Bertrand Bonello, To θηρίο (La bête, 2023)

 

Bertrand Bonello, To θηρίο (La bête, 2023)

 

  Από χθες στους κινηματογράφους

  Δεν μου αρέσει η επιστημονική φαντασία, αλλά μου αρέσει η Λεά Σεϊντού. Και βέβαια είδα την ταινία επειδή επρόκειτο να προβληθεί σήμερα.

  Ευτυχώς δεν ήταν καμιά αμερικανιά, με την ιδιαίτερα περίπλοκη πλοκή, τα σύντομα πλάνα που δίνουν γρήγορο, κουραστικό ρυθμό. Με εξέπληξε μάλιστα το ότι σχεδόν σε όλη την ταινία τα επεισόδια ήταν ένα ντουέτο, ανάμεσα στον άντρα και τη γυναίκα.

  Όμως ένας ακόμη λόγος που θα έβλεπα την ταινία είναι το ότι προβάλλει κεντρικό το ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης.

  Θα φτάσει άραγε εποχή που το δημιούργημα θα υποδουλώσει τον δημιουργό του; Αυτό φοβάται ο Γιάννης Φαρσάρης, του οποίου παρακολουθήσαμε μια καταπληκτική ομιλία για την τεχνητή νοημοσύνη στα πλαίσια των Κυρβείων στην Ιεράπετρα, το φετινό καλοκαίρι, πριν της Παναγίας, γιατί μετά…

  Πρόσεξα τότε το ΑΙ, που θα πει artificial intelligence. Και τότε κατάλαβα ότι οι όμορφες κοπέλες που μου βγάζει το twitter και που στο όνομά τους υπάρχει κάποιες φορές το ΑΙ, δεν είναι πραγματικές αλλά δημιουργημένες με προγράμματα.

  Οποία απογοήτευση!!!

  Η τεχνητή νοημοσύνη θα στερήσει θέσεις εργασίας. Αλλά και αυτές που θα είναι διαθέσιμες, θα δίνονται σε άτομα που θα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά.

  Ποια θα είναι αυτά;

  Αυτά που δεν θα έχουν συναισθήματα που θα παρεμβαίνουν στη δουλειά τους. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να αντληθεί από το DNA τους το γονίδιο εκείνο που τα προκαλεί.

  Η Λεά αρνείται πεισματικά, αλλά για πόσο;

  Τελικά θα υποκύψει.

  Θα επιστρέψει σε προηγούμενες ζωές της. Σε δυο για την ακρίβεια. Η πρώτη, το 1914 και η δεύτερη το 2024. Και θα τη δούμε στη σχέση της με έναν άντρα. Στην πρώτη, είναι ιδιαίτερα ρομαντική. Στη δεύτερη, γίνεται θρίλερ.

  Και πάλι ήταν κάποια πλάνα που με άφησαν αμήχανο.

  Και βέβαια περισσότερο στην ταινία μου άρεσε η Λεά Σεϊντού.

  Όπως και να έχει, δεν θα έβαζα στην ταινία παραπάνω από ό,τι έχει στο IMDb, 6,5.

  Μετά διάβασα στη βικιπαίδεια (βαριέμαι να διαβάζω πολλά, και έτσι πηγαίνω και ανοίγω κατευθείαν το IMDb πριν δω την ταινία) ότι βασίζεται χαλαρά (loosely based) στη νουβέλα του Henry James «The beast in the jungle», που έχει εκδοθεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση Παλμύρας Ισμυρίδου με τον τίτλο «Το θηρίο στη ζούγκλα».

  Ευκαιρία να το διαβάσω, σκέφτηκα.

  Δεν βασίζεται χαλαρά, απλά ο σεναριογράφος παίρνει μια ιδέα από τη νουβέλα την οποία αναπτύσσει σε επιστημονική φαντασία.

  Ο άντρας συναντάει μετά από δέκα χρόνια τη γυναίκα.

  Το απόσπασμα που αντιγράφω από το βιβλίο βρίσκεται σχεδόν ατόφιο στην ταινία.

  «…η γυναίκα του απέδειξε, πρόσχαρα, πώς πάνω στη βιασύνη του να επανορθώσει, αράδιασε ένα σωρό ανακρίβειες. Δεν ήταν στη Ρώμη – ήταν στη Νάπολη· και δεν πέρασαν οκτώ χρόνια – πέρασαν σχεδόν δέκα. Δεν τη συνόδευαν ο θείος και η θεία της, αλλά η μητέρα και ο αδελφός της· επιπλέον, εκείνος δεν ήταν με τους Πεμπλ αλλά με τους Μπόγιερ…» (σελ. 14).

  Τι είναι αυτό που θα τους φέρει κοντά, σε μια φιλία που θα κρατήσει χρόνια;

  «-Είπατε ότι από πολύ νέος είχατε βαθιά μέσα σας την αίσθηση πως προοριζόσαστε για κάτι ασυνήθιστο και παράξενο, κάτι πιθανώς ξεχωριστό και φοβερό, που αργά ή γρήγορα θα σας συνέβαινε, πώς επρόκειτο για ενδόμυχο προαίσθημα, για βεβαιότητα, και πώς ενδεχομένως θα σας συνέτριβε» (σελ. 23).

  Και λίγο πιο κάτω:

  -Ίσως επειδή, την ώρα που μου μιλούσατε, αισθανόμουν πως καταλάβαινα τι μου λέγατε.

  -Ώστε το καταλαβαίνετε;

  -Εξακολουθείτε να το πιστεύετε;

  -Ω, αναφώνησε ο Μάρτσερ…

  -Ό,τι κι αν είναι, δεν σας συνέβη ακόμα, συμπέρανε εκείνη με σιγουριά (σελ. 23).

  Θα μείνουν φίλοι για μια ζωή. Ωραία γυναίκα αυτή, όμως αυτός, κατατρυχόμενος από το αίσθημα ότι κάτι φοβερό θα του συμβεί, δεν είχε διάθεση να φτιάξει σχέση με γυναίκα, πολύ περισσότερο να την παντρευτεί, αναλογιζόμενος ότι θα την έριχνε στη δυστυχία όταν θα συνέβαινε αυτό το τρομερό που προέβλεπε.

  «Μα το πρόβλημα ήταν ότι η ίδια η φύση της φιλίας τους απέκλειε το γάμο ανάμεσά τους. Εν ολίγοις, οι απόψεις του, οι φόβοι του, η έμμονη ιδέα του, δεν αποτελούσαν προνόμιο το οποίο θα πρότεινε σε μια γυναίκα να μοιραστούν· και αυτή ακριβώς η συνέπεια αποτελούσε το μαρτύριό του. Και καθώς οι μήνες και τα χρόνια ακολουθούσαν την ελικοειδή πορεία τους, το πεπρωμένο του παραμόνευε, όπως ένα θηρίο στη ζούγκλα…» (σελ. 33).

  Πόσο θα κρατούσε μια τέτοια σχέση;

  Μα μέχρι το θάνατό της.

  «Όταν έφτασε, μοιραία, η μέρα που του εκμυστηρεύτηκε το φόβο της για μια σοβαρή πάθηση στο αίμα της, εκείνος διαισθάνθηκε τον ίσκιο μας αλλαγής και πάγωσε από το πλήγμα… Κι αν πέθαινε, προτού μάθει, προτού δει;» (σελ. 53).

  Και πιο κάτω:

  «…διερωτάται πραγματικά κατά πόσον το μέγα γεγονός δεν θα ήταν πλέον άλλο από την καταδίκη του να παραστεί μάρτυρας του θανάτου της γοητευτικής γυναίκας, της αξιοθαύμαστης φίλης» (σελ. 55).

  Όμως δεν ήταν αυτό.

  Όταν πεθάνει, θα συνειδητοποιήσει ποιο ήταν αυτό το φοβερό που θα του συνέβαινε: Σπατάλησε τη ζωή του περιμένοντας να του συμβεί αυτό το φοβερό, ενώ θα μπορούσε να κάνει οικογένεια με αυτή την όμορφη γυναίκα.

  -Ξέρετε τι μου μέλλεται. Ξέρετε και φοβάστε να μου πείτε. Είναι τόσο δυσάρεστο, ώστε φοβάστε μήπως το ανακαλύψω (σελ. 46).

  Ναι, ήξερε, είχε καταλάβει.

    «Η αρρώστια, ο θάνατός της, η συνακόλουθη μοναξιά του – αυτό ήταν το Θηρίο στη Ζούγκλα, αυτό του επεφύλασσαν οι θεοί. Του το είπε η ίδια, καθώς έφευγε-τι, στην ευχή, άλλο, μπορεί να εννοούσε;…Ο Μάρτσερ έζησε με τη βοήθειά της, κι αν συνέχιζε δίχως αυτήν, η έλλειψή της θα ήταν σκληρή και μισητή. Τι θα μπορούσε να είναι πιο ολέθριο;» (σελ. 74).

  Και τέλος:

  «Αν την είχε αγαπήσει, θα ξέφευγε από τη μοίρα του και τότε, τότε θα είχε ζήσει. Εκείνη έζησε -ποιος ξέρει με πόσο πάθος- αφού τον αγάπησε γι’ αυτό που ήταν» (σελ. 97).

  Μήπως η νουβέλα αυτή έχει μια δόση αυτοβιογραφίας;

  Ο Τζέημς δεν παντρεύτηκε ποτέ.

  Μήπως του είχε τύχει μια τέτοια ευκαιρία και την έχασε; Δεν είναι τυχαίο ότι η νουβέλα αυτή είναι από τα τελευταία του έργα.

  Στην ταινία τίποτα από τα τελευταία δεν συνέβη.

  Το τρομερό που θα του συμβεί, θα τους συμβεί, γιατί θα γίνουν ζευγάρι, ήλθε αργότερα.

  Και ενώ στη νουβέλα η εστίαση είναι σ’ αυτόν, στην ταινία είναι σ’ αυτήν.

  Και στα δυο, κατά κάποιο τρόπο, επιβεβαιώνεται η έννοια της αυτοεκπληρούμενης προφητείας.  

  Ένας συνάδελφος της γυναίκας μου πίστευε ότι θα πέθαινε στα 33 του χρόνια.

  Πράγματι τότε πέθανε.

  Αυτός που με αντικατέστησε στη μονάδα, νομίζω Κοτσάφτης το όνομά του, είχε την ίδια εμμονή, ότι θα πέθαινε στα 33 του χρόνια.

  Αναρωτιέμαι αν πράγματι πέθανε σ’ αυτή την ηλικία.