Book review, movie criticism

Monday, May 31, 2010

Κωστής Δερμιτζάκης, «Θυρίδες»

Κωστής Δερμιτζάκης, «Θυρίδες»

Κρητικά Επίκαιρα Φεβρουάριος 1995

Ο Κωστής Δερμιτζάκης είναι μια από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές μορφές της Κρήτης. Ποιητής και πεζογράφος, έχει τιμηθεί επανειλημμένα με βραβεία και επαίνους (τα δυο τελευταία ήταν πέρυσι το καλοκαίρι στο λογοτεχνικό διαγωνισμό του Δήμου Αγίου Νικολάλου, στο διήγημα και στην ποίηση. Τα ποιήματα και τα διηγήματα του τα διαβάζουμε στην «Απόπειρα», το γεραπετρίτικο περιοδικό, ενώ μετά την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο «Όραση», έχουμε τώρα στα χέρια μας και τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο «θυρίδες», από τις εκδόσεις Δελφίνι.
Ο Κωστής Δερμιτζάκης είναι ένας στρατευμένος λογοτέχνης. Υποψήφιος του Συνασπισμού και εκλεγμένος φέτος στο νομαρχιακό συμβούλιο, έχει σαν κεντρικό άξονα της προβληματικής του τον σημερινό άνθρωπο μέσα στην αλλοτριωτική σύγχρονη κοινωνία. Θλίβεται για τους συντρόφους του που εγκατέλειψαν τον αγώνα.
«Γενιά του '70/ που ξεκίνησες συντροφικά την πορεία/ πόσο γρήγορα αλήθεια μεταλλάχθηκες/ σε γενιά ειδικών συμβούλων διαφημιστών/ διευθυντών παραγωγής και πωλήσεων/ διευθυντών τεχνητών απολαύσεων και ανέσεων».
Σε μια εποχή που η λογοτεχνία έπαψε να είναι κοινωνικά στρατευμένη, ο Κωστής Δερμιτζάκης, στις εσχατιές της Ελλάδας, υποφέρει από την αλλοτριωτική δύναμη της πραγματικότητας και τη χειραγωγική δύναμη της εξουσίας («αφανείς καθοδηγητές ταχυδακτυλουργοί κι επιτήδειοι μάγοι... ανεμίζοντας μαύρες σημαίες με νεκροκεφαλές»).
«Αχ αυτές οι τραγικές λέξεις πια.
Τρύπα τον όζοντος
φαινόμενο του θερμοκηπίου
όξινη βροχή κι άλλα παρεμφερή
έχουν αρχίσει ν' ακούγονται πολύ
κι επιφανειακά τόσο
π' έχω τη γνώμη πως
ήδη άρχισαν να φθείρονται
να προκαλούν ρουτίνα
να χάνουν το αρχικό τους νόημα
να εμπορευματοποιούνται...»
Όπως και στην προηγούμενη συλλογή του, η γενέθλια γη απασχολεί τον ποιητή (όχι όπως τον Μανόλη Πρατικάκη, σαν όραμα τόσο χρονικής, όσο και χωρικής νοσταλγίας, αλλά μόνο χρονικής, αφού ζει εκεί και τη χαίρεται).
Αυτή η βρύση/ που τόλμησαν να την αφήσουν/ να νεκρωθεί απ' το χρόνο/ στη διάρκεια της απουσίας σου/ πρέπει ξανά να ζωντανέψει... από εσένα/ τον αιώνιο ορειβάτη/ της ειδικής διαδρομής.
Η βρύση αυτή της (Γιου) Σούφαινας, στη Θριπτή, έχει εμπνεύσει και τον ακαταπόνητο ερευνητή της κρητικής διαλέκτου Μιχάλη Καυκαλά ένα διήγημα, που βραβεύτηκε μάλιστα με το βραβείο Ιπεκτσή, και που περιέχεται στη συλλογή διηγημάτων του με τίτλο «Ιστορίες και θρύλοι της Κρήτης» από τις εκδόσεις Αναστασάκη.
Κλείνουμε την παρουσίαση αυτή παραθέτοντας το δίστιχο που μας άρεσε περισσότερο σ' αυτή τη συλλογή: «Αδυσώπητη μοναδικότητα κάθε στιγμής, σ' αποχαιρετούμε/ Προσπερνούμε».

No comments: