Book review, movie criticism

Tuesday, June 30, 2020

Michelangelo Antonioni, Έκλειψη (Eclisse, 1962)


Michelangelo Antonioni, Έκλειψη (Eclisse, 1962)


  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους, σε επανέκδοση.
  Πριν δω την «Έκλειψη» είπα να διαβάσω τι έγραψα για την «Κόκκινη έρημο» που ο Αντονιόνι γύρισε δυο χρόνια αργότερα. Τελικά διαπιστώνω ότι η «Έκλειψη» είναι κατά κάποιο τρόπο το πρελούντιο για την «Κόκκινη έρημο», η οποία φαίνεται σαν η τελική του κατάληξη (Τελικά διαβάζω ότι είναι το τρίτο μέρος μιας τριλογίας).
  Όμως ας το σχολιάσουμε αυτό στο τέλος, συγκρίνοντας τις δυο ταινίες.
  Την ταινία θα τη χώριζα χοντρικά σε τρία μέρη.
  Στο πρώτο μέρος βλέπουμε τη Βιτόρια (Μόνικα Βίτι) να έχει βαρεθεί τον άντρα της και να του ζητάει να χωρίσουν. Αυτός όμως αρνείται, επιμένει στη σχέση. Θα περάσει περίπου το ένα τρίτο της ταινίας πριν το πάρει απόφαση ότι ο χωρισμός είναι τετελεσμένος.
  Στο δεύτερο μέρος βλέπουμε την τρέλα του χρηματιστηρίου. Πραγματική χάβρα, με όλους να ξελαρυγγίζονται, άλλος να πουλάει και άλλος να αγοράζει. Ανάμεσά τους και η μητέρα της Βιτόρια και ο Πιέρο (Αλέν Ντελόν). Καμιά σχέση με σήμερα, που οι αγοραπωλησίες γίνονται διαδικτυακά.
  Και βέβαια κάποια στιγμή θα σκάσει η φούσκα, με αποτέλεσμα όλοι να κλαίνε τα λεφτά τους. Ανάμεσά τους και η μητέρα της Βιτόρια.
  Το τρίτο μέρος είναι το ειδύλλιο. Η Βιτόρια δεν θα πέσει γρήγορα στην αγκαλιά του Ντελόν. Αλλά ο επιμένων νικά. Νικά πύρρεια νίκη.
   Υπάρχει και μια ουρά στο τελευταίο αυτό μέρος, σαν αυτή που είδαμε και στην «Οδύσσεια διαστήματος».
  Και τώρα η σύγκριση.
  Η ταινία είναι ασπρόμαυρη, σε αντίθεση με την «Κόκκινη έρημο» που είναι έγχρωμη. Όμως και στις δυο βλέπουμε ποιητικότατα κάδρα. Στην «Έκλειψη» ο Αντονιόνι παίζει σκόπιμα με τις αντιθέσεις φωτός και σκιάς, με κάδρα που συχνά δεν έχουν οργανική ενότητα με την πλοκή, ιδιαίτερα στην «ουρά» που λέγαμε, που αποτελείται από κάδρα και πλάνα ανεξάρτητα από το στόρι.
  Η Βίτι σαν Βιτόρια, φαίνεται ελαφρώς διαταραγμένη. Τη βλέπουμε συχνά σαν χαμένη. Δεν μαθαίνουμε γιατί βαρέθηκε το φίλο της, σε αντίθεση με την Μπριζίτ Μπαρντό στην «Περιφρόνηση», που κάποια στιγμή θα εκθέσει τους λόγους (ή μήπως ήταν μόνο στο μυθιστόρημα;). Η διαταραχή της αυτή γίνεται πολύ πιο έντονη στην «Κόκκινη έρημο».
  Ο Αντονιόνι μπάζει μια σύντομη σκηνή στο δεύτερο μέρος που λειτουργεί αντιστικτικά με το πρώτο μέρος. Ο Πιέρο παρατάει τη φιλενάδα του και αυτή το δέχεται σαν να μη συμβαίνει τίποτα, σηκώνεται απλά και φεύγει. Αναρωτιέμαι αν έτσι γίνεται και στη ζωή: ο άντρας επιμένει, ενώ η γυναίκα αποχωρεί με αξιοπρέπεια. Αν και κάποιες παλιά, φεύγοντας, έριχναν βιτριόλι στο πρόσωπο της αντιζήλου. Δεν φανταζόμουν ότι το βιτριόλι θα ερχόταν πάλι στην επικαιρότητα.
  Πολύ χαίρομαι με τις επανεκδόσεις, που μου δίνουν τη δυνατότητα να ξαναβλέπω ταινίες αριστουργήματα.
   

No comments: