Book review, movie criticism

Sunday, February 21, 2021

Robert Louis Stevenson, Η λέσχη της αυτοκτονίας

Robert Louis Stevenson, Η λέσχη της αυτοκτονίας (μετ. Τάσου Δενέγρη) Άγρα 1992, σελ. 160

 


  Πιστεύω ότι όλοι της γενιάς μου έχουν διαβάσει το «Νησί των θησαυρών» και το «Δόκτωρ Τζέκιλ και μίστερ Χάιντ». Το «Νησί των θησαυρών» το διάβασα σε κλασικό εικονογραφημένο, ενώ το «Δόκτωρ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ» σε βιβλίο, αλλά νομίζω όχι το πρωτότυπο αλλά συμπτυγμένο, σε παιδική έκδοση, Μάσκα ή Μυστήριο, δεν θυμάμαι. Έχοντας δει την ταινία της Rachel Samuels «The suicide club» (2020) αποφάσισα να διαβάσω και το βιβλίο του οποίου αποτελεί μεταφορά.

  Είναι το πρώτο μέρος από τις «Νέες αραβικές νύχτες» που εκδόθηκε το 1882. Αποτελείται από τρεις ιστορίες οι οποίες συμπλέκονται. Η Rachel Samuels μεταφέρει στην ταινία της την πρώτη. Για αυτήν όμως θα μιλήσουμε στο τέλος.

  Κεντρικά πρόσωπα είναι ο πρίγκηπας της Βοημίας που είναι και διάδοχος του θρόνου, και ο συνταγματάρχης, που είναι υπασπιστής του. Μπλέκουν με έναν νεαρό που κερνάει τάρτες, ο οποίος τους παρασύρει στη λέσχη της αυτοκτονίας. Διευθύνεται, όπως μπορεί να υποθέσει κανείς και όπως αποκαλύπτεται στη συνέχεια, από κάποιον εγκληματία. Σ’ αυτήν εγγράφονται άτομα που θέλουν να αυτοκτονήσουν, αλλά σκέπτονται τον κοινωνικό θόρυβο και το στίγμα για την οικογένεια. Η λέσχη τούς παρέχει τη λύση.

  Τα μέλη, όσα παρευρίσκονται, κάθονται σε ένα τραπέζι. Ο πρόεδρος μοιράζει τα χαρτιά μιας τράπουλας. Όποιος πάρει τον άσο σπαθί είναι ο εκτελεστής και όποιος πάρει τον άσσο πίκα είναι το θύμα. Ο θάνατος του θα φανεί σαν ατύχημα ή σαν δολοφονία, αποτρέποντας έτσι το στίγμα.

  Ο πρόεδρος τι κερδίζει;

  Κάθε μέλος αφήνει με διαθήκη την περιουσία του στον πρόεδρο.

  Ο νέος με τις τάρτες θα είναι ο θύτης στην πρώτη συνεδρία που θα παρευρεθούν, και το θύμα ένας ανάπηρος.  

  Το επόμενο θύμα;

  Αυτός είναι ο πρίγκηπας.

  Τι βλακεία να παρασυρθεί σ’ αυτό το ανόητο παιχνίδι!!!

  Τη γλίτωσε όμως. Τον απήγαγε ο υπασπιστής του, ο οποίος είχε φροντίσει πιο πριν να ενημερώσει την αστυνομία η οποία περικύκλωσε το οίκημα της λέσχης.

  Ο πρίγκηπας έπρεπε να αποφανθεί για τους συλληφθέντες.

  Πρόσφερε δουλειά σε όσους δεν είχαν, σε άλλους τρόπους ανακούφισης ώστε να ξεχάσουν την αυτοκτονία. Όσο για τον πρόεδρο, αυτός θα πήγαινε ένα ταξιδάκι με τη συνοδεία του αδελφού τού υπασπιστή.

  Να μην παραθέσω το κείμενο που δεν το λέει ξεκάθαρα, κάπου στο ταξίδι θα υπήρχε παρεξήγηση ανάμεσά τους, θα μονομαχούσαν. Αν τον σκότωνε, θα ερχόταν κάποιος άλλος να τον συνοδεύσει. Αν δοκίμαζε να το σκάσει, προσθέτει ο πρίγκηπας, «…είναι γνωστό κύριε πρόεδρε, πως έχω δυνατή όραση και μακρύ χέρι» (σελ. 58).

  Σιγά που θα καθόταν να μονομαχήσει ο πρόεδρος. Στην επόμενη ιστορία σκοτώνει τον αδελφό τού υπασπιστή σκαρώνοντας μια απίστευτη συνομωσία, μπλέκοντας έναν φουκαρά. Ευτυχώς ένας γιατρός με εγκληματικό παρελθόν που κάθεται στον ίδιο όροφο, πεπεισμένος για την αθωότητά του, θα τον ξεμπλέξει. Πώς; Βάζοντας το πτώμα που βρέθηκε στο δωμάτιό του σε ένα μπαούλο. Θα ταξίδευε για το Λονδίνο (βρίσκονται στη Γαλλία) μαζί με τις αποσκευές του πρίγκηπα, τις οποίες δεν θα άνοιγαν στο τελωνείο. Του είχε προσφέρει παλιά μια εκδούλευση και δεν θα αρνιόταν αυτή την εξυπηρέτηση. Το μπαούλο θα το παρέδιδε σε κάποιον δικό του για να το εξαφανίσει. Ο οποίος, όπως θα φανεί στο επόμενο μέρος, δεν είναι άλλος από τον πρόεδρο. Φυσικά δεν ήξερε ότι αυτός είναι ο δολοφόνος. Όμως για κάποιους λόγους δεν έγινε η παράδοση.

  Κεντρικό πρόσωπο στην τρίτη ιστορία είναι ένας υπολοχαγός. Παίρνει μιαν άμαξα και λέει στον αμαξά να τον πάει όπου θέλει. Αυτός τον πηγαίνει σε ένα σπίτι όπου θα γινόταν μια δεξίωση. Γιατί να αρνηθεί;

  Και άλλοι είχαν κουβαληθεί σ’ αυτό το σπίτι μ’ αυτό τον τρόπο. Όπως θ’ αποκαλυφθεί στη συνέχεια, ο οικοδεσπότης δεν είναι άλλος από τον υπασπιστή. Και ποια ήταν η αποστολή του; Να τεστάρει τα άτομα και να επιλέξει δύο τα οποία θεωρούσε κατάλληλα για να παραστούν μάρτυρες σε μια μονομαχία.

  Πήγαν στο μέρος που θα γινόταν η μονομαχία. Εκεί είχε στήσει την παγίδα του ο πρίγκηπας μαζί με τον γιατρό. Ο πρόεδρος θα ερχόταν για να δολοφονήσει τον πρίγκηπα. Όμως αφοπλίζεται και ο πρίγκηπας τον καλεί σε μονομαχία. Και τον σκοτώνει. Και η «Λέσχη της αυτοκτονίας» τελειώνει ως εξής: «Εν τω μεταξύ, είπε ο γιατρός, αφήστε με να πάω να θάψω τον παλιό μου φίλο».

  Ο τάφος είχε ανοιχθεί από πριν.    

  Σε μια κινηματογραφική μεταφορά, αν πρόκειται για μυθιστόρημα έχουμε αφαιρέσεις, αν πρόκειται για διήγημα έχουμε προσθήκες. Εδώ έχουμε προσθήκες, και μάλιστα πάρα πολλές.

  Η ταινία ξεκινάει με μια μονομαχία. Πίσω από τις κουρτίνες μιας άμαξας παρακολουθεί ο πρόεδρος. Μετά πέφτουν τα γράμματα της αρχής. Έπειτα βλέπουμε τον Τζόυς που ακουμπάει το πιστόλι στον κρόταφό του, όμως δεν έχει το θάρρος να πιέσει την σκανδάλη. Το 2020 οι πρίγκηπες δεν είναι πια της μόδας, έτσι ο πρίγκηπας του Στήβενσον αντικαταστάθηκε με ένα κοινό θνητό. Ο φίλος του ο ταγματάρχης, βλέποντάς τον βυθισμένο σε κατάθλιψη, θα τον παρασύρει να βγουν έξω, να ξεδώσει.

  Πηγαίνουν σε ένα κέντρο και θα συναντήσουν τον άνθρωπο με τις τάρτες που θα τους μιλήσει για τη λέσχη. Μα βέβαια, θα εγγραφεί. Μάταια ο φίλος του προσπαθεί να τον αποτρέψει, όμως τον ακολουθεί.  

  Στην πρώτη συνεδρία εκτελεστής είναι ο άνθρωπος με τις τάρτες. Όμως ο ταγματάρχης θα αντιδράσει, διαμαρτύρεται, τραβάει σπαθί, θα καταγγείλει αυτή την αγυρτεία, αύριο θα συλληφθούν όλοι.

  Τον σκοτώνουν.

  Ο άνθρωπος με τις τάρτες θα αφηγηθεί αργότερα πώς σκότωσε το θύμα του, σπρώχνοντάς τον από την ταράτσα ενός πύργου. Ο θάνατός του μπορεί να φανεί σαν ατύχημα, αλλά και σαν δολοφονία.

  Το επόμενο θύμα θα είναι ο άνθρωπος με τις τάρτες, και θύτης η γυναίκα, η μόνη γυναίκα ανάμεσά τους. Το ότι ο Τζόυς θα αρχίσει να τρέφει αισθήματα γι’ αυτήν είναι αναμενόμενο.

  Τους παρακολουθεί. Συναντιούνται πάνω σε μια γέφυρα. Η γυναίκα τού καρφώνει ένα μαχαίρι στο στήθος και τον ρίχνει στο ποτάμι. Ο θάνατος εδώ θα φανεί σαν δολοφονία.

  Το ειδύλλιο αρχίζει να πλέκεται.

  Στην επόμενη συνεδρία κάποιος δεν αντέχει την αγωνία της αναμονής και σηκώνεται τραβώντας πιστόλι. Θα τον πυροβολήσουν στο πόδι τρυπώντας του την αρτηρία, ώστε να έχει έναν αργό και μαρτυρικό θάνατο.

  Το θύμα τελικά είναι η γυναίκα.

  Σιγά μην την άφηνε ο Τζόυς να σκοτωθεί!

  Θα την παρακολουθήσει, και όταν εμφανισθεί ο θύτης θα ορμήσει πάνω του και θα τον σκοτώσει με το σπαθί του. Θα τραυματισθεί όμως και ο ίδιος. Η γυναίκα θα του περιποιηθεί την πληγή. Και θα καταλήξουν στο κρεβάτι.

  Τον υποπτεύονται. Πού ήσουν χθες βράδυ;

  Στην επόμενη συνεδρία τα χαρτιά της τράπουλας θα αποφανθούν αυτός να είναι το θύμα και η γυναίκα ο θύτης. Της δίνουν ένα πιστόλι.

  Αυτή τον προειδοποιεί: να πάρει ένα πιστόλι μαζί του.

  Αυτός παίρνει δυο. Ξέρει ότι τον υποπτεύονται, και διαπιστώνει ότι οι άνδρες του προέδρου έχουν περικυκλώσει το χώρο του πύργου.

  Πράγματι τον σταματούν. Του παίρνουν το πιστόλι. Όμως αυτός έχει κρυμμένο το άλλο μέσα στην μπότα του.

  Τους διαβεβαιώνει ότι θα τηρήσει το συμβόλαιο.

  Τη συναντά. Της λέει να το σκάσουν.

   Όχι, αυτή επιζητεί το θάνατο. Και για να τον πετύχει δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το να τον σκοτώσει. -Νομίζεις πως μια νύχτα μας άλλαξε Τζόυς; Είσαι ρομαντικός τελικά, ενώ εγώ είμαι φόνισσα. Ένας μόνο τρόπος υπάρχει για να βρω την ευτυχία, και δεν μπορώ να περιμένω άλλο.

  Τραβάει τον κόκορα του όπλου για να πυροβολήσει όμως προλαβαίνει αυτός και την πυροβολεί.

  Πριν ξεψυχήσει τον ευχαριστεί.

  Αυτή η βραδιά τους είχε αλλάξει και τους δυο τελικά: Το όπλο της ήταν άδειο. Του το είπε ο πρόεδρος που είχε σπεύσει στο μεταξύ. -Δεν είχε σκοπό να σε σκοτώσει.

  Ο Τζόυς έχει ακόμη σφαίρες στο πιστόλι του, τον πυροβολεί και τον σκοτώνει.

  Στο μεταξύ καταφτάνουν οι αστυνομικοί, ειδοποιημένοι απ’ αυτόν.

  Καθώς μου αρέσουν τα romance, έστω και με unhappy end, η ταινία μου άρεσε περισσότερο. Όμως λέω να διαβάσω, επί τη ευκαιρία, και το «Δόκτωρ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ».  

 

No comments: