Nadine Labaki, Όταν θέλουν οι γυναίκες (Where do we go now? 2007)

Nadine Labaki, Όταν θέλουν οι γυναίκες (Where do we go now? 2007)

  Εν όψει της προβολής της «Καπερναούμ» την μεθεπόμενη Πέμπτη.

  Δραματική κωμωδία είναι η δεύτερη ταινία της Ναντίν Λαμπακί (η πρώτη ήταν η «Καραμέλα»), με πότε να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο το δράμα και πότε η κωμωδία.

  Η «Καραμέλα» ήταν ένα ιντερμέτζο στις ταινίες για το Λίβανο, που όσες έχω δει μέχρι τώρα έχουν να κάνουν με το δράμα του εμφύλιου. Σε αυτό γυρνάει το βλέμμα της η Λαμπακί με αυτή την ταινία της.

  Ναι, οι άνδρες ρισκάρουν τη ζωή τους, οι τάφοι που υπάρχουν στο νεκροταφείο του χωριού, χωριστά των χριστιανών και χωριστά των μουσουλμάνων, είναι κυρίως ανδρών που έχασαν τη ζωή τους σ’ αυτό τον εμφύλιο. Όμως και οι γυναίκες περνάνε το δικό τους δράμα, χάνοντας τους αγαπημένους τους, γιους ή συζύγους, καμιά φορά και τους δυο.

  Ο παπάς και ο χότζας του χωριού μάταια προσπαθούν να αποτρέψουν τη σύγκρουση των πιστών τους, που βέβαια οι τσακωμοί τους δεν φτάνουν ποτέ στο εκρηκτικό σημείο να έχουμε νεκρούς. Οι γυναίκες φοβούνται, ίσως αυτό να μην κρατήσει για πολύ και να πιάσουν τα όπλα να αλληλοσκοτωθούν. Τι πρέπει να κάνουν;

  Η λυσιστράτεια ιδέα να κάνουν αποχή από τα σεξουαλικά τους καθήκοντα απορρίπτεται όταν πέφτει στο τραπέζι των συζητήσεων. Οι περισσότερες είναι περασμένης ηλικίας, ε, δεν θα σκάσουν δα και οι άντρες τους;

  Σκαρφίζονται άλλο σχέδιο.

  Κουβαλάνε ένα λεωφορείο με ουκρανές για να στρέψουν οι άντρες σ’ αυτές την προσοχή τους. Υποτίθεται ότι το λεωφορείο χάλασε όταν περνούσε από το χωριό τους και κάπου θα έπρεπε να μείνουν.

  Πολλά κωμικά επεισόδια έχουν να κάνουν με την άφιξή τους· που από μόνη της δεν ήταν αρκετή, έπρεπε τους άνδρες να τους χασισώσουν κιόλας (θαυματουργό το χασίσι, θυμήθηκα την ταινία του… να ρισκάρω να τον πω βορειομακεδόνα; Gjorce Stavreski «Το μυστικό συστατικό»).  

  Στο τέλος η ταινία παίρνει μια δραματική τροπή, όταν υπάρχει ένας νεκρός· νεκρός από αδέσποτη σφαίρα, που μπορεί να ήταν είτε χριστιανική είτε μουσουλμανική. Χριστιανός ο νεκρός, ο αδελφός του και οι άλλοι χριστιανοί δεν θα κολλούσαν σ’ αυτή τη λεπτομέρεια. Πόσο μπορούσε να κρατήσει το τέχνασμα της μητέρας, να τον παρουσιάζει σαν άρρωστο;

  Και σκαρφίζονται κάτι εντυπωσιακό: αλλάζουν ενδυμασία, οι χριστιανές γίνονται μουσουλμάνες και οι μουσουλμάνες χριστιανές. Οι άνδρες αν θέλουν να εκδικηθούν θα πρέπει να ξεκινήσουν από τις γυναίκες τους (οι οποίες, παρεμπιπτόντως, είχαν βρει πού έκρυβαν οι άνδρες τα όπλα τους, τα πήραν και τα έθαψαν σε ένα λάκκο).

  Η ταινία τελειώνει με τους χωριανούς αδελφωμένους να συνοδεύουν το φέρετρο του νεκρού. Φτάνοντας στο νεκροταφείο το στριφογυρίζουν αμήχανα, μη ξέροντας προς τα πού να κατευθυνθούν, προς το μέρος που είναι θαμμένοι οι μουσουλμάνοι ή προς το μέρος που είναι θαμμένοι οι χριστιανοί; Ρωτάνε τις γυναίκες: και τώρα πού πάμε;

  Με το εφέ της δισημίας που υποδηλώνει ο αγγλικός τίτλος, μετάφραση του γαλλικού: Et maintenant on va où? Εμείς οι Λιβανέζοι, με τον αλληλοσπαραγμό μας, πού πάμε;

  Αυτή είναι η τελευταία σκηνή της ταινίας, που είναι αφιερωμένη «στις μητέρες μας».

  Υπάρχει και το μοτίβο «τα σύνορα της αγάπης», ανάμεσα στη χριστιανή Λαμπακί και σε ένα μουσουλμάνο. Θα δώσει μια προσήμανση η (σκηνοθέτις) Λαμπακί για την ευόδωση του αμοιβαίου αισθήματός τους, αρκετά ισχνή αλλά ξεκάθαρη.

  Η «Καπερναούμ», είπαμε, θα αρχίσει να προβάλλεται στις αίθουσες την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.