Maziar Miri, Gradually (2006)

 

Maziar Miri, Gradually (2006)

 

  Τον Maziar Miri αποφασίσαμε να τον δούμε πακέτο, με την ευκαιρία της προβολής μεθαύριο της ταινίας του «Πισίνα ζωγραφικής», δωρεάν στις 7 η ώρα στο Στούντιο, με το οποίο κλείνει το εξαήμερο του ιρανικού κινηματογράφου.

  Την πρώτη του ταινία δεν την είδαμε. Αντιγράφω από τη βικιπαίδεια: He made his debut feature film in 2000 titled The Unfinished Piece that won him several international awards but the movie was never allowed to release in Iran because of its topic about women being banned from singing in Iran.

  Ενώ το θέμα της ταινίας του αυτής ήταν μια απαγόρευση του καθεστώτος, το να τραγουδούν οι γυναίκες, το θέμα του «Σταδιακά» είναι οι αυστηροί κώδικες του Ισλάμ, που έχουν γίνει ένα και το αυτό με την παράδοση.

  Ο Μαχμούντ δουλεύει σε σιδηροδρομικά έργα, οξυγονοκολλητής. Ξαφνικά τον παίρνουν τηλέφωνο και του λένε να γυρίσει γρήγορα σπίτι γιατί η γυναίκα του εξαφανίστηκε. -Μόνο δυο μέρες, του λέει το αφεντικό αφού του έφερε πολλές αντιρρήσεις.

  Πήρε λεφτά, άφησε την κόρη της στην πεθερά της και εξαφανίστηκε.

  Όλων το μυαλό πάει στο ίδιο πράγμα: το έσκασε με γκόμενο.

  Όμως βρέθηκε μια νεκρή γυναίκα, σκοτωμένη σε τροχαίο, που αν και με παραμορφωμένο πρόσωπο αναγνωρίστηκε ως η γυναίκα του. Την θάβουν.

  Αλλά ένας φίλος του τον πληροφορεί ότι κάποιος γνωστός του την είδε. Αρχίζει η αναζήτηση (πολύ πιο έντονη στην επόμενη ταινία του, η «Αμοιβή της σιωπής»), μέχρι που βρίσκει ίχνη της. Την παίρνει τηλέφωνο. Την αναγνωρίζει από τη φωνή. Όμως αυτή του το κλείνει.

  Έρχεται και τον βρίσκει.

  -Πού ήσουνα; Γιατί ήλθες;

  -Επειδή με πήρες τηλέφωνο.

  Προφανώς μεταμελημένη. Ένα ελαφρυντικό: έπαιρνε χάπια εδώ και δεκατέσσερα χρόνια, από όταν ήταν οκτώ χρονών, σίγουρα αντικαταθλιπτικά.

  Αυτά τα λέει σε έναν καθηγητή που τη φρόντισε.

  Καταγράφει την αφήγησή της σε ένα κασετόφωνο, κάνοντας τη σκέψη ότι δεν θα μπορούσε να τα πει όλα αυτά στο δικαστήριο. Την αφήγησή της τη βλέπουμε σε δραματοποίηση.

  Ο φίλος τον οποίο θα συναντούσε κώλωσε, δεν εμφανίστηκε. Ένας καθηγητής της βρήκε κατάλυμα, δεν είχε πού να μείνει.

  -Τώρα εγώ τι πρέπει να κάνω, να σε σκοτώσω, να σε πάω στο δικαστήριο ή να πάρω διαζύγιο;

  -Όχι, δεν θέλω διαζύγιο.

  Σχόλιο.

  Αν την σκότωνε θα δικαζόταν με ελαφρυντικά. Για να την πάει στο δικαστήριο, σημαίνει ότι η μοιχεία δεν είναι αποποινικοποιημένη όπως σε εμάς εδώ, θα πήγαινε φυλακή (Αποποινικοποιήθηκε το 1982 από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Είχε και προσωπικούς λόγους).

  Ακολουθεί αφηγηματικό κενό.

  Τι από όλα αυτά έγινε;

  Τη συγχώρησε. Όμως δεν θα μπορούσαν να ζήσουν στη συντηρητική κοινωνία του τόπου τους αφού θα γινόταν γνωστή η ιστορία τους.

  Η γυναίκα του φέρεται ως νεκρή. Αυτός, καθώς ήταν απολυμένος, θα εξαφανιζόταν.

 

  Σε τελευταίες σκηνές βλέπουμε κόσμο να αναρωτιέται πού να έχει πάει. Το Κουβέιτ είναι μια εκδοχή. Όμως στο τελευταίο πλάνο, διαβάζουμε, μετά από δυο χρόνια, στη Mashad.

  Ιερή πόλη, διαβάζω στο διαδίκτυο.

  Θυμάμαι μια παρόμοια ταινία, ιταλική, δεν θυμάμαι όμως τον τίτλο, με θέμα το ταμπού της παρθενίας. Η γυναίκα του δεν είναι παρθένα, το ήξερε, όμως τι να κάνουν για να ξεγελάσουν τον κόσμο;   Έσφαξαν ένα κόκορα και έβαψαν με το αίμα τα σεντόνια τα οποία κρέμασαν στο παράθυρο το πρωί, μετά την πρώτη νύχτα του γάμου.

  Πριν χρόνια άκουσα ότι έγινε κάτι τέτοιο και σε ένα διπλανό χωριό. Όχι, δεν νομίζω να έσφαξαν κόκορα, η κοπέλα πρέπει να ήταν πραγματικά παρθένα.

  Και στις δυο ταινίες υπάρχει το φεμινιστικό θέμα, η θλιβερή θέση της γυναίκας στο Ισλάμ. Δεν ξέρω αν θα το συναντήσω και σε κάποια από τις επόμενες ταινίες του.

  Παραλίγο να το ξεχάσω.

  Ο αστυνομικός στον οποίο πήγε να καταγγείλει την εξαφάνισή της του λέει: -Εγώ θα έδινα ένα εκατομμύριο να εξαφανιστεί.

  Και μου θύμισε την κωμωδία «Ruthless people» (1986) με την Bette Midler. Την παντρεύτηκε για τα λεφτά της, θέλει να τη βγάλει από τη μέση, και του έρχεται κουτί όταν την απαγάγουν. Φυσικά δεν έχει καμιά διάθεση να τους δώσει τα λίτρα που του ζητάνε.