Book review, movie criticism

Thursday, October 17, 2019

Μιχαήλ Ρομ, Ο Λένιν τον Οκτώβρη (Ленин в Октябре, 1937)


Μιχαήλ Ρομ, Ο Λένιν τον Οκτώβρη (Ленин в Октябре, 1937)


  Από σήμερα στο Στούντιο.
  Το έργο ήταν παραγγελιά του Στάλιν για την επέτειο των 20 χρόνων από την οκτωβριανή επανάσταση.
  Η ταινία δίνει τα γεγονότα από την έλευση του Λένιν στην Πετρούπολη και την κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων, κατά την οποία συνελήφθησαν τα περισσότερα μέλη της κυβέρνησης Κερένσκι.
  Η ταινία δεν είναι όμως απλά μια ιστορική αφήγηση, είναι και κινηματογραφική μυθοπλασία. Από τα κεντρικά επεισόδιά της είναι η διαμονή του Λένιν σε ένα διαμέρισμα υπό την προστασία ενός μέλους του κόμματος, το ρόλο του οποίου υποδύεται ο έξοχος Νικολάι Οχλόπκοφ, που υποδύθηκε τον επόμενο χρόνο τον ένα από τους δυο κύριους χαρακτήρες αμέσως μετά τον Νικολάι Τσερκάσωφ στον «Αλέξανδρο Νιέφσκι» και τον μεθεπόμενο ένα στενό συνεργάτη του Λένιν στη ταινία «Ο Λένιν το 1938» την οποία θα δείτε (εγώ την είδα στο youtube, όπως και αυτή) την επόμενη Πέμπτη. Το επεισόδιο αυτό είναι που μας άρεσε περισσότερο, καθώς έδειξε έναν ανθρώπινο Λένιν και έναν αφοσιωμένο φύλακά του. Φαντάζομαι όμως ότι η έλευση των αστυνομικών και η έγκαιρη φυγή του Λένιν, παρά τις διαμαρτυρίες του φύλακά του που ήθελε να περιμένουν μέχρι την έλευση αποσπάσματος μπολσεβίκων για την προστασία του, είναι απλά μυθοπλασία, ολότελα κινηματογραφική. Επίσης κεντρικό επεισόδιο είναι εκείνο που ήλθαν εκπρόσωποι της κυβέρνησης να αφοπλίσουν τους εργάτες, που κατέληξε στη σύλληψή τους.
  Πέρα από τις κινηματογραφικές λεπτομέρειες, άραγε τα ιστορικά στοιχεία είναι ακριβή;
  Είχα τις υποψίες μου, γι’ αυτό κατέφυγα στη βικιπαίδεια.
  Η ταινία, η οποία γυρίστηκε μέσα σε τρεις μήνες το 1937, την επόμενη χρονιά από τη δίκη και εκτέλεση των Ζηνόβιεφ και Κάμενεφ, τους παρουσιάζει ως προδότες της σχεδιαζόμενης εξέγερσης. Ανήκαν στο επταμελές πρώτο πολιτικό γραφείο που πήρε την απόφαση για την επανάσταση. Η προσωρινή κυβέρνηση από αυτούς πληροφορήθηκε τη σχεδιαζόμενη εξέγερση των μπολσεβίκων και άρχισε πυρετωδώς να προετοιμάζεται, όμως δεν πρόλαβε.
  Μα είναι δυνατόν, αν όντως ήταν προδότες, να μείνουν στο κόμμα και να μην εκτελεστούν αμέσως; Και όμως, ήσαν στελέχη – μεσαία βέβαια – του κόμματος μέχρι το 1934. Σίγουρα αυτό το περί προδοσίας ήταν για τη δυσφήμησή τους μετά την εκτέλεσή τους. Όμως βγάζει μάτι, δεν φαντάζομαι να το κατάπιαν οι σοβιετικοί θεατές της ταινίας.
  Παρά τη διαστρέβλωση αυτή της ιστορικής αλήθειας, η ταινία μου άρεσε πάρα πολύ.

No comments: