Πάολα Ρεβενιώτη, Καλιαρντά (2015)

Πάολα Ρεβενιώτη, Καλιαρντά (2015)

 

  Ας ξεκινήσω περιαυτολογώντας. Ξέρω οκτώ ξένες γλώσσες, έχω παρατήσει άλλες επτά που τις έμαθα σε επίπεδο teach yourself books, διάβασα τα македонски, επίσης σε επίπεδο teach yourself books, από περιέργεια, τότε που γινόταν νταβαντούρι με το μακεδονικό, την Esperanto, την πιο εύκολη γλώσσα του κόσμου, μετά από συζητήσεις που είχα με το γιο μου, ενώ τα φαρσί δεν νομίζω να τα προχωρήσω πέρα από το να αφομοιώσω το αλφάβητο το οποίο είναι μια ιστορία για αγρίους. Έτσι λοιπόν, όταν άκουσα για την ταινία που είχε σαν θέμα τα καλιαρντά, μια γλώσσα που την χρησιμοποιούσαν οι ομοφυλόφιλοι για να επικοινωνούν μεταξύ τους και να μην γίνονται αντιληπτοί σε μια Ελλάδα που ήταν ομοφοβική (μιλάμε για τις τρεις δεκαετίες από το 1950 μέχρι το 1980) είπα ότι θα τη δω οπωσδήποτε.

  Ακούμε φυσικά πολλά στην ταινία για τους ομοφυλόφιλους της εποχής εκείνης, αλλά και – αυτό που ενδιέφερε εμένα – πώς φτιάχτηκαν τα καλιαρντά.

  Μοιάζουν με την Esperanto: Συντίθεται από λέξεις που προέρχονται από διάφορες γλώσσες. Διαφέρουν από την Esperanto: δεν είναι προϊόν ενός ανθρώπου όπως η Esperanto (την επινόησε ο Ludwik Lejzer Zamenhof) αλλά πολλών.   

  Στην ταινία μιλάνε διάφοροι, ανάμεσα στους οποίους συγγραφείς και ένας γλωσσολόγος που πρώτη φορά τους άκουγα, όχι όμως και τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Είπαν πολλά ενδιαφέροντα. Η Νανά μας είπε ότι αρχικά υπήρξε γλώσσα των πορνών πριν την πάρουν οι ομοφυλόφιλοι.

  Κάποιες λέξεις πέρασαν στην κοινή νεοελληνική, τις ήξερα χωρίς να φαντάζομαι ποια είναι η προέλευσή τους, όπως το τεκνό και το πουρό.

  Μα πως πάχυνε έτσι η Πάολα!!! Τη θυμάμαι στους Οικολόγους-Εναλλακτικούς, στην προεκλογική εκστρατεία των οποίων είχα βάλει κι εγώ το χεράκι μου (τρία από τα βιβλία μου έχουν θέμα οικολογικό), πολύ γκόμενα.   

  Και τώρα ένας κατάλογος με λέξεις, τον οποίο μπορείτε να παραλείψετε.

  Μουτζοπλημμύρα είναι τα έμμηνα. Γαργάρα είναι το κρύο νερό. Γαργαρότεκνο και μαρίνι είναι ο ναύτης. Μπισκοτότεκνο είναι ο υποστηρικτής της χούντας. Πώς βγήκε; Από τα μπισκότα Παπαδοπούλου. Η ρώσικη σαλάτα λέγεται κομουνίστ τουρλού τουρλού και φλόκια ρωμανών. Τσόλι είναι ο μη ομοφυλόφιλος που πηδάει ομοφυλόφιλους για λεφτά. Μόρι θα πει φιλενάδα,  λάτσο θα πει καλός και κουλό κακός. Μπουλκουμέ είναι το χύσιμο. Φίφα είναι η μικρή πούτσα. Τζουρνέβω θα πει κλέβω (παρεμπιπτόντως, τζούρνι στα κρητικά είναι το κάτουρο). Αβέλω θα πει επίσης κλέβω. Μπέρντε θα πει λεφτά και ρούνα μπάτσος, κουραβέλτα πηδώ και φλόκι εκσπερματώνω, τικ μόρε, κοίτα φιλενάδα, κάτης, ο τύπος. Τζινάβω, καταλαβαίνω. Καλιαρντό θα πει πονηρός. Αβέλις μπαρό, σεξουαλικά μεταδιδόμενη αρρώστια. Μπερντετζούδες, τα πλουσιοκόριτσα. Μπάρες, σαρμελιές, γούδες, οι πούτσες. Μούτζα θα πει γυναίκα.

  Κάποια λαθάκια σίγουρα θα τα έκανα, κάποια καλιαρντού ας με διορθώσει.

  Εξαντλητικός ο κατάλογος, αλλά το βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου «Τα καλιαρντά» (εκδόσεις Νεφέλη 2010) είναι εξαντλημένο. Στο Skroutz το βρήκα σε τρία βιβλιοπωλεία, αλλά άντε τώρα να πληρώνεις επί πλέον μεταφορικά και αντικαταβολή. Εξάλλου εμένα αυτό που με ενδιέφερε ήταν κυρίως πώς φτιάχτηκαν ορισμένες απ’ αυτές τις λέξεις. 

  Τώρα το θυμήθηκα, ένα αλφάβητο που επινόησε μια παρέα από μαθήτριές μου για να επικοινωνούν, ήταν όμως μια «γλώσσα» γραπτή, όχι προφορική.