Raúl Ruiz, Le temps retrouvé (1999)

Raúl Ruiz, Le temps retrouvé (1999)

  Και με τον «Ξανακερδισμένο χρόνο» κλείνουμε την τριλογία των κινηματογραφικών μεταφορών του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Προυστ που έχουμε υπόψη μας. Οι άλλες δυο ταινίες που είδαμε ήταν οι «Ένας έρωτας του Σουάν» και «Η αιχμάλωτη».

  Τελικά διαφέρω όχι μόνο σαν κριτικός αλλά και σαν θεατής/αναγνώστης. Η «Αιχμάλωτη» μου άρεσε περισσότερο από τις άλλες δυο ταινίες, αν και έχει χαμηλότερη βαθμολογία στο IMDb (5,9) σε σχέση με τις άλλες δυο (6,6 και 6,7 αντίστοιχα). Η «Αιχμάλωτη», ατμοσφαιρική ταινία, έχει μια σφιχτοδεμένη πλοκή, με την παθολογική ζήλια σαν θέμα και το σασπένς να αιωρείται. Οι άλλες δυο ταινίες απλώς μεταφέρουν επεισόδια, για να μην πω σκηνές, από το μυθιστόρημα, κυρίως η ταινία του Ρουίζ, όπου βλέπουμε ένα μεγάλο μέρος της πλοκής να εκτυλίσσεται μέσα σε σαλόνια, με τις συζητήσεις των προσκεκλημένων και των οικοδεσποτών, και με τον Προυστ να περιφέρεται παρατηρώντας αποστασιοποιημένα [«… η αδιάκοπη επιθυμία του Μαρσέλ να κατασκοπεύει τους ανθρώπους, όντας ταυτόχρονα παρών και απών», διαβάζω τώρα συνεχίζοντας το «Απ’ τη μεριά του Προυστ», σελ. 145]. Ναι, το έργο του Προυστ, από τα πιο ξεχωριστά του μοντερνισμού, είναι αντικινηματογραφικό, όπως άλλωστε και όλος ο μοντερνισμός. Η μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν είναι καθόλου περίεργο που δεν μπόρεσαν και άλλοι να αναμετρηθούν μαζί του. Μόλις τρεις ταινίες έχουμε από το τεράστιο έργο του, έξι ολόκληροι τόμοι. Το έργο του Ρουίζ υποθέτω ότι είναι όλος ο έκτος, η «Αιχμάλωτη» ο μισός του πέμπτου και ο «Ένας έρωτας του Σουάν» το ένα τέταρτο του πρώτου.

  Ένας που έχει διαβάσει τον Προυστ, αλλά και που να μην τον έχει διαβάσει, απλώς να ξέρει ποιος είναι ο Προυστ, θα δει τις ταινίες, έστω από απλή περιέργεια. Όμως δεν θα τον εντυπωσιάσουν, αυτό είναι σίγουρο. Εγώ τις είδα, όπως έγραψα στην ανάρτηση για την ταινία «Ένας έρωτας του Σουάν», για να συνεχίσω την ανάγνωση του βιβλίου του Ρότζερ Πάτακ «Από τη μεριά του Προυστ».

  Ο Ρουίζ περιφέρει τους ήρωές του, και όταν αυτοί είναι καθιστοί ή στέκονται περιφέρει την κάμερά του, προσπαθώντας να κάνει πιο «ζωντανή» την ταινία του με τη συνεχή κίνηση, μια και το σασπένς ελλείπει εντελώς. Και βέβαια είναι και ο προυστικός διάλογος που την ανεβάζει.
  Ας το γράψω κι αυτό, έχω δει μια ακόμη ταινία του Ρουίζ, την "υπόθεση του κλεμμένου πίνακα".