Book review, movie criticism

Friday, February 19, 2021

Εμίρ Κουστουρίτσα, Arizona dream (1993)

Εμίρ Κουστουρίτσα, Arizona dream (1993)

 


  Μετά τις βραβεύσεις στις Κάννες ο Εμίρ Κουστουρίτσα γυρίζει μια ταινία στις ΗΠΑ με αμερικάνικο cast. Στη μουσική όμως παραμένει σταθερά ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς.

  Όσο προχωράει ο Κουστουρίτσα τόσο και πιο πολύ εισβάλει το χιούμορ στις ταινίες του. Θα το συναντήσουμε άφθονο στην επόμενη ταινία του, το «Underground» ενώ στη μεθεπόμενη, το «Μαύρος γάτος άσπρη γάτα», είναι ξέφρενο. Αυτή ήταν η ταινία που με παρώθησε να δω πακέτο τον Κουστουρίτσα.

  Το στόρι είναι υποτυπώδες, περισσότερο μετράνε οι χαρακτήρες: ο Τζόνι Ντεπ, η Φαίη Νταναγουέι, ο Τζέρι Λιούις, η Lilly Taylor (καταπληκτική ερμηνεία) και ο Vincent Gallo.

  O Vincent Gallo πείθει τον ξάδελφό του Τζόνι Ντεπ να πάει να δει τον θείο του, τον Τζέρι Λιούις. Δεν θέλει. Μήπως επειδή είναι κατά κάποιο τρόπο υπεύθυνος για το θάνατο των γονιών του; Μα ήταν ατύχημα, τροχαίο.

  Αργότερα θα μάθουμε ότι ο θείος αυτός ήταν ίνδαλμά του.

  Ο θείος έχει αντιπροσωπεία αυτοκινήτων. Πείθει τον Τζόνι Ντεπ να δουλέψει ως πωλητής. Καταφτάνουν δυο γυναίκες, πελάτισσες, η Φαίη Νταναγουέι και η προγονή της η Lilly Taylor. Διαταραγμένες και οι δυο, η Lilly με αυτοκτονικές τάσεις. Ο Τζόνι Ντεπ θα τα φτιάξει με τη Φαίη Νταναγουέι, και κάποια στιγμή και με τη Lilly.

  Και μετά;

  Το είπαμε, στις κωμωδίες μετράνε τα επεισόδια και όχι το στόρι. Κεντρικό επεισόδιο είναι αυτό με το αεροπλάνο, το οποίο ο Τζόνι Ντεπ, σαν άλλος Ράιτ, κατασκευάζει, για να ικανοποιήσει μια επιθυμία της Φαίη. Μετά από κάποιες αποτυχίες θα καταφέρει να πετάξει. Μαζί του και η Φαίη. Φυσικά θα συντριβούν, χωρίς όμως να πάθουν τίποτα. Αργότερα θα πετάξει μόνη της, σκορπώντας τον τρόμο στους υπόλοιπους καθώς πετάει πάνω από τα κεφάλια τους.

  Δεν είναι μαύρη κωμωδία, απλά τα κωμικά επεισόδια εναλλάσσονται με τα δραματικά, με κορυφαία το παιχνίδι της ρώσικης ρουλέτας και την αυτοκτονία της Lilly στο τέλος. Τα κωμικά επεισόδια λειτουργούν περίπου σαν ξόρκι στην απαισιοδοξία του Κουστουρίτσα που εκφράζεται με τα δραματικά. Οι ταινίες του δεν έχουν happy end, όλες τελειώνουν με νεκρούς, τουλάχιστον αυτές που είδα μέχρι τώρα.

  Τα φετίχ του Κουστουρίτσα: πάλι οι καθρέπτες, που κάποιες φορές είναι παραμορφωτικοί. Εκτός από σκυλιά θα δούμε εδώ ένα γουρουνάκι και πολλές χελώνες. Την απόπειρα αυτοκτονίας με απαγχονισμό που είδαμε στον «Καιρό των τσιγγάνων» θα τη δούμε και εδώ, και πάλι με τον ίδιο κωμικό τρόπο, το σώμα να ανεβοκατεβαίνει. Και ξανά η μετεώριση, που είδαμε στον «Καιρό των τσιγγάνων».

  Εδώ το σουρεαλιστικό δεν βρίσκεται μόνο στο στόρι αλλά και στην κινηματογράφηση. Βλέπουμε κάποιες φορές ένα ψάρι που πετάει, ενώ η σκηνή του θανάτου του θείου δίνεται με πολύ ποιητικό τρόπο: το νοσοκομειακό απογειώνεται και κατευθύνεται προς το φεγγάρι.

  Κάποιοι διάλογοι τέλος, λες και είχαν αντιγραφεί από θέατρο του παραλόγου. 

  Εξαιρετικός, απολαυστικός, πρωτότυπος ο Κουστουρίτσα, τι καλά που έκανα να αποφασίσω να τον ξαναδώ πακέτο!

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για τον «Καιρό των τσιγγάνων».

 

2 comments:

Σμαράγδα said...

Πολύ όμορφη και διαφωτιστική κριτική παρουσίαση. Θα το δω ξανά το έργο

Babis Dermitzakis said...

Σε ευχαριστώ πολύ, χαίρομαι που η κριτική μου σε κάνει να ξαναδείς το έργο. Ήταν έκπληξη το σχόλιό σου, γιατί τα σχόλια που δέχομαι για τις κριτικές μου είναι στο facebook και όχι στο blog μου.