Book review, movie criticism

Sunday, December 12, 2021

Σταύρος Καμπάδαης, Τα σκυλιά συνεχίζουν να είναι πιο τίμια από σένα

Σταύρος Καμπάδαης, Τα σκυλιά συνεχίζουν να είναι πιο τίμια από σένα, Ενύπνιο 2021, σελ. 48

 


Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

 

  Ο Σταύρος Καμπάδαης γεννήθηκε στο Ανόβερο το 1975 αλλά ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως μηχανολόγος μηχανικός. «Τα σκυλιά συνεχίζουν να είναι πιο τίμια από σένα» είναι η έκτη ποιητική του συλλογή.

  Ο Καμπάδαης έχει μια μοναδική πρωτοτυπία. Αντανακλώντας την κουλτούρα της νέας γενιάς που χρησιμοποιεί ομώνυμες λέξεις (Στο μυαλό μου έρχεται η ταινία Lilya 4-ever αντί του for ever, πρέπει να την ξαναδώ κάποια στιγμή), αυτός πάει ακόμη πιο πέρα το εφέ της ομωνυμίας, χρησιμοποιώντας το μαθηματικό σύμβολο + αντί για «και». Να παραθέσουμε ένα χαρακτηριστικό τίτλο.

  Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

ΥΠΑΡΧΕΙ Ο ΕΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΙ

+

Ο ΕΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΖΕΙ

ΣΥΖΗΤΑΝΕ ΔΑΦΩΝΟΥΝΕ

+

ΠΑΙΖΟΥΝ ΜΠΟΥΝΙΕΣ.

  Το ποίημα καταλήγει:

«Ο Σταύρος Καμπάδαης

βγάζει τον εαυτό του

νοκ-άουτ

+

είναι ο νικητής» 

  Κάποια ποιήματά του είναι άτιτλα, όμως στα περισσότερα απ’ αυτά που έχουν τίτλο, ο τίτλος τους είναι μια μακριά πρόταση, όπως ο τίτλος που ποιήματος που είναι και ο τίτλος της συλλογής, ή μια μακριά περίοδος με πολλές προτάσεις όπως ο τίτλος που παραθέσαμε πιο πάνω, και πάντα με κεφαλαία.  

  Ο Καμπάδαης χρησιμοποιεί μικρούς στίχους, συχνά της μιας λέξης, τονίζοντάς τους έτσι ιδιαίτερα. Θα παραθέσουμε για παράδειγμα το «Τελευταίο», τελευταίο ποίημα της συλλογής.

  «-Αυτά που λες

στις ιστοριούλες σου

θες να τα ζήσεις;

-Τα έχω ζήσει

Όσες φορές

πήγα να πω κάτι

όχι δικό μου

ένιωσα

προδότης»

  Αυτό το «προδότης», ο τελευταίος στίχος, δημιουργεί ένα εξαιρετικό εφέ τέλους.

  Στο ποίημα «Η ΜΗΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ Ή ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΉ; διαβάζουμε μια διαφορετική πρόσληψη του γνωστού μύθου από την καθιερωμένη, πολύ ενδιαφέρουσα. Παραθέτουμε το δεύτερο μισό.

«-Σταύρο

δεν το ξέρει κανείς

Σε σένα το λέω για πρώτη φορά

Όλα αυτά

πως σκότωσα

τα παιδιά μου

για να τιμωρήσω

τον μαλάκα

είναι αστεία

Αυτά για γυναικούλες

που θέλουν εκδίκηση

μετά το κέρατο

Εγώ

είμαι μάγισσα

Δεν με ένοιαζε αυτός

Σε μένα το έκανα

Εγώ ήθελα να τιμωρηθώ

να πονέσω

για να νιώσω

ζωντανή».

  Πονώ, άρα υπάρχω. Υπάρχουν ένα σωρό παραφράσεις του καρτεσιανού cogito, ergo sum, σκέφτομαι, άρα υπάρχω.

  Ο Καμπάδαης δεν διστάζει να χρησιμοποιεί λέξεις ενός χαμηλού υφολογικού επιπέδου. Εκτός από το «μαλάκας» διαβάζουμε επίσης,

  «Ένιωσα λίγο

σαν την γκόμενα

στο Δημοτικό

που τη θέλει

όλη η τάξη».

  Αν έβαζε «Στο λύκειο» θα ήταν πιο πειστικό. Πάντα θυμάμαι τις γκόμενες που ήθελε όλη η τάξη, και που εγώ δεν αποτελούσα εξαίρεση.

  Ελάχιστες φορές ο Καμπάδαης ένιωσε προδότης (από το ποίημα που παραθέσαμε στην αρχή). Τα περισσότερα ποιήματά του είναι αυτοβιογραφικά. Κάποια άλλα είναι επεισόδια στα οποία συμμετέχει, όπως το ΛΕΣ ΝΑ ΜΕ ΕΊΧΕ ΣΚΕΦΤΕΙ + αυτός ΣΤΟΝ ΞΥΠΝΙΟ; Σε κάποια είναι απλώς μάρτυρας. Χαρακτηριστικό το -ΚΑΜΙΑΦΟΡΑ ΜΙΛΑΩ ΜΟΝΗ ΜΟΥ. -ΕΙΣΑΙ ΤΡΕΛΗ; ΌΧΙ, ΜΟΝΗ. Αυτό το ποίημα αναφέρεται σε μια γυναίκα που με τη μηχανή της έπεσε ξανά και ξανά πάνω σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα.

  «Τότε οι μπάτσοι

την έπιασαν.

Τι κάνεις;

Πού πας;

Έχεις διαλύσει τα αμάξια

+

Πας να φύγεις;

Τότε αυτή απάντησε

Συγνώμη, νόμιζα

πως ήμουν μόνη».

  Μου θύμισε το ανέκδοτο με τον Ψαραντώνη: -Ψαραντώνη, γιατί πέρασες με κόκκινο, δεν το είδες; -Το κόκκινο το είδα, εσένα δεν είδα.

  Τέλος ορισμένα ποιήματα είναι οιονεί δοκιμιακά, εκφράζοντας σκέψεις του ποιητή. Δεν αφηγούνται επεισόδια όπως,

  «Γεννιούνται με απίστευτα ταλέντα

Φοβεροί ζωγράφοι

άπαιχτοι ποδοσφαιριστές

κορυφαίοι στα τραγούδια

Μεγαλώνοντας

τα ξεχνάνε

αυτά τα δώρα

+

Μόνο ένα

παραμένει αναλλοίωτο

μέχρι τέλους

Το χάρισμα

να διαλύουν

να καταστρέφουν

να ξεσκίζουν

τις ζωές τους

  Θα παραθέσω ένα τελευταίο ποίημα, που έχει τίτλο ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΙ ΤΡΟΜΕΡΑ ΑΣΗΜΑΝΤΑ

  «Γεννημένος το 1975

Σπουδές

Μεταπτυχιακό

Παντρεύεται

Θα κάνει δυο παιδιά

Το 2004

θα εκδοθεί η πρώτη συλλογή του

Θα ακολουθήσουν άλλες

έξι συλλογές

Από το 2015

εκπομπές στα ερτζιανά

Στα 57 θα νικηθεί

απ’ την καρδιά του

Μερικές φορές λες

τόσα πολλά

για κάποιον

+

είναι σαν να

μη λες τίποτα».

  Κάπου εδώ μπήκε ο δαίμονας του τυπογραφείου, το 87 το έκανε 57.

  Εξαιρετικά τα ποιήματα αυτά του Σταύρου Καμπάδαη, ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδα.

 

 

No comments: