Book review, movie criticism

Saturday, December 28, 2019

Kayvan Mashayekh, Ο φύλακας: ο μύθος του Ομάρ Χαγιάμ (The keeper: The legend of Omar Khayyam, 2005)


Kayvan Mashayekh, Ο φύλακας: ο μύθος του Ομάρ Χαγιάμ (The keeper: The legend of Omar Khayyam, 2005)


  Δεν βρήκα βιογραφικά του Καϊβάν Μασαγιέχ, όμως ολοφάνερα είναι Ιρανός της διασποράς, και εμένα με ενδιαφέρουν οι Ιρανοί σκηνοθέτες, είτε είναι της διασποράς είτε όχι.
  Το ποιος ήταν ο Ομάρ Χαγιάμ (θα επιμείνω στη σωστή προφορά, αγνοώντας το Καγιάμ) νομίζω ότι οι περισσότεροι το ξέρετε: ήταν ένας Ιρανός ποιητής που έζησε τέλη 11ου αιώνα αρχές 12ου. Από το έργο του Μασαγιέχ μαθαίνω ότι ήταν επί πλέον και μαθηματικός και φιλόσοφος.
  Ποιος είναι ο φύλακας;
  Είναι αυτός που, στις επόμενες γενιές, διαφυλάσσει τη μνήμη του ένδοξου προγόνου. Ο φύλακας στην ταινία μας είναι ένας νεαρός που έχει λευχαιμία. Μεταδίδει τις πληροφορίες για τον ένδοξο πρόγονο στον μικρό αδελφό του, όμως δεν προλαβαίνει να ολοκληρώσει και πεθαίνει. Ο μικρός θα αποδυθεί σε μια περιπέτεια μέχρι να φτάσει στο Ιράν, στον παππού του (η οικογένειά του ζει στην Αμερική), για να του πει τη συνέχεια και το τέλος της ιστορίας.
  Δεν ξέρω αν είναι πραγματικό γεγονός ο φύλακας, πολύ αμφιβάλω, όμως είναι πραγματικό γεγονός ότι οι απόγονοι του Μωάμεθ κρατούν την ένδοξη γενεαλογία τους, από την ανδρική γραμμή όμως. Μιας αγαπημένης φίλης ο παππούς καταγόταν από τον Μωάμεθ, όμως άφησε επτά κόρες, κανένα γιο, και έτσι η γραμμή από το σόι του χάθηκε.
  Σε δυο χρονικά επίπεδα κινείται η ιστορία, στο παρόν, όπου κυριαρχεί η φυσιογνωμία του μικρού (θα ταξιδέψει πρώτα στην Αγγλία όπου θα συναντήσει τη Βανέσα Ρεντγκρέηβ, κάτοχο μιας ακριβής έκδοσης των «Ρουμπαγιάτ»-η λέξη σημαίνει τετράστιχο-για να καταλήξει όπως είπαμε στο Ιράν, στον παππού του), και στο παρελθόν, στη ζωή του Ομάρ Χαγιάμ.  
  H Ντάρια είναι σκλάβα, παιδική φίλη του Ομάρ και του φίλου του του Χασάν. Και οι δυο την αγαπούν, αλλά αυτή έχει δώσει την καρδιά της στον «Όμηρο» - για να θυμηθούμε τι σημαίνει Ομάρ.
  Ο Χασάν εξελίσσεται σε ένα φονταμενταλιστή ισλαμιστή, θεμελιωτή της αίρεσης των Ασασίνων. Οι Ασασίνοι πήραν το όνομά τους από το χασίς με το οποίο αφιονίζονταν, και που κάτω από την επήρειά του διέπρατταν φοβερά εγκλήματα (Ναι, ο ISIS είχε προγόνους). Από αυτούς προέρχεται και η λέξη assassin, που σημαίνει δολοφόνος.
  Ο Χασάν συλλαμβάνει τον Ομάρ με τον οποίο είχε παλιά μια έντονη αντιπαράθεση σε σχέση με θρησκευτικά ζητήματα, όμως δεν τον σκοτώνει. Του παρουσιάζει την Ντάρια την οποία ο πατέρας του είχε πουλήσει σαν σκλάβα βλέποντας ότι είχε κλέψει τις καρδιές των νεαρών, του γιου του και του Ομάρ τον οποίο είχε πάρει σαν αναθρεφτό μετά το θάνατο του πατέρα του κατά παράκληση της μητέρας του. Τη θέλει; Δική του, όμως πρέπει να σκοτώσει τον σουλτάνο, του οποίου είναι σύμβουλος και φίλος. Αποκλείεται, δεν θα προδώσει τον φίλο του. Φεύγει. Όμως όταν ο Χασάν ομολογεί στη Ντάρια ότι οι συνοδοί του έχουν εντολή να τον σκοτώσουν μόλις περάσουν το βουνό, αυτή ορμάει να τον προειδοποιήσει. Μόλις που προλαβαίνει να του το φωνάξει από τα τείχη και τη μαχαιρώνουν. Ο Ομάρ σκοτώνει τους συνοδούς του και τρέπεται σε φυγή.
  Πολύ καλή ταινία, είναι η μπίλια του μπιλιάρδου που έσπρωξε την άλλη μπίλια, τα ποιήματα του Ομάρ Καγιάμ, τα οποία παρήγγειλα ήδη στον φίλο μου παλαιοπώλη Γιάννη Πανουτσόπουλο (Ας τον διαφημίσουμε, βιβλιοπωλείο Ίστωρ, Ιπποκράτους 157. Στην ιστοσελίδα του μπορείτε να ψάξετε το βιβλίο που αναζητάτε. https://www.booksistor.gr/ ).
  Βλέποντας το όνομα Ντάρια αναρωτήθηκα για την προέλευσή του. Έψαξα λοιπόν στη βικιπαίδεια και βρήκα ενδιαφέροντα πράγματα.
  Ντάρια είναι το θηλυκό του Δαρείου. Εκτός από το Ιράν είναι διαδομένο στη Ρωσία και σε άλλες σλάβικες χώρες, ενώ το 2014 ήταν το όγδοο πιο δημοφιλές όνομα στη Ρουμανία. Σε μας βέβαια ούτε συζήτηση. Εχθροί μας οι Πέρσες (δεν ξεχνάμε τους περσικούς πολέμους), δεν υπάρχει περίπτωση Έλληνας να βαφτίσει το γιο του Δαρείο ή Κύρο, ονόματα που δίνονται σε δυτικούς. Θυμάμαι έναν διαπραγματευτή σε μια κρίση στο Κυπριακό, τον Cyrus Vance, ενώ η πρώτη συμφωνία του Darius Milhaud ήταν από τις αγαπημένες μου όταν ήμουν φοιτητής.    

  Περιέργως [επικολλώ από άλλη ανάρτηση όπου έκανα επικόλληση το παραπάνω για την Ντάρια] το όνομα Ξέρξης απουσιάζει. Το έκανε κουρέλι ο Αισχύλος με τους «Πέρσες» του.
 

No comments: