Νίκος Οικονομίδης, 50/30

Νίκος Οικονομίδης, 50/30, Τέχνης Οίστρος 2018, σελ. 175

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Ένας τόμος με πίνακες, με την ευκαιρία μιας επετειακής έκθεσης

  Έχουμε ξαναγράψει για τη ζωγραφική του Νίκου Οικονομίδη. Η σύζυγός του Λήδα Παναγιωτοπούλου εξέδωσε μια ποιητική συλλογή με τίτλο «Τα τραπέζια που μιλούν», με ποιήματα που «εικονογραφούν» πίνακές του. Εγώ βέβαια είμαι κριτικός λογοτεχνίας, όμως έχοντας και ένα μεράκι για τη ζωγραφική, έγραψα νομίζω με κάποια επάρκεια για τους πίνακές του.

  Το «50/30» σημαίνει 50 χρόνια ζωγραφική και 30 χρόνια μετά την πρώτη του έκθεση. Είναι ένα βιβλίο που εξέδωσε με την ευκαιρία της επετειακής έκθεσης έργων του στην Γκαλερί «Χρυσόθεμις» (Καλογρέζης 14 Χαλάνδρι, βρίσκεται κάπου στο κέντρο) που θα διαρκέσει μέχρι τις 31 του Μάρτη. Τη Δευτέρα 19 Μαρτίου και ώρα 19.30 θα γίνει εκδήλωση στο χώρο της έκθεσης κατά την οποία θα μιλήσουν οι Τάσος Γουδέλης, Θεοδόσης Πυλαρινός και ο ίδιος ο Οικονομίδης. Στην έκθεση εκτίθενται 30 πίνακες, ενώ στο βιβλίο παρουσιάζονται φωτογραφίες κάπου 340 πινάκων, των πιο αντιπροσωπευτικών του έργου του.

  Τα κείμενα της εισαγωγής υπογράφουν οι Ζωή Ψαρρού, Γιώργος Μαρκόπουλος, Λήδα Παναγιωτοπούλου (σ’ αυτήν είναι αφιερωμένο και το βιβλίο) και Νίκος Οικονομίδης. Τα δυο μέρη χωρίζονται κάθε ένα σε τρεις ενότητες, που οριοθετούν την πορεία της καλλιτεχνικής του εξέλιξης.

  Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αποτελείται από φωτογραφίες των πινάκων με αριθμητική ένδειξη. Εμβόλιμα υπάρχουν στίχοι καταξιωμένων μας ποιητών. Ακολουθούν οι τίτλοι των έργων με βάση την αρίθμησή τους. Ακολουθεί το Χρονολόγιο, με στοιχεία για τις εκθέσεις του και φωτογραφικό υλικό. Και το βιβλίο τελειώνει με ανθολόγιο κειμένων για την ζωγραφική του. Αντιγράφουμε από το κείμενο της Τζίνας Καλογήρου.

  «Ο Νίκος Οικονομίδης, εμφανώς επηρεασμένος από τον Κυβισμό, υιοθετεί συστηματικά το κυβιστικό «σπάσιμο της φόρμας», προτείνοντας λύσεις ρηξικέλευθες και αντιμιμητικές, που δείχνουν τη βαθύτερη πεποίθηση του καλλιτέχνη ότι οι παραδοσιακές αναπαραστατικές φόρμες είναι πλέον ανεπαρκείς ή αφερέγγυες…».

  Στο εισαγωγικό κείμενο της πρώτης ενότητας 1968-1971 ο Οικονομίδης ξεκινάει ως εξής:

  «Όλα ξεκίνησαν, όταν στα 14^α γενέθλιά μου η ξαδέλφη μου Ρίτα Οικονομίδου μου χάρισε ένα βιβλίο για τον Vincent Van Gogh. Αυτό ήταν! Εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ από τα έργα και τη ζωή αυτού του ανθρώπου, ώστε άρχισα αμέσως να ζωγραφίζω έργα του…» (σελ. 19).

  Θα το παραφράσω, για να ταιριάζει στη δική μου περίπτωση.

  Όλα ξεκίνησαν το 1967, όταν ήμουν 17 χρονών, μαθητής πέμπτης γυμνασίου. Στο βιβλιοπωλείο-πρακτορείο εφημερίδων της κας Αεράκη στην Ιεράπετρα ανακάλυψα τη βιογραφία του Van Gogh, γραμμένη από τον Irving Stone. Με εντυπωσίασε. Θυμάμαι που πολλές φορές, επί ώρα, καθόμουν και παρατηρούσα την ταλαιπωρημένη όψη του ζωγράφου με το κομμένο αφτί και το βασανισμένο βλέμμα που κοσμούσε το εξώφυλλο. Αμέσως παράγγειλα ένα βιβλίο με τη ζωγραφική του. Και επιστρέφοντας στην Κρήτη από την Αθήνα όπου είχα πάει να δώσω πανελλαδικές, το φθινόπωρο του 1968, κουβαλούσα μαζί μου, στα αγγλικά, τις επιστολές στον αδελφό του τον Τεό.

  Εγώ δεν άρχισα να ζωγραφίζω, αλλά από τότε άρχισα να ενδιαφέρομαι πάρα πολύ για τη ζωγραφική, να διαβάζω σχετικά βιβλία και να πηγαίνω σε εκθέσεις, σαν φοιτητής πια.

  Την πρώτη γνώση μου για τη ζωγραφική την απέκτησα από ένα ένθετο, στις «Εικόνες» νομίζω, ένα δισέλιδο με την ιστορία της σύγχρονης ζωγραφικής, σε συνέχειες. Έκοβα τα δισέλιδα αυτά και τα κόλλαγα στις σελίδες κάποιου τεύχους από τις «Εποχές». Αν θυμάμαι καλά η ιστορία αυτή ξεκινούσε από τους ιμπρεσιονιστές και κατέληγε στον Πικάσο.

  Θυμάμαι ακόμη και ένα μικρό βιβλίο για τη ζωγραφική που βρήκα στη βιβλιοθήκη της κοινότητας του χωριού μου. Απ’ αυτό γνώρισα τον Ντιέγκο Ριβέρα. Για τη Φρίντα Κάλο έμαθα μετά.

  Συνιστώ ολόθερμα να δείτε την έκθεση και να αγοράσετε και το βιβλίο. Είπαμε, μέχρι τις 31 Μαρτίου 2018.

  Μπάμπης Δερμιτζάκης