Book review, movie criticism

Thursday, February 22, 2024

Josif Heifits, Η κυρία με το σκυλάκι (Дама с собачкой, 1960)

 

Josif Heifits, Η κυρία με το σκυλάκι (Дама с собачкой, 1960)

 


  Από σήμερα στο Στούντιο, στα πλαίσια του αφιερώματος για τα 120 χρόνια από τον θάνατο του Τσέχωφ.

  Ελάχιστα διηγήματα του Τσέχωφ μου έχουν μείνει που δεν τα έχω διαβάσει. Ελπίζω ότι κάποια στιγμή θα τα διαβάσω. Αυτός είναι ο λόγος που, ενώ έχω γράψει ήδη για το διήγημα γράφω τώρα για την ταινία, ενώ συνήθως το κάνω αντίστροφα.

  Και ενώ στη μεταφορά ενός μυθιστορήματος αφήνονται αρκετά πράγματα απ’ έξω ενώ άλλα αλλάζονται στη βάση της σκηνικής οικονομίας, στη μεταφορά ενός διηγήματος δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Απεναντίας συχνά υπάρχει παραγέμισμα, για να μπορέσει να σταθεί η ταινία αξιοπρεπώς σαν ταινία μεγάλου μήκους.

  Παντρεμένοι κι οι δυο βρέθηκαν στη Γιάλτα. Ερωτεύθηκαν. Η γυναίκα νιώθει τύψεις. Αυτός προσπαθεί να την καθησυχάσει.

  Αυτή βιάστηκε να παντρευτεί, αυτόν βιάστηκαν να τον παντρέψουν. Νιώθουν να πνίγονται μέσα στο γάμο τους.

  Η σκέψη της δεν έχει πάψει να τον βασανίζει, ενώ αρχικά νόμιζε ότι ήταν μια περαστική περιπέτεια.

  Θα πάει να τη βρει στην επαρχιακή πόλη που ζει. Και θα κανονίσουν να έρχεται αυτή να τον βλέπει στη Μόσχα.

  Και έτσι γίνεται.

  Συχνά γράφω για αμφίσημο τέλος, ένα τέλος που μπορεί να το φανταστεί κανείς όπως θέλει. Εδώ βλέπω όμως ότι η αμφισημία μάλλον δεν βρίσκεται στη συγγραφική πρόθεση αλλά στην πρόσληψη. Ή μήπως δεν υπάρχει αμφισημία, αλλά λαθεμένη πρόσληψη λόγω…

  Παραθέτω το τέλος.

  «Έπειτ’ από πολλήν ώρα συμβουλευόταν ο ένας τον άλλον, πώς να λυτρώσουν τον εαυτό τους απ’ την ανάγκη να κρύβονται, να ξεγελούν, να ζουν σε διάφορες πόλεις, να μη βλέπονται για πολύ μεγάλο διάστημα. Πώς να λευτερωθούν απ’ αυτά τα αβάσταχτα μπλεξίματα;

  -Πώς; Πώς; ρωτούσε αυτός αρπάζοντας το κεφάλι του με τα χέρια. Πώς;

  Και του φαινόταν πως λίγο ακόμα και θάβρισκαν τη λύση, και τότε θ’ άρχιζαν μια καινούρια ζωή, πανέμορφη ζωή, κι ωστόσο κι οι δυο τους έβλεπαν καθαρά πώς το πιο περίπλοκο και δύσκολο μόλις τώρα αρχίζει».

  Μου αρέσουν τα romance, το έχω δηλώσει πολλές φορές στις κινηματογραφικές μου κριτικές, και έτσι θέλω να πιστεύω ότι ο έρωτας αυτός κράτησε, αν όχι για πάντα, όμως για πάρα πολλά χρόνια.

  Η ρεαλιστική πρόσληψη τι λέει;

  Αυτό που διαβάζω στη σύνοψη του ενημερωτικού που μου έστειλε ο Βελισσάριος: Παρόλο που οι δύο ερωτευμένοι αποτολμούν κάποιες συναντήσεις, ουσιαστικά η σχέση τους είναι αδιέξοδη, χωρίς μέλλον και καταδικασμένη να σβήσει…

  Τσέχωφ είναι αυτός, διήγημα είναι αυτό, το διάβασα πριν χρόνια στα ελληνικά, αποφάσισα να το διαβάσω και στα ρώσικα για να κάνω τη σύγκριση. Παρά τα κάποια επεισόδια που προστέθηκαν, όπως αυτό με τον φίλο του που του έδινε 500 ρούβλια για να τραγουδήσει, ο Γιάσα Χάιφετς -συγνώμη, αυτός είναι ο βιολονίστας-ο Ιοσήφ Χέιφιτς (λευκορώσσος) ακολουθεί πιστότατα το διήγημα και χρησιμοποιεί τους διαλόγους του. 

  Τελικά είδα ότι είχα ξαναγράψει για την "Κυρία με το σκυλάκι", το διήγημα, και αναφέρθηκα και στην ταινία

 

No comments: