Mohammad Reza Aslani, The chess game of the wind (1976)

 Mohammad Reza Aslani, The chess game of the wind (1976)

 

  Drama, mystery, thriller χαρακτηρίζει την ταινία το IMDb, στο οποίο έχει βαθμολογία 7,3. Είναι η πρώτη ταινία μυθοπλασίας του Ασλανί, ενώ χρειάστηκε να περάσουν 42 χρόνια για να γυρίσει τη δεύτερη, την «The green fire» (2008). Γύρισε όμως αρκετές μικρού μήκους, ενώ η κύρια ενασχόλησή του ήταν με την ποίηση.

  The fall of the house of…

  Μιας αριστοκρατικής οικογένειας την εποχή της δυναστείας των Qajar (1789-1925), όμως πότε ακριβώς δεν μας λέγεται.

  Πεθαίνει η μητέρα και έπεσαν σαν τα κοράκια τα μέλη της οικογένειας να αρπάξουν την περιουσία της. Την διεκδικεί η κόρη της, ανάπηρη σε πολυθρόνα, και ο πατριός της. Στο παιχνίδι είναι και οι δυο ανιψιοί του. Ο ένας μάλιστα την έχει αρραβωνιαστεί ενώ ο άλλος τα έχει με την υπηρέτριά της, με την οποία έχουν μηχανευτεί σατανικά σχέδια.

  Η πλοκή υπάρχει στη βικιπαίδια, να πούμε μόνο ότι στο τέλος σκοτώνονται οι άντρες ενώ η γυναίκα παθαίνει καρδιακή προσβολή και πεθαίνει. Η υπηρέτρια εγκαταλείπει το σπίτι αφήνοντας τη φροντίδα του σε ένα μικρό παιδί και στην παραμάνα της κόρης. Στη συνέχεια η κάμερα περιφέρεται, σε ένα αργό τράβελινγκ, πάνω από τα γειτονικά σπίτια.

  Η κάμερα του Ασλανί περιφέρεται αργά, παρατηρώντας αρκετά συχνά τους χαρακτήρες από απόσταση, ισορροπώντας με τα κοντινά πλάνα. Οι όποιες πολιτικές προεκτάσεις αφορούν τους ιρανούς. Εγώ τη βλέπω σαν μια σάτιρα της μεγαλοαστικής τάξης, κάτι που ενόχλησε όχι μόνο τους ιρανούς κριτικούς της εποχής αλλά και τους ισλαμιστές, καθώς απαγόρεψαν την προβολή της. Υπάρχουν και άλλα έργα που δείχνουν την πτώση μιας οικογένειας, αλλά μόνο οι «Μπούντεμπροκ» του Τόμας Μαν μου έρχονται στο μυαλό. Σίγουρα και ο «Γατόπαρδος», τον οποίο μετέφερε στη μεγάλη οθόνη ο Βισκόντι, ένας σκηνοθέτης, όπως διαβάζω, που επηρέασε τον Ασλανί.

  Διαβάζοντας την ανάρτηση που έγραψα για τον «Γατόπαρδο» βλέπω και δυο άλλα μυθιστορήματα που αναφέρονται στην πτώση μιας οικογένειας, τα «100 χρόνια μοναξιάς» του Μάρκες και τα «Ταραγμένα χρόνια», μια τριλογία του κινέζου Ba Jin της οποίας το πρώτο μέρος είναι η «Οικογένεια».

  Η διαφορά:

  Εκεί η πτώση είναι αναπόφευκτη λόγω των κοινωνικών αλλαγών, ενώ εδώ η πτώση οφείλεται σε ενδοοικογενειακές ίντριγκες.

  Και η πρωτοτυπία της ταινίας:

  Κατά διαστήματα εμφανίζονται γυναίκες, κάποιες, αν όχι όλες, υπηρετικό προσωπικό, να πλένουν ρούχα σε μια πισίνα μπροστά από το μέγαρο της οικογένειας, σχολιάζοντας, σαν χορός αρχαίας τραγωδίας, τα του οίκου (το frame).

  Δεν μου αρέσουν έργα με αρνητικούς χαρακτήρες, και εδώ όλοι είναι τέτοιοι, όμως τόσο με μάγεψε η σκηνοθεσία του Ασλανί.

  Και κάποιες χρήσιμες πληροφορίες για την ταινία από το βιογραφικό του Ασλανί στη βικιπαίδεια.

  He made The Chess Game of the Wind in 1976 with the production of Bahman Farmanara. It took him 6 years to finance and finally make the movie. It was met with critical acclaim and audience apathy when it opened in Tehran in 1976 and also some controversies while screening the movie and after 1979 revolution towards archiving it made it tough for the movie to come out. The stunning period drama was prohibited by the Islamic Republic and thought to be lost until 2014 [οπότε ανακαλύφθηκε η αρνητική κόπια σε ένα παλαιοπωλείο]. In 2020, Scorsese Foundation restored the movie for Cannes 2020 to be shown in classics section of the festival.