Book review, movie criticism

Friday, October 1, 2010

Στέλλα Αρκάδη, Ποιήματα των αγαπημένων

Στέλλα Αρκάδη, Ποιήματα των αγαπημένων, Εριφύλη 2004

Κρητικά Επίκαιρα, Μάης 2006

Η Στέλλα Αρκάδη είναι μια από τις πιο αξιόλογες ποιητικές φωνές. Από το 1992 που παρακολουθούμε την ποιητική της πορεία έχουμε παρουσιάσει από τα Κ.Ε. τέσσερις ποιητικές συλλογές της. Τα «Ποιήματα των αγαπημένων» είναι η τελευταία και, κατά τη γνώμη μας, πιο ώριμη δουλειά της.
Όλοι οι Κρήτες λογοτέχνες, ακόμη κι εκείνοι που ξεφεύγουν από τα στενά πλαίσια μιας λαογραφικής νοσταλγίας της γλώσσας και της παράδοσης, κουβαλούν την Κρήτη μέσα τους.
Αλλά εγώ βαστώ ακόμη το βάλσαμο
Που γιατρεύει και γαληνεύει
Όπως ο «έρωντας» που φυτρώνει μοναχά στην Κρήτη
Το κόβεις κι απολησμονιέσαι
Χορταράκι θείο, μικρή μαγική χημεία
Κι όχι σαν αυτή τη Μεγάλη Χημεία
Της μοίρας και του κορμιού μας
Αχ, ρίζες ευγενικές, αρωματικά βουνά
Λευκά Όρη μου.
Η λήθη του θανάτου και η εγκατάλειψη κατατρύχει την ποιήτρια.
Καημένη μαμά…
Ο καρκίνος δεν είναι μεταφυσική
Τεντώνει τους νευρώνες
Κι εξελκώνει τη βούληση
Τι να σου κάνει μια ασπιρίνη
Τα παιδιά σου μιμούνται την τραγωδία
Χορός σιωπηλός, έτοιμος να σκορπίσει
Σαν του λαγού τα μικρά.
Και:
Να μην ξανάρθεις. Γιατί τώρα σε ξέχασα
Γιατί καμιά θάλασσα δε νοιάζεται
Για τους πνιγμένους της.
Ο (αυτό)σαρκασμός της έχει κάτι το στυφό, το διαπερνάει η ίδια απαισιοδοξία:
Η νεκρή ομορφιά αφήνει κακά σημάδια
Και πόσο λαμπερά το θυμάμαι
«όταν μεγαλώσω θα γίνω…»
(γέρος και θα πεθάνω, φρόνιμα
γιατί θα σε φάει ο γέρος…)
Σχολιάζοντας τον στίχο της Ζωής Καρέλλη «Αν δεν είσαι τραγικός είσαι γελοίος» γράφει:
…αν είσαι τραγικός
περνάς τα σύνορα και γλιτώνεις
Αν είσαι γελοίος κλείνεσαι στο κορμί σου
Κάνεις το γύρο της κάμαρής σου
Και νομίζεις πως ταξιδεύεις.
Τα «Άτιτλα μικρά ερωτικά και άλλα» είναι αυτά που μου άρεσαν περισσότερο. Αστραπές έμπνευσης, δείγματα σπάνιας ευαισθησίας και νοηματικής πυκνότητας συναρπάζουν σαν τις πετυχημένες μαντινάδες και τα χάι κου.
Mantis religiosa, χαριτωμένε κανίβαλε
Στολίστηκες για ν’ αφανίσεις το σύνευνό σου
Αμείλικτη φύση, μονάχα για τη διαιώνιση
Νοιάζεσαι, ευλάβεια θρησκευτική για τον Αύγουστο.
Το απόσπασμα αυτό δίνει ανάγλυφα την υπαρξιακά απαισιόδοξη διάσταση της ποίησης της Στέλλας Αρκάδη.
Θα κλείσω το σημείωμα αυτό με την επισήμανση της τολμηρής λεξιπλασίας της ποιήτριας. Οι δυο θαυμάσιες λέξεις που συνάντησα στην τελευταία της αυτή ποιητική συλλογή θα πρέπει να αποθησαυριστούν στα λεξικά. Τις παραθέτω σε bold, στο ποιητικό τους συγκείμενο.
Δεν μπορείς να τα κλέψεις όλα, πουλί μου
Θα μείνει το αλεξίπονο να ξημερωθώ.
Και:
Σε ποιον ουρανό καταστερίστηκες κι έγινες
Τρόφιμος εσαεί του μυαλού μου.

No comments: