Zeresenay Berhane Mehari, Difret (2014)

Zeresenay Berhane Mehari, Difret (2014)

Δεν ξέρω αν πρέπει να ανησυχώ, μου έχει ξανατύχει, να γράψω για μια ταινία και να ξεχάσω να αναρτήσω. Και φυσικά να ξεχάσω ότι είχα ήδη δει την ταινία.

Δεν θυμόμουνα ότι είχα ξαναδεί την «Difret», έτσι την είδα άλλη μια φορά. Βέβαια οι πρώτες σκηνές κάτι μου θύμιζαν, και λίγο αργότερα θυμήθηκα ότι την είχα ξαναδεί. Έψαξα στην ιστοσελίδα μου που έχω καταλογραφημένες τις αναρτήσεις μου, δεν υπήρχε ανάρτηση για την «Difret». Έψαξα στο αρχείο μου tenies pou ida ke den egrapsa gi aftes όπου έγραφα δυο κουβέντες για ταινίες για τις οποίες δεν ήθελα να κάνω ξεχωριστή ανάρτηση (τώρα πια αναρτώ για κάθε ταινία που βλέπω) και δεν την βρήκα. Τι διάβολο, λέω, την είδα και δεν έγραψα τίποτα; Ευτυχώς που έψαξα με την εύρεση στον υπολογιστή και έπεσα πάνω σε αυτό το αρχείο όπου γράφω αυτές τις γραμμές, και είδα ότι είχε ημερομηνία 25-9-2015. Μπορεί να ήταν γραφτό, για να παραθέσω την ανάρτηση για την ταινία «Dede» που αναφέρεται στο ίδιο θέμα, στην απαγωγή γυναικών, και η οποία εξακολουθεί να προβάλλεται στην Αλκυονίδα. Και τώρα το κείμενο που έγραψα:

Η υπόθεση της ταινίας είναι πραγματική ιστορία και διαδραματίστηκε το 1996 στην Αιθιοπία.

Η Χιρούτ είναι μια δεκατετράχρονη μαθήτρια. Ο πατέρας της είχε συγκατατεθεί να πάει σχολείο, παρά της αντιρρήσεις της μητέρας της. Κάποια μέρα, γυρνώντας από το σχολείο, μια ομάδα ανδρών την απαγάγουν. Ο ένας είναι ένοπλος. Την είχε ζητήσει σε γάμο, του την είχαν αρνηθεί, και τώρα ήλθε να την απαγάγει, όπως είναι το έθιμό τους. Την κλείνει σε μια καλύβα και τη βιάζει. Έτσι έχει εξασφαλίσει ότι θα την πάρει γυναίκα του. Μια ξεπαρθενεμένη γυναίκα δεν την παντρεύεται κανείς. Μάλιστα αν ο άντρας ανακαλύψει ότι η γυναίκα του δεν είναι παρθένα τη διώχνει από το σπίτι. Ούτε και οι δικοί της τη δέχονται πίσω, είναι ξεγραμμένη.

Η Χιρούτ όμως καταφέρνει και το σκάει, παίρνοντας μαζί της την καραμπίνα του. Την αντιλαμβάνονται και την καταδιώκουν. Αυτή πυροβολεί και σκοτώνει τον απαγωγέα της. Πριν οι σύντροφοί του προλάβουν να τη σφάξουν όπως επιβάλει το τοπικό έθιμο, τη συλλαμβάνει ένας αστυνομικός. Θα παραδοθεί στην αστυνομία και θα δικαστεί. Για την ποινή δεν υπάρχει αμφιβολία: είναι ο θάνατος. 

Το συμβούλιο των ανδρών του χωριού αποφασίζει την εξορία της, παρά την επιμονή της οικογένειας του νεκρού να εκτελεστεί. Όμως έτσι κι αλλιώς αυτοί είναι αποφασισμένοι εκδικηθούν με το θάνατό της. Η Meaza Ashenafi, η ιδρύτρια του Συνδέσμου Γυναικών Δικηγόρων της Αιθιοπίας, αναλαμβάνει την υπεράσπισή της.

Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Προσκρούει πάνω στο φαλλοκρατικό κατεστημένο. Θα μηνύσει τον υπουργό δικαιοσύνης και αυτός θα της διαλύσει το σύνδεσμο. Όμως ο σάλος που δημιουργείται θα έχει σαν αποτέλεσμα την αποπομπή του υπουργού (που έγινε με την κομψό τρόπο της παραίτησης) και την επαναλειτουργία του συνδέσμου. Ανάμεσα στο 1995 και 2002, η οργάνωση αυτή βοήθησε πάνω από 30.000 παιδιά και γυναίκες, διαβάζουμε στα γράμματα τέλους.

Επί τέλους η Ashenafi κερδίζει, η Χιρούτ αθωώνεται.

Βλέποντας την ταινία συνειδητοποίησα το εξής: όσο πιο καθυστερημένη είναι μια κοινωνία, τόσο πιο φαλλοκρατική και πατριαρχική είναι. Και στην Κρήτη είχαμε την «κλεψά». Η απαγωγή της Τασούλας το 1953 είχε συνταράξει το πανελλήνιο, και έδωσε τροφή για τρία βιβλία, ένα από τα οποία είναι της Ρέας Γαλανάκη. Όμως οι απαγωγές αυτές γίνονταν πάντοτε με τη συναίνεση της κοπέλας, όταν οι γονείς της έφερναν αντιρρήσεις.

Στις περισσότερες ταινίες από τις χώρες του τρίτου κόσμου που βλέπω είναι θεματοποιημένη η καταπίεση της γυναίκας. Ο Ousmane Sembène, 16 χρόνια αφού είχε γυρίσει την τελευταία του ταινία, γυρίζει τη Moolaadé που έχει σαν θέμα την κλειτοριδεκτομή. Στην κριτική για την ταινία καταλήγω: «Μήπως πρέπει να αναθεωρήσουμε τελικά αυτό το ιδεολόγημα που λέγεται παράδοση; Εμείς οι έλληνες έχουμε υπερβολικό κόλλημα σ’ αυτό. Οι γιαπωνέζοι, με κάτι εξαιρέσεις σαν τον Μισίμα, το έχουν ξεπεράσει».

Τέτοιου είδους αναχρονιστικές παραδόσεις πρέπει να καταργούνται νομοθετικά. Δεν ξέρω τι έχει γίνει για την κλειτοριδεκτομή, αλλά αυτό το «παραδοσιακό» φαινόμενο της κλοπής της κοπέλας παρά τη θέλησή της η Αιθιοπική κυβέρνηση το κήρυξε παράνομο, και επέβαλε την ποινή των πέντε χρόνων φυλάκισης για τον δράστη, διαβάζουμε επίσης στα γράμματα τέλους.

Αναρωτιέμαι: ο κομμουνιστής Χαϊλέ Μαριάμ τόσα χρόνια που ήταν στην εξουσία τι έκανε; 

Να πούμε και του στραβού το δίκιο: το συμβούλιο του χωριού –ξέχασα να το πω, συμβούλιο στο οποίο συμμετέχουν αποκλειστικά άντρες- φέρθηκε «προοδευτικά». Για να ικανοποιήσει την οικογένεια του νεκρού επέβαλε την ποινή της εξορίας αντί την ποινή της εκτέλεσης που θα έπρεπε να επιβάλει, σύμφωνα με την παράδοση. Το λέω αυτό, γιατί διάβασα πριν λίγες μέρες ότι ένα άλλο συμβούλιο ανδρών, σε ένα χωριό της Ινδίας, επέβαλε την ποινή σε μια κοπέλα να τη βιάσουν οι άντρες του χωριού. Την βίασαν 12 άνδρες. Μετά το βιασμό νοσηλεύτηκε σε κρίσιμη κατάσταση.

Είπαμε, να επιβάλεις ποινή, αλλά όχι και να βλογείς τα γένια σου!!!