Γιώργος Πολ. Παπαδάκης, Μου είπαν… Συνεντεύξεις με 64 προσωπικότητες του πνεύματος και της τέχνης

Γιώργος Πολ. Παπαδάκης, Μου είπαν… Συνεντεύξεις με 64 προσωπικότητες του πνεύματος και της τέχνης, Δρόμων 2013, σελ. 408

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

64 προσωπικότητες απαντούν…

  Του φίλου Γιώργου Π. Παπαδάκη έχουμε ήδη παρουσιάσει τα βιβλία «Οι δρόμοι του φανταστικού», «Ακατονόμαστες εξομολογήσεις» και «Ματωμένος έρωτας». Σειρά έχει ένα πρωτότυπο βιβλίο, ένα βιβλίο με συνεντεύξεις 64 προσωπικοτήτων του πνεύματος και της τέχνης.

  Είναι πρωτότυπο γιατί δεν υπάρχει, από όσο ξέρω, κάτι ανάλογο σε καμιά βιβλιογραφία. Συνεντεύξεις διαβάζουμε πάντα σε εφημερίδες και περιοδικά, ή ακούμε στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, όμως ποτέ σε ξεχωριστό βιβλίο. Επίσης σε αφιερώματα μπορούμε να βρούμε αποσπάσματα από συνεντεύξεις, αλλά μόνο για το συγκεκριμένο πρόσωπο για το οποίο γίνεται το αφιέρωμα. Δεν είναι και λίγο να διαβάσει κανείς τις αντιλήψεις τους για διάφορα θέματα, όπως και τις απαντήσεις που δίνουν σε προσωπικές ερωτήσεις τόσοι πολλοί εκπρόσωποι του πνεύματος και της τέχνης συγκεντρωμένες σε ένα βιβλίο.

  Μπορεί σε πρώτη ματιά το εγχείρημα να φαίνεται απλό και άκοπο, όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Μπορεί κάποιες ερωτήσεις να είναι κοινές για αρκετούς, όμως ο Γιώργος Παπαδάκης έπρεπε να μελετήσει την ιστορία και τη φυσιογνωμία καθενός ξεχωριστά, να γνωρίσει το έργο του σε αρκετό βάθος για να μπορέσει να κάνει τις κατάλληλες ερωτήσεις, εγχείρημα καθόλου εύκολο, και οπωσδήποτε αρκετά χρονοβόρο, πέρα από το χρονοβόρο της υποβολής των ερωτήσεων και της συγκέντρωσης των απαντήσεων. Να σημειώσουμε ακόμη ότι των ερωτήσεων προηγείται ένα σύντομο βιογραφικό.

  Ο Παπαδάκης, ανάμεσα στα άλλα, γράφει στον πρόλογο.

  «Ο στόχος αυτού του βιβλίου είναι διττός. Πέρα από κάποια παρουσίαση προσώπων, που είναι ως επί το πλείστον γνωστά στο μυημένο κοινό, σκοπό έχει να καταγράψει και να προβάλει τις απόψεις τους σε θέματα που αφορούν την τέχνη, τη συγγραφή, τη ζωγραφική, την ποίηση, την ίδια τη ζωή. Προς αυτή την κατεύθυνση προστέθηκε ευρετήριο στο τέλος του βιβλίου, μιας και γίνονται αναφορές σε πρόσωπα και ρεύματα καλλιτεχνικά, στα οποία να μπορεί ανατρέξει ο αναγνώστης. Κάποιες από τις συνομιλίες αποτελούν πράγματι ολοκληρωμένα δοκίμια, μέσα από τα οποία ο αναγνώστης αποκτά σφαιρική αλλά και βαθιά ενημέρωση πάνω στο θέμα που αναπτύσσει ο ερωτώμενος».

  Ο Μανόλης Πρατικάκης γράφει επίσης πολύ χαρακτηριστικά στην εισαγωγή του.

  «Το βιβλίο αυτό του Γιώργου Πολ. Παπαδάκη αποτελεί μια μονογραφία του πνευματικού, καλλιτεχνικού και επιστημονικού έργου, που έχει παραχθεί τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα, έστω όχι στο σύνολό του, αλλά από μια μεγάλη μερίδα καταξιωμένων δημιουργών αντιπροσωπευτικών της κάθε μορφής τέχνης ή επιστήμης που υπηρετούν. Είναι μια σύγχρονη χαρτογράφηση, όχι μόνο του ήδη παραχθέντος και κατατεθειμένου έργου, αλλά και των κατευθύνσεων, των οραματισμών και των σύγχρονων ροπών των δημιουργών που συμμετέχουν σε αυτόν τον πολυπρόσωπο, πλουραλιστικό τόμο, που μας πληροφορεί με τόσο ζωντανό, άμεσο και προσωπικό τρόπο, πού πάει π.χ. σήμερα και αύριο η ποίηση, ο κινηματογράφος, το μυθιστόρημα, το θέατρο, η μουσική, το τραγούδι, η σκηνοθεσία, η επιστήμη, η φιλοσοφία, τη ζωγραφική κ.τ.λ.».

  Θα ήταν δύσκολο να κάνω επιλογή σαν «δείγματα απαντήσεων», γι’ αυτό θα περιοριστώ μόνο στην πρώτη απάντηση της πρώτης στη σειρά συνεντευξιαζόμενης, της φίλτατης Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ.

  Ποιοι λογοτέχνες σας επηρέασαν στο ξεκίνημά σας και γενικότερα ποιοι σας αρέσουν;

Η πρώτη μου μεγάλη επιρροή είναι ο νονός μου ο Καζαντζάκης. Απορώ πως εκείνη την εποχή είχα την ωριμότητα να τον καταλαβαίνω. Ήμουν 16-17 που είχα την πρώτη μου δημοσίευση στο περιοδικό ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΕΠΟΧΗ. Το ’63 έβγαλα το πρώτο μου βιβλίο “Λύκοι και σύννεφα” επηρεασμένη από το πνεύμα της εποχής, Ελύτης, Σεφέρης κ.λπ. Ο υπερρεαλισμός ήτανε κάτι το φυσικό για μένα. Είχα οικειοποιηθεί τον Μπρετόν λόγω και των σπουδών μου στη Γαλλία. Μάλιστα κι ο Ελύτης κι ο Σεφέρης είχανε εκφραστεί κολακευτικά για ένα. Σας αναφέρω για παράδειγμα τι είχε πει ο Σεφέρης για μένα σε ερώτηση κάποιου. Κύριε Σεφέρη τι γνώμη έχετε για την κυρία Αγγελάκη; Εκείνος είπε: «Η κυρία Αγγελάκη δεν χρειάζεται κανέναν. Ακολουθεί το δικό της δρόμο». Από μικρή ήμουνα γνωστή λοιπόν, μιας και δημοσίευσα το πρώτο μου ποίημα το ’56, άρα η ζωή μου στάθηκε καλή σε αυτό. Ό,τι επιθυμούσα ερχόταν μετά με ευκολία.

  Μπορεί να είναι βαρετή η απαρίθμηση, όμως εγώ θα ήθελα να κλείσω με τα ονόματα όλων εκείνων από τους οποίους ο Παπαδάκης πήρε συνέντευξη.

ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (ΠΟΙΗΤΡΙΑ)

ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ (ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ)

ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ ΜΙΜΗΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΘΟΔΩΡΟΣ (ΣΥΝΘΕΤΗΣ)

ΑΡΤΕΜΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΣ (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ -ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ)

ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ ΝΑΝΟΣ (ΠΟΙΗΤΗΣ)

ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ ΤΑΚΗΣ (ΠΟΙΗΤΗΣ)

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΒΕΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ΠΟΙΗΤΗΣ)

ΒΕΝΤΟΥΡΑΣ ΙΩΣΗΦ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΒΙΤΣΑΞΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ ΧΑΡΗΣ (ΠΟΙΗΤΗΣ)

ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ (ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΓΕΡΟΥ ΚΑΤΙΑ (ΗΘΟΠΟΙΟΣ)

ΓΛΕΖΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (ΣΥΝΘΕΤΗΣ)

ΓΟΥΔΕΛΗΣ ΤΑΣΟΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ - ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ)

ΔΑΒΒΕΤΑΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΜΠΑΜΠΗΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΔΗΜΟΥ ΝΙΚΟΣ (ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΜΑΝΟΣ (ΠΟΙΗΤΗΣ)

ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΙΑΣΩΝ (ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΖΗΡΑΣ ΑΛΕΞΗΣ (ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ)

ΖΟΥΓΑΝΕΛΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (ΣΥΝΘΕΤΗΣ)

ΚΑΛΑΚΑΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ΓΛΥΠΤΗΣ)

ΚΑΛΟΚΥΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

ΚΑΡΓΑΚΟΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ - ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ)

ΚΟΚΚΙΝΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ (ΖΩΓΡΑΦΟΣ)

ΚΟΝΙΟΡΔΟΥ ΛΥΔΙΑ (ΗΘΟΠΟΙΟΣ)

ΚΟΥΡΟΥΠΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ΣΥΝΘΕΤΗΣ)

ΚΡΙΑΡΑΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ (ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ)

ΛΕΟΝΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ (ΣΥΝΘΕΤΗΣ)

ΛΙΟΝΤΑΚΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ (ΠΟΙΗΤΗΣ)