Book review, movie criticism

Saturday, March 25, 2017

Darrell Roodt (1962-) Some of his movies




Darrell Roodt (1962 - )

Ξεκίνησα να βλέπω πακέτο τον νοτιοαφρικανό Darrell Roodt πριν δυο χρόνια. Όμως κάποια στιγμή σταμάτησα και, περιέργως βλέπω τώρα, ότι μου είχε μείνει μια μόνο ταινία, το «Dangerous ground».
Καλύτερα που δεν ανάρτησα τότε. Θα είναι η πέμπτη ανάρτησή μου στο προσωπικό μίνι αφιέρωμα στον αφρικανικό κινηματογράφο μετά το «Zulu», παρασυρμένος από το ομώνυμο αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδας.
 Συμπληρώνω σήμερα 14-2-18 (χρόνια πολλά στους ερωτευμένους) που αναρτώ ξανά, και από ό,τι φαίνεται θα συμπληρώνω συνέχεια.  

Sarafina! (1992)

Μια ακόμη σύμπτωση: Στην ανάρτηση που έκανα χθες (από σήμερα που γράφω αυτές τις γραμμές) για το Sometimes in April ξεκινάω ως εξής: «Το στόρι ήταν το πρόσχημα για να παρουσιάσει ο Αϊτινός Raoul Peck, ο οποίος υπογράφει και το σενάριο, τη γενοκτονία που έγινε στη Ρουάντα το 1994».
Θα παραφράσω την παραπάνω περίοδο για την ανάρτηση αυτή και θα γράψω: Το στόρι ήταν το πρόσχημα για να παρουσιάσει ο λευκός Darrell Roodt, ο οποίος υπογράφει και το σενάριο, τον ξεσηκωμό των νέων στο Σοβέτο της Νότιας Αφρικής και γενικά την κατάσταση του apartheid.
Θα ξεκινήσω όπως έκανα και για την ταινία του Peck με το γενικό πλαίσιο που δίνεται στα γράμματα της αρχής: «Το 1976 η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Τα επόμενα δεκατρία χρόνια οι μαθητές έκαναν μια καμπάνια αντίστασης. Πάνω από 750 σκοτώθηκαν, πάνω από 10.000 συνελήφθησαν, και ακόμη περισσότεροι βασανίστηκαν. Σ’ αυτούς είναι αφιερωμένη αυτή η ταινία».
Η Σεραφίνα είναι μια τέτοια μαθήτρια. Αφηγείται την ιστορία της. Μάλιστα σε εφέ αποστροφής απευθύνεται στον Μαντέλα που δεν έχει ακόμη αποφυλακισθεί, κοιτώντας τη φωτογραφία του στον τοίχο. Για την ακρίβεια, ο Μαντέλα αποφυλακίσθηκε τη χρονιά που γυρίστηκε η ταινία, το 1992.
Η μητέρα της εργάζεται στο σπίτι μιας πλούσιας λευκής για να μπορέσουν να ζήσουν. Ο πατέρας πέθανε στο εξωτερικό, φυγάδας της αντίστασης. Ένας μαύρος αστυνομικός την παρενοχλεί σεξουαλικά. Αναγκάζει έναν μαθητή απειλώντας τον με τη ζωή του πατέρα του να γίνει χαφιές. Όταν αυτός παύει να καταδίδει τον τραυματίζει θανάσιμα. Οι συμμαθητές του εκδικούνται: τον καίνε ζωντανό. Η Σεραφίνα απεχθάνεται στη βία, το δηλώνει και στο τέλος της ταινίας καθώς πετάει σε ένα βάλτο το όπλο του άντρα της καθηγήτριάς της που την αυτοκτόνησαν ρίχνοντάς την από τον 10ο όροφο της φυλακής. Και, όπως και στην ταινία του Peck, υπάρχουν και οι quasi-ντοκιμαντερίστικες μαρτυρίες των θυμάτων.
Μπορούσαν άραγε να φαντασθούν οι πρώτοι θεατές της ταινίας αυτής ότι μόλις δυο χρόνια αργότερα, ο Νέλσον Μαντέλα θα γινόταν ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής που θα έβαζε τέλος στο apartheid;
Το πρωτότυπο, με βάση το θέμα, στην ταινία αυτή, είναι ότι έχει αρκετά στοιχεία musical.

Father Hood (1993)

Διαβάζω με έκπληξη στη βικιπαίδεια: The film was released in North America on August 27, 1993 to generally unfavorable reviews from critics. Rotten Tomatoes currently holds a score of 11% based on only 19 "rotten" reviews, with an average rating of 2.8/10.
Δεν με ενδιαφέρει το score of 11% των 19 reviews, και η βαθμολογία των 2,8/10 που δίνουν οι σάπιες ντομάτες, εγώ αυτό που είδα ήταν μια θεότρελη, συγκινητική κωμωδία, κωμωδία με θέση, από τις καλύτερες που έχω δει ποτέ. Έχω ξαναγράψει εξάλλου το πόσο λίγο εκτιμώ την κριτική ικανότητα των αμερικανών, τόσο των κριτικών όσο και του κοινού, στην ανάρτηση για το Hollywood ending του Woody Allen. (Να σημειώσουμε, η ταινία γυρίστηκε στην Αμερική).
Ο πατέρας είναι μακριά από τα παιδιά του και οι δουλειές του δεν είναι καθόλου νόμιμες. Ληστεύει, αλλά εμπόρους ναρκωτικών. Κάνει τρεις φορές στη φυλακή. Τα παιδιά του, μια έφηβη κόρη και ένας μικρός γιος, μετά το θάνατο της μητέρας τους είναι σε ίδρυμα. Δεν περνάνε καθόλου καλά. Τα αρπάζει, όχι και τόσο εύκολα, και φεύγει. Πρέπει να συναντήσει τον «συνέταιρό» του για μια μεγάλη μπάζα. Θα ληστέψουν κάποιον παράνομο.
Η ταινία είναι στο μεγαλύτερό της μέρος μια τρελή καταδίωξη, με την αστυνομία να κυνηγάει τον πατέρα με τα δυο παιδιά του. Παρακολουθούμε απολαυστικά επεισόδια με χαριτωμένες ατάκες. Στο τέλος θα φυλακισθεί βέβαια, αλλά με τη μεσολάβηση μιας δημοσιογράφου που δημοσιοποιεί την εκμετάλλευση και την κακοποίηση των παιδιών στα ιδρύματα, θα εκτίσει τελικά μόνο 18 μήνες από τους 24 της ποινής του. Η ταινία ξεκινάει από το τέλος: πατέρας και παιδιά τρέχουν και αγκαλιάζονται στην έξοδο της φυλακής.


  Και μετά από την κωμωδία περνάμε στο drama, με την πιο ξεχωριστή ίσως ταινία του Darrell Roodt, του στρατευμένου στον αγώνα της άρσης του apartheid.
  Η ταινία είναι μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Alan Paton, ενός άλλου λευκού, στρατευμένου στον ίδιο αγώνα, ο οποίος δυστυχώς δεν έζησε να δει τον Νέλσον Μαντέλα πρόεδρο της Νοτίου Αφρικής, ένα χρόνο πριν το γύρισμα της ταινίας. Γεννημένος το 1903, ίδια χρονιά με τον Κόνραντ Λόρεντς και τον πατέρα μου, πέθανε το 1988. Ο Κόντραντ Λόρεντς πέθανε τον επόμενο χρόνο, ενώ ο πατέρας μου, πιο τυχερός το 1997.
Μέσα από την πλοκή βλέπουμε σταθερές καταστάσεις και συνηθισμένους χαρακτήρες της Νότιας Αφρικής της εποχής του apartheid. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο μαύρος πάστορας. Ούτε η αδελφή του ούτε ο γιος του έχουν δώσει σημεία ζωής και ψάχνει να τους βρει στο Johannesburg. Επίσης έχει μια παραγγελιά, να ψάξει για την συγγενή κάποιας.
Θα την βρει τελικά την αδελφή του που είχε έλθει να ψάξει τον άντρα της, ο οποίος εδώ και μήνες δεν είχε δώσει σημεία ζωής. Είναι σε ένα μπουρδέλο. Γιατί; Έπρεπε να ζήσει το παιδί της.
Θα μάθει τελικά για εκείνη τη γυναίκα. Διώχτηκε από το σπίτι που δούλευε γιατί είχε γίνει αλκοολική. Όσο για το γιο του, θα δυσκολευτεί να τον βρει. Εξάλλου γύρω από το πρόσωπό του διαδραματίζεται ένα μεγάλο μέρος της πλοκής. Έχει μπλέξει με κακοποιά στοιχεία, θα βρεθεί στο αναμορφωτήριο, θα δείξει καλή διαγωγή και θα τον αφήσουν υπό επιτήρηση, θα του βρουν σπίτι, θα βρει κοπέλα που θα μείνει έγκυος, όμως θα ξαναμπλέξει. Πήγαν να διαρρήξουν ένα σπίτι, το σπίτι ενός πολέμιου του apartheid. Τρομαγμένος καθώς τον είδε ξαφνικά μπροστά του τράβηξε την σκανδάλη του όπλου του. Όχι, δεν είχε πρόθεση να τον σκοτώσει.
Δεν θα πείσει το δικαστήριο, θα καταδικαστεί σε θάνατο, και θα εκτελεστεί με απαγχονισμό.
Στην ιστορία μπλέκεται και ο λευκός πατέρας του νεκρού. Ρατσιστής, θα αρχίσει να μεταστρέφεται όταν διαβάσει τη μισοτελειωμένη σελίδα που έγραφε ο γιος του πριν το συμβάν, όπου καταφέρεται κατά του apartheid. Χριστιανός σημαίνει λευκός, γράφει. Όμως το πιο αποφασιστικό περιστατικό ήταν όταν επισκέφτηκε το κλαμπ για τους μαύρους που είχε ιδρύσει ο γιος του, και είδε με πόσο θαυμασμό, εκτίμηση και αγάπη μιλούσαν γι’ αυτόν. Θα χρηματοδοτήσει την ανέγερση μιας καινούριας εκκλησίας για τον πάστορα, αποτρέποντάς τον από την αυτοκτονία.
Πολύ συγκινητική ταινία.  


Όταν ένα αστυνομικό έργο είναι απλά αστυνομικό, όσο συναρπαστικό και αν είναι δεν θα με συγκινήσει ιδιαίτερα. Όταν όμως θίγει κοινωνικά προβλήματα, και μάλιστα όχι τα γνωστά, όπως π.χ. η διαπλοκή του εγκλήματος με την αστυνομία, τότε γίνεται πιο ενδιαφέρον.
Στο έργο αυτό του Ντάρελ Ρουντ θίγεται και αυτό το πρόβλημα, όμως δεν είναι καθόλου το κεντρικό. Το κεντρικό είναι η κατάσταση στη Νότια Αφρική μετά την κατάργηση του apartheid. Η εγκληματικότητα και τα ναρκωτικά βρίσκονται σε έξαρση, οι λευκοί αφέντες αντικαταστάθηκαν από μαύρους βαρόνους, και ρατσιστές νεοναζί ονειρεύονται μια επιστροφή στο παρελθόν.
Ο Vusi είναι ένας νεαρός μαύρος νοτιοαφρικανός που αγωνίζεται κατά του apartheid. Θα συλληφθεί, θα βασανισθεί, αλλά προφανώς λόγω του νεαρού της ηλικίας του δεν θα τον εκτελέσουν, παρόλο που του έχουν ετοιμάσει μια εικονική εκτέλεση. Δεν τον παίρνει άλλο να μείνει, φεύγει για τις ΗΠΑ. Εκεί θα δουλέψει και θα σπουδάσει παράλληλα, αφρικανική λογοτεχνία. Όταν ο πατέρας του πεθαίνει επιστρέφει. Και θα γνωρίσει μια διαφορετική Νότια Αφρική από αυτή που περίμενε. Ο αδελφός του έχει εξαφανισθεί, έχοντας μπλέξει με τα ναρκωτικά. Η μητέρα του θα του ζητήσει να πάει να τον βρει στο Γιοχάνεσμπουργκ. Δεν προλαβαίνει καλά καλά να μπει στην πόλη και τον ληστεύουν «μαύροι αδελφοί».
Κτυπάει την πόρτα του αδελφού του, κανείς δεν απαντάει. Από δίπλα εμφανίζεται η Κάρεν. Είναι η φιλενάδα του, τον έχει χάσει και αυτή. Θα ψάξουν να τον βρουν. Στο δρόμο τούς συναντούν τρεις λευκοί. Δεν τους αρέσει που μια λευκή κυκλοφορεί με μαύρο. Θα ζητήσουν το λόγο, θα πέσει ξύλο, και θα το βάλουν στα πόδια.
Ο αδελφός θα βρεθεί, αλλά θα πέσει νεκρός από τις σφαίρες του μαύρου βαρόνου των ναρκωτικών. Και, όπως και στο «Zulu» που αναρτήσαμε προχθές, η τιμωρία των κακών θα έχει τον χαρακτήρα της προσωπικής εκδίκησης.
  Υπάρχει και ένα μικρό σασπένς που παραμένει άλυτο, όπως εκείνα του Φαρχάντι. Η Κάρεν τον ρωτάει αν η φίλη του είναι λευκή η μαύρη. Μα έχει σημασία; Αφήνοντας αναπάντητο το ερώτημα ο Ρουντ θέλει να υπογραμμίσει ακριβώς αυτό: Έχει τάχα σημασία; 
 Εξαιρετική ταινία, μου έκανε εντύπωση το χαμηλό IMDb. Αλλά, να το πω ακόμη άλλη μια φορά, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα. Εγώ έβαλα 9.

Second Skin (2000)

  Το έχω ξαναγράψει, το σασπένς είναι μια εκ των ων ουκ άνευ αφηγηματική τεχνική σε μια αφήγηση. Η ανατροπή δεν είναι σε όλα τα είδη των αφηγήσεων αναγκαία, αλλά σίγουρα είναι στα θρίλερ. Και το «Δεύτερο δέρμα» είναι θρίλερ.
  Ένας άνδρας για να ξεφύγει από το εγκληματικό παρελθόν του εξαφανίζεται και ανοίγει ένα βιβλιοπωλείο. Μια γυναίκα ζητάει δουλειά. –Άφησε τα στοιχεία σου, της λέει. Βγαίνοντας από την πόρτα την παρασύρει ένα αυτοκίνητο. Δεν μπορεί να την αφήσει στην τύχη της, βρίσκεται δίπλα της στο νοσοκομείο, αλλά και μετά. Και αυτή, του λέει, προσπαθεί να ξεφύγει από το παρελθόν της. Η αμνησία που παθαίνει με το ατύχημα την διευκολύνει. Το ειδύλλιο, δεν είναι δύσκολο να το μαντέψει κανείς, θα προκύψει κάποια στιγμή.
Και βρισκόμαστε μπροστά σε διαδοχικές ανατροπές. Καλοδεχούμενες, εκτός από την τελευταία. Θέλαμε το τέλος να είναι το happy end ενός ρομάντσου. Όμως δεν είναι. Η ταινία τελειώνει με την κοπέλα να λέει: -Συγνώμη Σαμ, μερικές φορές πρόκειται για τα χρήματα. Μετά ακούμε τον πυροβολισμό. Ευτυχώς δεν πυροβολεί αυτή, δεν θα το άντεχα. 


Κατασκοπικό θρίλερ σε στυλ Τζέημς Μποντ. Κάποιοι σχεδιάζουν τη δολοφονία ενός αφρικανού προέδρου, αλλά ο Άντονι, που συνοδεύει τη Μόνικα σε μια μυστική αποστολή, θα αποκαλύψει και θα αποτρέψει τα σχέδιά τους. Η φίλη του δημοσιογράφος θα πάρει με την κάμερα πολλές από τις σκηνές δράσης. Θα αιχμαλωτισθεί με τη Μόνικα, αλλά ο Άντονι θα τις ελευθερώσει, πρώτα τη φίλη του και μετά τη Μόνικα. Εκτός από το πιστολίδι είδαμε και αρκετές σκηνές καράτε. Δεν βλέπω θρίλερ, αλλά μια και βλέπω πακέτο τον Roodt είπα να το δω. Δεν το μετάνιωσα, ήταν πολύ καλό, με έντονο σασπένς και σκηνές δράσης.

Sumuru (2003)

 Δεν είμαι φαν της επιστημονικής φαντασίας, όμως όταν βλέπω πακέτο ένα σκηνοθέτη θα δω κάθε ταινία που έχει γυρίσει.
 Η γη έχει ένα μεγάλο πρόβλημα, οι γυναίκες, εξαιτίας ενός ιού, είναι στείρες. Πρέπει οπωσδήποτε να βρουν γυναίκες, σε κάποιον πλανήτη-αποικία.
Ο Adam και ο Jake θα ξεπέσουν με το διαστημικό όχημά τους σε έναν, από ατύχημα, του οποίου είχαν χαθεί τα ίχνη για κάπου 900 χρόνια.
Αυτό που θα δουν βρίσκεται στη φαντασίωση κάθε φεμινίστριας. Ή σχεδόν. Οι γυναίκες έχουν το πάνω χέρι, οι άνδρες είναι μόνο για να δουλεύουν. Είναι σαν μια κυψέλη με μέλισσες, μόνο που οι βασίλισσες είναι πολλές, δεν υπάρχουν κηφήνες, και τους άνδρες-εργάτες τους χρησιμοποιούν επίσης και για την αναπαραγωγή. Ντυμένες σαν αμαζόνες, έχουν αρχαϊκά όπλα με μεγάλες δυνατότητες όμως. Όχι μεγαλύτερες όμως από όπλο που φέρει ο επικεφαλής της αποστολής.
Υπάρχει και εδώ η κακιά ιέρεια και η καλή βασίλισσα, η Sumuru, που βρίσκονται σε κόντρα. Θα δούμε συγκρούσεις, αλλά οι δυο άντρες βέβαια θα πάρουν το μέρος της βασίλισσας. Στο τέλος θα φύγουν με ένα τεράστιο διαστημόπλοιο που υπήρχε εκεί παίρνοντας και όλο τον πληθυσμό, εκτός βέβαια από την ιέρεια και τις ακολούθους της που θα προσπαθήσουν να τους εμποδίσουν. Ο πλανήτης βρίσκεται υπό κατάρρευση, συμβαίνουν διαρκώς σεισμοί. Το τεράστιο φίδι που λατρεύουν θα αποτελέσει προς στιγμή μια απειλή αλλά θα το εξοντώσουν. Υπάρχει και ένα αγοράκι με μακριά μαλλιά σαν κοριτσάκι, που παίρνει ενεργό μέρος στη πλοκή. Μάλιστα όταν ετοιμάζονται να φύγουν ο Jake του μαθαίνει να πιλοτάρει. Ναι, το έργο πρέπει να απευθυνθεί και στις μικρές ηλικίες.

Dracula 3000 (2004)

  Το έχω ξαναγράψει, δεν μου αρέσουν οι ταινίες τρόμου ούτε οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Η τηλεταινία «Dracula 3000» είναι και τα δυο. Όμως, κι αυτό το έχω ξαναγράψει, όταν βλέπω πακέτο ένα σκηνοθέτη, δεν γίνεται να παραλείψω ταινία του.
Η υπόθεση διαδραματίζεται το 3000 μ.χ. Το πλήρωμα του διαστημικού οχήματος βλέπει ένα τεράστιο διαστημόπλοιο, που φαίνεται εγκαταλειμμένο. Όπως γίνεται με τα εγκαταλειμμένα πλοία που όποιοι τα βρίσκουν είναι πια δικά τους, έτσι γίνεται και με τα ακυβέρνητα διαστημόπλοια. Ευκαιρία να πλουτίσουν.
 Αποβιβάζονται στο διαστημόπλοιο όπου βρίσκεται ο βρικόλακας των Καρπαθίων. Ο ένας μετά τον άλλο πέφτουν θύματά του και γίνονται βρικόλακες. Οι μόνοι που ξεφεύγουν είναι η κοπέλα, που στην πραγματικότητα είναι ρομπότ, και ο άλλος μαύρος του πληρώματος.
Έχω δει κάποια έργα τρόμου, ελάχιστα έχουν happy end. Και η αφηγηματική αναμονή μου δεν διαψεύστηκε.
Σε ιντερμέτζα βλέπουμε τον καπετάνιο του διαστημόπλοιου να έχει καταγράψει σε βίντεο τι συνέβαινε σ’ αυτό. Στο τελευταίο τον βλέπουμε να εκφράζει την απόφασή του να το ανατινάξει.
Η κοπέλα, που στην πραγματικότητα ήταν ρομπότ-πράκτορας που είχε αναλάβει την παρακολούθησή τους, πριν αναβαθμιστεί σε πράκτορα ήταν προγραμματισμένη να προσφέρει σεξουαλική ικανοποίηση. Την προσφέρει και τώρα στον μοναδικό επιζήσαντα. Φαντάζομαι θα πρόλαβαν να κάνουν έρωτα πριν να ανατιναχθεί το όχημα.

Yesterday  (2004)

  Πολύ συγκινητικό σαν περιεχόμενο, ποιητικό σαν μορφή, το «Yesterday» του Darrell Roodt είναι η πρώτη μεγάλου μήκους εμπορική ταινία που γυρίζεται στη γλώσσα Ζουλού (και η πρώτη ταινία του που είδα, αλλά στο αρχείο τις παρουσιάζω κατά χρονολογική σειρά).
Η «Yesterday» (την υποδύεται η όμορφη και πάντα γελαστή Leleti Khumalo) νοιώθει άρρωστη. Κάποια στιγμή αποφασίζει να πάει στο γιατρό. Όμως η απόσταση από το χωριό της μέχρι την κλινική είναι ένα δίωρο, δυο φορές που πηγαίνει βρίσκει μπροστά της μια μεγάλη ουρά, δεν προλαβαίνει, η γιατρός δέχεται ορισμένο αριθμό ασθενών. Την τρίτη φορά η δασκάλα του χωριού πληρώνει ένα ταξί που την πηγαίνει έγκαιρα. Η ίδια, όταν της έκανε την υπόδειξη, είπε ότι δεν ήθελε να σπαταλήσει χρήματα, προτιμούσε να ξαναπάει με τα πόδια.
Και θυμήθηκα.
Πήγα κι εγώ κάποτε, την αρχή της κρίσης, μια Δευτέρα πριν τις 8 στον παθολόγο, τη μέρα που δεχόταν δωρεάν. Τις άλλες μέρες έπρεπε να σκάσεις το δεκάρικο. Ήμουν από τους τελευταίους που είχαν έλθει. Κατά τις 12 βγήκε η βοηθός του και μας είπε ότι είχε συμπληρωθεί το πλαφόν, δεν μπορούσε να δεχτεί άλλους. Από τότε ξέχασα το δωρεάν.
Η διάγνωση είναι ότι έχει Aids. Το κόλλησε από τον άντρα της που δουλεύει στα ορυχεία στο Γιοχάνεσμπουργκ. Πρέπει να τον ενημερώσει. Αυτός αρνείται να το πιστέψει. Την κτυπάει. Όμως μετά από καιρό γυρίζει σπίτι σε άθλια κατάσταση. Η αρρώστια έχει προχωρήσει σ’ αυτόν πιο γρήγορα.
Η γυναίκα του τον περιποιείται. Όμως στο χωριό δεν τον θέλουν, φοβούνται την αρρώστια του. Πρέπει να φύγει. Στο νοσοκομείο δεν υπάρχει κρεβάτι. Η γυναίκα του φτιάχνει ένα καλύβι έξω από τον χωριό και τον μεταφέρει εκεί. Κάποια στιγμή πεθαίνει.
Η γιατρός, λευκή που μιλάει όμως άπταιστα ζουλού, τη βρίσκει σε πολύ καλή φυσική κατάσταση. Αυτή της λέει ότι έχει αποφασίσει να μην πεθάνει πριν η κόρη της πάει σχολείο. Η ίδια είναι αγράμματη.
Η δασκάλα τη διαβεβαιώνει ότι θα την έχει σαν κόρη της.
Στο τέλος του έργου τη βλέπουμε να κοιτάζει την κόρη της που είναι μαζί με τα άλλα παιδιά στην αυλή του σχολείου. Μετά η κάμερα την παρακολουθεί επί πολύ ώρα που απομακρύνεται.
Έτσι τελειώνει η ταινία.
Ανθρώπινη, πολύ συγκινητική.

Prey (Τη θήραμα 2007)
  Πολύτροπος ο Darrell Roodt, μας εντυπωσιάζει με πολλούς τρόπους. Βέβαια εμένα μου άρεσαν περισσότερο τα drama του, τα περισσότερα από τα οποία αναφέρονται στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής και το apartheid, όμως πολύ μου άρεσε και η κωμωδία «Father Hood», τα αστυνομικά «Dangerous ground» και «Second skin», το κατασκοπικό θρίλερ «Witness to a kill», το επιστημονικής φαντασίας «Sumuru» και η ταινία  τρόμου «Dracula 3000». Το «Yesterday» γυρίστηκε στη γλώσσα των Ζουλού, ενώ το Jakhlsdans (διάβαζε παρακάτω) στα αφρικάανς, μια ολλανδική διάλεκτο την οποία μιλούσαν οι Μπόερς, οι ολλανδοί άποικοι. Όσο για το «Θήραμα», είναι μια εξωτική περιπέτεια, όπως και το «Σαφάρι» που γύρισε λίγα χρόνια αργότερα.
 Ο μπαμπάς με την καινούρια σύζυγό του είναι μηχανικός, και έρχεται σε μια αποστολή κάπου στη Νότιο Αφρική. Πώς να περάσουν την ώρα τους η γυναίκα του με τα δυο παιδιά του από τον πρώτο γάμο, μια έφηβη και ένα παιδί; Δεν πάνε ένα σαφάρι;
Όμως τα πράγματα εξελίσσονται άσχημα. Ο μικρός θέλει να πάει για να κάνει την ανάγκη του. Ένα λιοντάρι παραμονεύει. Ο οδηγός που τον συνοδεύει θα κατασπαραχθεί από το λιοντάρι, ενώ ο μικρός προλαβαίνει να χωθεί μέσα στο τζιπ.
Και ακολουθούν σκηνές αγωνίας, με τα λιοντάρια πότε να τους παραμονεύουν και πότε να τους πολιορκούν, ανεβαίνοντας στο καπό και στην οροφή του τζιπ.
Ο πατέρας θα τους αναζητήσει. Άλλη περιπέτεια. Θα καταφέρει τελικά να πείσει έναν κυνηγό να ψάξουν να τους βρουν.
Θα τους βρουν. Όμως τα λιοντάρια παραμονεύουν. Ο πατέρας θα τη γλιτώσει, όχι όμως και ο κυνηγός.
Συναρπαστική περιπέτεια, που όμως έχει και ένα κοινωνικό θέμα.
Τα παιδιά δεν αποδέχονται τις μητριές και τους πατριούς, ακόμα και αν αυτοί έχουν τις καλύτερες προθέσεις, αυτός είναι ο κανόνας. Αυτό βλέπουμε και εδώ, τα παιδιά να τρέφουν μεγάλη αντιπάθεια για τη μητριά τους· η οποία, όπως τους λέει στο τζιπ, γνώρισε τον πατέρα τους όταν αυτός είχε ήδη χωρίσει τη μητέρα τους.
Τα αισθήματά τους θα μεταστραφούν όταν δουν πόσο προσπαθεί να τους προφυλάξει. Στο τέλος τους σώζει κυριολεκτικά τη ζωή, με κίνδυνο τη δική της.
Η ταινία μου θύμισε μια άλλη ταινία, ιρανική, το «Pedar» («Πατήρ», για να δώσω την ελληνική μετάφραση με την αρχαιοελληνική λέξη που δείχνει την ινδοευροπαϊκή της ρίζα) του Majid Majidi, που πρόσφατα αναρτήσαμε για την τελευταία του ταινία «Μωάμεθ, ο αγγελιοφόρος του Θεού»). Και εκεί βλέπουμε τον μικρό να αντιμετωπίζει με μεγάλη δυσπιστία τον πατριό του, παρόλο που αυτός του φέρεται με μεγάλη αγάπη. Όταν όμως τον παρασύρει σε μια περιπέτεια από την οποία κινδυνεύει η ζωή του, τα αισθήματά του θα μεταστραφούν.  

Jakhalsdans (2010)

Γυρισμένη στα αφρικάανς, η ταινία είναι ένα συγκινητικό κοινωνικό ρομάντζο. Τυπικά πρωταγωνιστεί η Elizma Theron, η χήρα μητέρα της μικρής Janke Bruwer, γιατί αυτή αποτελεί τον καταλύτη στην εξέλιξη της ιστορίας. Ο Theun Jordaan (ναι, είναι τα ονόματα των ηθοποιών, αυτά γράφω τις περισσότερες φορές) είναι ένας διάσημος μουσικός που έχει αποτραβηχτεί στη μικρή πόλη Jakhalsdans και ζει σαν ερημίτης, εξαφανισμένος από τους γνωστούς του και χωρίς να τον αναγνωρίζει εδώ. Έχει κλεισθεί στο καβούκι του, οι άλλοι τον βλέπουν με καχυποψία, η μικρούλα όμως θα τον ξετρυπώσει. Πώς; Ο Dawid le fleur (το όνομα του Neil Sandilands στην ταινία), ένας άλλος μοναξιασμένος, μουσικός κι αυτός αλλά καθόλου διάσημος, θα της πει το μυστικό: η αγάπη είναι το μεγάλο γιατρικό.
Το μοναδικό σχολείο της πόλης θα κλείσει, καθώς δεν υπάρχει χρηματοδότηση. Τα λεφτά που μαζεύει από τους κτηνοτρόφους η μητέρα της μικρής δεν φτάνουν. Μια συναυλία θα ήταν μια λύση. Όμως ποιος θα παίξει;
Αποκαλύπτεται η ταυτότητα του ερημίτη, όμως πώς να τον παρακαλέσει που έχει έλθει σε σύγκρουση μαζί του, καθώς φοβόταν τη σχέση του με την κόρη της; Αυτός ήδη έχει μαζέψει τα μπαγκάζια του να φύγει, αφού αποκαλύφθηκε η ταυτότητά του. Όμως η μικρούλα θα τον πείσει με ένα συγκινητικό τρόπο να μείνει: θα πέσει με το ποδήλατό της μπροστά στο αυτοκίνητό του. Δεν θα τραυματιστεί σοβαρά, μάλιστα θα καταφέρει να του χώσει στην τσέπη μια ζωγραφιά που είχε φτιάξει λέγοντάς του «μη φύγεις».
Δεν θα φύγει. Μάλιστα θα παρασύρει και τον Dawid le fleur που δεν έχει καμιά αυτοπεποίθηση να πάρει μέρος στη συναυλία. Και θα πλεχθεί το ειδύλλιο ανάμεσα σ’ αυτόν και τη μητέρα της μικρής. Αλλά και ο Dawid le fleur θα κατακτήσει την κοπέλα που αγαπά.
Πολύ μου άρεσε αυτή η ταινία. Μάλιστα είχα σκοπό να τη διακόψω για τη σιέστα μου, όμως κάθισα και την είδα όλη.


Τη βιογραφία του Νέλσον Μαντέλα λίγο πολύ την ξέρουμε, είδαμε και την ταινία του Justin Chadwick «A long walk to freedom», είδαμε και το «Invictus» του Klint Eastwood, που καθώς αναφέρεται στην εξέγερση των μαθητών στην Νότια Αφρική αναφέρεται και στον Μαντέλα, αλλά για τη γυναίκα του τη Winnie ξέραμε λίγα πράγματα.
Χαρισματικό κορίτσι, τράβηξε την προσοχή του Μαντέλα, ήδη ηγετική φυσιογνωμία στο κίνημα του apartheid, και παντρεύτηκαν. Όταν ο Μαντέλα βρέθηκα στη φυλακή, είκοσι εφτά ολόκληρα χρόνια, συνέχισε το έργο του. Φυλακίσθηκε και εξορίστηκε. Οι εξτρεμιστικές τακτικές της όμως δεν τον εύρισκαν σύμφωνο και, όπως μας λέγεται στην ταινία, για λόγους πολιτικούς δεν μπορούσε να σταθεί πλάι του ως πρώτη κυρία όταν ανέλαβε την προεδρία της χώρας, και υποχρεώθηκε να τη χωρίσει. Παρόλα αυτά ήταν και είναι σημαντικό μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, του κόμματος του Μαντέλα, που σάρωσε πέρυσι στις εκλογές.

Stilte (2012)

  Οι τραυματικές εμπειρίες μπορεί να οδηγήσουν στις πιο αποκλίνουσες συμπεριφορές. Στο «Jakhalsdans» είδαμε τον διάσημο μουσικό να εξαφανίζεται, όχι μόνο από το προσκήνιο αλλά και από γνωστούς και φίλους, να πηγαίνει σε μια κωμόπολη και να ζει σαν «ερημίτης», αποφεύγοντας κάθε επαφή με αποτέλεσμα να τον αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι με μεγάλη δυσπιστία. Ποια ήταν η τραυματική του εμπειρία δεν την μαθαίνουμε, μας τη λέει ο ίδιος αόριστα. Στο «Stilte» όμως την ξέρουμε, τη βλέπουμε στην αρχή. Οι ληστές σκοτώνουν τους γονείς της κοπέλας ενώ η ίδια μόλις που σώζεται. Δεν μιλάει, επικοινωνεί με σημειώματα, και φοράει κολάρο. Κάποια στιγμή θα κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Αυτό θα την οδηγήσει, θέλοντας και μη, σε έναν νεαρό ιεροκήρυκα.
  Είναι εύκολο να μαντέψει κανείς ότι θα πλεχτεί ένα ειδύλλιο ανάμεσά τους. Όμως δεν θα μπορούσε να μαντέψει κανείς, κάτι που μαθαίνουμε σε ένα εφέ του απροσδόκητου, ότι υποκρινόταν την μουγκή για να περιορίσει την επικοινωνία με τους γύρω της, και ότι δεν είχε τίποτα ο λαιμός της, το κολάρο το φορούσε έτσι, για να δείχνει ότι είχε και ένα σωματικό πρόβλημα, αποτέλεσμα της επίθεσης των ληστών.
  Πολύ απλή η πλοκή του έργου σε σχέση με το «Jakhalsdans», με άφθονα αποσπάσματα από την Αγία Γραφή και ένα μήνυμα γι’ αυτούς που χάνουν τους δικούς τους. Ας μη στενοχωριούνται ιδιαίτερα, οι δικοί τους έχουν πάει στην αγκαλιά του θεού.
   Να πούμε ότι, όπως και το «Jakhalsdans», η ταινία είναι γυρισμένη στα αφρικάανς, με αγγλικούς υπότιτλους.
  Ο Darrell Roodt εγκαταλείπει σιγά σιγά την αγγλική για χάρη των Afrikaans. Βέβαια βάζει αγγλικούς υπότιτλους.
  Δράμα χαρακτηρίζεται η ταινία στο IMDb, όμως είναι ταυτόχρονα και crime.
  Ο Len είναι μουσικός ατζέντης. Όμως η καριέρα του παίρνει τέλος όταν ανακαλύπτεται ότι έχει καταχραστεί χρήματα των μουσικών του. Φαίνεται ξοφλημένος, η γυναίκα του τον χωρίζει, όμως η κόρη του προσπαθεί να του συμπαρασταθεί. Κι εκεί που νοιώθει τελειωμένος παρουσιάζεται μια ευκαιρία. Ένας νεαρός μουσικός, από την επαρχία, ο Robbie, ζητάει ατζέντη. Συνεσταλμένος, όμως φοβερά ταλαντούχος. Ο Len θα τον αναδείξει σε αστέρι πρώτου μεγέθους. Τα χρέη του θα πληρωθούν σιγά σιγά. Όμως τα πράγματα στραβώνουν όταν ο Robbie του λέει ότι μια κοπέλα που πήγε στο δωμάτιό του για να περάσει τη νύχτα μαζί του, ξαφνικά έμεινε νεκρή. Νοιώθει πανικόβλητος. Τι να κάνει;
  Ο Len του ζητάει να κρατήσει την ψυχραιμία του και να πάει σε ένα άλλο δωμάτιο που του έχει κλείσει. Και τρέχει για να ξεφορτωθεί το πτώμα. Θα τα καταφέρει; Το σασπένς κορυφώνεται μέχρι να θάψει το πτώμα σε ένα λάκκο που άνοιξε στην απόμερη γωνιά ενός δάσους, αφού το κάψει πρώτα.
  Η μητέρα της κοπέλας την αναζητάει. Απευθύνεται σ’ αυτόν. Καταπληκτική η ερμηνεία της Anna-Mart van der Merwe σαν απελπισμένη μητέρα στην πεντάλεπτη εμφάνισή της, πρώτη φορά με έχει εντυπωσιάσει τόσο ηθοποιός σε δεύτερο ρόλο.
  Όμως τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Ο Ρόμπι είναι διαταραγμένος, και αυτός είναι που σκότωσε την κοπέλα, και όχι μόνο αυτήν. Ο Len μόλις που θα προλάβει την κόρη του πριν πάει στο δωμάτιό του.
  Έπειτα;
  Αρκετό σπόιλερ έκανα, θα πω μόνο ότι το τέλος μου θύμισε το τέλος της ταινίας «The limehouse golem (Ημερολόγιο φόνων)» του Juan Carlos Medina.
  Ναι, και ο Neil Sandilands είναι εξαιρετικός στο ρόλο του σαν Len.

Safari (2013)

  Το «Σαφάρι» είναι μια διαφορετική εκδοχή του «Prey». Ή μάλλον, ενώ το «Prey» ήταν μια εξωτική περιπέτεια, το «Σαφάρι» είναι επίσης εξωτική περιπέτεια, αλλά ταυτόχρονα και ταινία τρόμου. Μου θύμισε την ταινία του Ryuhei Kitamura «No one lives».
  Αλλά ας συγκρίνουμε.
  Στο «Prey» τα άτομα που πήγαν σαφάρι ήσαν σε κλειστό τζιπ. Τα λιοντάρια τους επιτίθεντο απ’ έξω. Επίσης οι περισσότεροι γλίτωσαν. Στο «Σαφάρι» ήσαν σε ένα ανοιχτό τζιπ. Το πρώτο θύμα ήταν από δάγκωμα φιδιού, του μαύρου οδηγού που σύρθηκε κάτω από το τζιπ για να δει τι ζημιά είχε πάθει. Οι άλλοι βγήκαν έξω, σε μια απεγνωσμένη αλλά μάταιη προσπάθεια να επιστρέψουν στο εθνικό πάρκο. Οι περισσότεροί τους πήγαν από τα σαγόνια των λιονταριών.  
  Η ταινία είχε ένα ντοκιμαντερίστικο στυλ, τραβηγμένη με φορητή κάμερα. Η μικρούλα Ζουλού, η μόνη που σώθηκε και που όλη της η οικογένεια είχε φαγωθεί από τα λιοντάρια, πήγε την κάμερα στην αμερικανική πρεσβεία του Γιοχάνεσμπουργκ. Υποτίθεται οι λήψεις της κάμερας αυτής είναι η ταινία.
  Κουραστική η ταινία με την κάμερα να κινείται ακατάπαυτα, όμως εξαιρετικά πρωτότυπη στη σύλληψη.
  Τελικά είδα ότι μου αρέσουν οι ταινίες σαφάρι. Λέω να δω κι άλλες.   


  Everything is crazy, μου μεταφράζει τον τίτλο από τα Afrikaans το translate.google.com. Είναι η δεύτερη κωμωδία που βλέπω του Ρουτ.
  Η γυναίκα έχει πρόβλημα με τον άντρα της, με τη ζωή της, με όλα. Ο δεύτερος εαυτός της, το alter ego της (το φανταστικό εμφανίζεται στην ταινία) της δίνει συμβουλές. Αυτή θα τις ακολουθήσει. Θα φτιάξει ένα μπλογκ όπου τα ωραία κείμενά της θα προσελκύουν τους αναγνώστες, αλλά και τους διαφημιστές. Θα περνάει ευχάριστα και δημιουργικά την ώρα της και επί πλέον θα βγάζει λεφτά.
  Κάποια στιγμή αρχίζει να υποπτεύεται ότι ο άνδρας της την απατά με μια πελάτισσά του. Είναι επενδυτής. Είναι έτοιμος να επενδύσει τα λεφτά των καταθετών, αλλά και δικά τους, σε μια εταιρεία που διαχειρίζεται μια φοβερή εφεύρεση, για τους καταλύτες των αυτοκινήτων. Όμως η γυναίκα του ανακαλύπτει με ανακούφιση ότι δεν τον απατάει καθώς την βλέπει με έναν άλλον άντρα, και με αγωνία γιατί ψάχνοντας στο google διαπιστώνει ότι πρόκειται για απατεώνες. Θα προλάβει να σώσει τον άνδρα της;
  Φυσικά θα τον σώσει, αλλά όπως γίνεται πάντα στις ταινίες, όχι στο παραπέντε αλλά στο παρά ένα δευτερόλεπτο. Μόλις που προλαβαίνει να πουλήσει όλες τις μετοχές που είχε αγοράσει πριν σκάσει η βόμβα της αποκάλυψης.  


  Συγκινητική ταινία με ένα θέμα που δεν είναι και τόσο σπάνιο.
  Ο γιος (ο τίτλος της ταινίας) που υπηρετεί τη θητεία του, μετά από μια συμπλοκή με τρομοκράτες τραυματίζεται βαριά. Μένει τετραπληγικός, τον μετακινούν με καροτσάκι. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί μεγάλα προβλήματα. Η μητέρα είναι πάντα δίπλα, όσο και αν κάποιες φορές νοιώθει να μην αντέχει. Ο πατέρας έχει τη γνώμη να τον πάνε σε ειδικό ίδρυμα όπου θα έχει καλύτερη φροντίδα. Η μητέρα ούτε να το ακούσει. Η αρραβωνιαστικιά του τρομοκρατημένη το βάζει στα πόδια όταν τον βλέπει σε αυτή την κατάσταση.
  Ο γιος παρακαλεί τον πατέρα να του κάνει ευθανασία, όπως κάνει και στα άρρωστα ζώα τους (είναι κτηνοτρόφοι). Να τον πνίξει μέσα στην μπανιέρα, είναι ο καλύτερος τρόπος, θα πει ότι κτύπησε και χώθηκε το κεφάλι του μέσα στο νερό.
  Μόλις την τελευταία στιγμή τον σώζει η μητέρα του. Τον παίρνει και πάνε στο Γιοχάνεσμπουργκ. Στέλνει γράμμα στον άνδρα της. Είχε δίκιο, σε ένα ίδρυμα είναι καλύτερα. Καταλαβαίνει τον ψυχικό του πόνο. Έμαθε από το γιο τους ότι αυτό που πήγε να κάνει ήταν κατά παράκληση δική του. Είναι καλά, η πρώην φίλη του τον επισκέπτεται συχνά. Προφανώς έχει ξεπεράσει το σοκ.
  Πολλοί από μας ξέρουμε ανάλογα παραδείγματα. Ο φίλος μου ο Μιχάλης είναι σε αναπηρικό καροτσάκι από τα έξι του χρόνια, η πολιομυελίτιδά τον κτύπησε βαριά, πιο βαριά από όλους όσους έχω γνωρίσει που έχουν περάσει αυτή την αρρώστια. Σπούδασε νομική, δούλεψε συμβολαιογράφος, τώρα ασχολείται με τα χόμπι του, μουσική και ηχογραφήσεις.
  Οι μανάδες είναι πάντα δίπλα, οι πατεράδες κάποιες φορές δεν αντέχουν. Ο άνδρας μιας φίλης μου τους εγκατέλειψε, μη αντέχοντας να βλέπει την κόρη του που γεννήθηκε με σύνδρομο down. Θαυμάζω τη μητέρα της, ηρωίδα, είναι συνεχώς στο πλευρό της προσπαθώντας να κάνει ό,τι καλύτερο γι’ αυτήν, αλλά και για τα άλλα δυο παιδιά της.     

Treurgrond (2015) 

  Το apartheid είναι παρελθόν αλλά τα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Επιθέσεις γίνονται σε φάρμες όπου οι αγρότες και οι οικογένειές τους σκοτώνονται αφού πρώτα βιασθούν και βασανιστούν φρικτά. Ήταν η τακτική των Μάο Μάο στην Κένυα, να τρομοκρατήσουν τους λευκούς αποικιοκράτες. Διαβάζω στη βικιπαίδεια ότι αυτές τις επιθέσεις τις ενθάρρυναν μαύροι ηγέτες ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Μαντέλα. Αυτό, φαντάζομαι, πριν την πτώση του apartheid. Τώρα, παρόλο που από κάποιους αποδίδονται σε ληστρικές ενέργειες, το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για εκδίκηση των μαύρων. Η ταινία δεν δίνει καθαρή απάντηση, όμως αφήνει ανοιχτή την εκδοχή. Ένας μαύρος, γιος ενός εργάτη του πατέρα του Λούκας, του κεντρικού χαρακτήρα, τον σπούδασε. Τελειώνοντας τη νομική διεκδίκησε δικαστικά τη φάρμα. Έχασε τη δίκη. Φαντάζομαι οι διεκδικήσεις αυτές έχουν να κάνουν με αγροτικές εκτάσεις, υποκαλλιεργημένες βέβαια, που μετατράπηκαν σε σύγχρονες φάρμες από τους λευκούς αποικιοκράτες που τις ιδιοποιήθηκαν.
  Ο Λούκας βοηθάει τους μαύρους, ενισχύει το σχολείο τους, αλλά αυτό δεν τον βοήθησε καθόλου. Σκοτώθηκε και αυτός με φρικτό τρόπο μαζί με τη γυναίκα του και τον μικρό γιο του αδελφού του. Μόνο η κόρη του αδελφού του γλίτωσε, βαριά τραυματισμένη. Αυτά γίνονται στο τέλος της ταινίας. Και φυσικά οι ένοχοι δεν βρέθηκαν.
   

 

No comments: