την ταινία την είδαμε για δεύτερη φορά. Είναι και αυτή ντοκιμαντέρ, όπως ντοκιμαντέρ είναι και όλα τα έργα της Persson. Όπως μας λέει η σκηνοθέτις, που το 1982 έφυγε για την Σουηδία και δεν ξαναγύρισε παρά 17 χρόνια αργότερα, η πολυγαμία, επιτρεπόμενη από το Ισλάμ, συναντάται περισσότερο στις αγροτικές περιοχές. Στο ντοκιμαντέρ αυτό η Persson δείχνει έναν άντρα αγρότη με τις τέσσερις γυναίκες του, και διεκτραγωδεί τις συνθήκες ζωής αυτών των γυναικών. Θα σχολιάσω μόνο κάτι που έχει σχέση με το σεξ. Ο αγρότης αυτός λέγει ότι όταν θέλει να κοιμηθεί με μια από τις γυναίκες του, της λέει να αφήσει ξεκλείδωτη την πόρτα. Το αντίστροφο δεν συμβαίνει. Η γυναίκα πηγαίνει με τον άντρα μόνο όταν θέλει εκείνος, όχι όταν θέλει εκείνη. Αλήθεια, της επιτρέπεται άραγε «να θέλει»;
Μάθαμε μια ακόμη λέξη στα περσικά: μπουγιουρντί, που σημαίνει λογαριασμός (the bill). Συναντήσαμε και το όνομα Πολύφιλα. Σίγουρα το έφεραν οι στρατιώτες του Αλέξανδρου. Εδώ δεν υπάρχει πια, υπάρχει όμως στην Περσία.
Όταν θέλουν να φωνάξουν στις κατσίκες (ο αγρότης αυτός έχει κοπάδι ολόκληρο) τους φωνάζουν «Achi». Έτσι θυμάμαι και φωνάζαμε στο χωριό μου στις κατσίκες, όταν θέλαμε να τις κάνουμε να προχωρήσουν ή να απομακρυνθούν από ένα μέρος. Θυμήθηκα και μια ατάκα που λέγαμε παιδιά: Achi μονορόγα. Κάποια χωριανή μου θα την είπε, μας φάνηκε αστεία, και την επαναλαμβάναμε, καθώς και αρκετές παρόμοιες «ατάκες», όπως π.χ. την παρακάτω: «Ωρή Ανιά, άμε ωρή τη λούτα στο νερό να σκατατολοήσει» (λούτα είναι η γουρούνα). Στον φοβιτσάρη φωνάζαμε: «Φάτονε μαμούνα» (μαμούνα είναι το σκαθάρι).

No comments: