Amir Naderi, Requiem (1978)

 Amir Naderi, Requiem (1978)

 

  Σε σενάριο Mohammad Reza Aslani, στο «Requiem» παρακολουθούμε τις περιπέτειες ενός σαραντάρη, που μόλις αποφυλακίσθηκε αφού εξέτισε σχεδόν όλη την ποινή του, εννιά χρόνια φυλακή.

  Γιατί εννιά χρόνια;

  Είχε εμπλακεί σε καυγά. Μάλλον σκότωσε κάποιον πάνω στον καυγά.

  Αναζητεί τη μητέρα του, του λένε ότι έχει πεθάνει. Του άφησε λίγα πράγματα, ανάμεσα στα οποία και ένα αεροβόλο.

  Στη φυλακή έμαθε να φτιάχνει κάλτσες. Προσπαθεί να βρει δουλειά σαν πλέχτης καλτσών. Αδύνατον, ήδη οι μηχανές έχουν κάνει απαρχαιωμένο το επάγγελμα.

  Τι να κάνει;

  Έχει το αεροβόλο, και φτιάχνοντας μια σανίδα κόλλησε πάνω της τολμηρές φωτογραφίες γυναικών από ξένα περιοδικά. Περαστικοί δοκίμαζαν την τύχη τους στη σκοποβολή.

  Ένας συγκρατούμενός του που πέθανε μετά του έδωσε λεφτά για να τα δώσει στη γυναίκα του.

  Ούτε που του περνάει από το μυαλό να τα καταχρασθεί, πηγαίνει και της τα δίνει. Αργότερα, όταν μαθαίνει από το γιο της ότι είναι έγκυος και έχουν οικονομική στενότητα, θα της δώσει λεφτά από τα δικά του.

  Θα κάνει παρέα με έναν «μαϊμουδιάρη» (θυμήθηκα το τραγούδι από τον «Θεσσαλικό κύκλο» του Μαρκόπουλου στο οποίο τραγουδάει η Μοσχολιού «Ήλθε στο χωριό μαϊμουδιάρης». Τελικά έκανα λάθος, αντί μαϊμουδιάρης λέει αρκουδιάρης. Πέρασαν και οι δυο πολλές φορές από το χωριό μου).

  Ο μαϊμουδιάρης, ναρκομανής, πεθαίνει, αφήνοντάς του ως «κληρονομιά» το μαϊμούνι και δυο πουλιά που έχει σε κλουβί. Όμως είναι αδύνατο να τα συντηρήσει, και κάποια στιγμή θα τα ελευθερώσει.

  Στο τελευταίο επεισόδιο, που κρατάει σχεδόν τρία λεπτά, τον βλέπουμε εξαντλημένο να περνάει στο απέναντι πεζοδρόμιο διασχίζοντας έναν πλατύ δρόμο, γεμάτο από αυτοκίνητα (μου θύμισε το Κάιρο, όπου και εκεί είδα άτομα να διασχίζουν το δρόμο παρά τα διερχόμενα αυτοκίνητα. Είχαν φαίνεται συνηθίσει, τόσο οι οδηγοί όσο και οι πεζοί).

  Κάποια στιγμή πέφτει κάτω, όμως σηκώνεται αμέσως.

  Ποια να είναι άραγε η μοίρα του;

  Μήπως η ταινία είναι μια καταγγελία για την εξαθλίωση που υπάρχει στην Τεχεράνη;

  Σε όλες τις μεγαλουπόλεις υπάρχει μια τέτοια εξαθλίωση, με πιο χαρακτηριστικό το πρόβλημα των αστέγων. Περισσότερο την θεωρώ σαν μια ταινία που διεκτραγωδεί τη μοίρα ενός ανθρώπου, όπως το «Dodesukaden» του Κουροσάβα ή το «Under the moonlight» του Sayyed Reza Mir Karimi. Έτσι δεν συμφωνώ με τον Hamid Dabashi που γράφει ότι «Put Goodbye Friend, Deadlock, and Requiem together and watch them—you have the single most important visual evidence of a cosmopolis on the verge of revolutionary outburst, without a political word being uttered in any one of them».

  Ενδιαφέρον είναι το παρακάτω που γράφει:

  When it was screened to the selection committee of the Tehran Film Festival, all the members got up from their seats, mumbled something like "We did not see this film," and quietly left the room (someone from that committee told this to Naderi later and Naderi told me), γράφει ο Hamid Dabashi στο βιβλίο του «Masters and masterpieces of the Iranian cinema».

  Προφανώς τους σόκαρε η παρουσίαση αυτής της εξαθλίωσης.