Book review, movie criticism

Saturday, March 20, 2021

Δημήτρης Γαζιάδης, Οι απάχηδες των Αθηνών (1930)

Δημήτρης Γαζιάδης, Οι απάχηδες των Αθηνών (1930).

 


  Οι «Απάχηδες των Αθηνών» είναι μια κινηματογραφική μεταφορά της ομώνυμης οπερέτας του Νίκου Χατζηαποστόλου που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1921.

  Αντιγράφω από τον σύνδεσμο:

  «Οι “Απάχηδες των Αθηνών” του Δημήτρη Γαζιάδη  είναι η πρώτη "άδουσα και ηχητική" ελληνική ταινία (1930), που επί δεκαετίες θεωρείτο χαμένη. Η κόπια σε θετικό φιλμ βρέθηκε, πριν τέσσερα χρόνια, στη Γαλλική Ταινιοθήκη, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό καθώς πρόκειται για την πρώτη ελληνική ταινία που συνοδευόταν από συγχρονισμένη ηχογράφηση της μουσικής και των τραγουδιών».

  Από όσο ξέρω, είναι η τρίτη σωζόμενη ελληνική ταινία, μετά τις «Περιπέτειες του Βιλάρ» (1924) του Joseph Hepp και την «Αστέρω» (1929), επίσης του Δημήτρη Γαζιάδη.

  Απάχης σημαίνει περιθωριακός, μάγκας, μικροαπατεώνας. Τέτοιοι είναι ο Κώστας και οι δυο κολλητοί του, ο Γιώργος και ο Νικόλας.

  Ο Παραλής είναι ένας νεόπλουτος. Η κόρη του η Βέρα κάνει ιππασία, το άλογο αφηνιάζει, το συγκρατεί ο Κώστας. Βλέπουν ερωτικά ο ένας τον άλλο. Πολύ θα ήθελε να τον ξανασυναντήσει.

  Βρισκόμαστε μήπως μπροστά στο μοτίβο του σταχτοπούτου;

  Καθόλου, αργότερα θα εξηγήσω το γιατί.

  Την έχει βάλει στο μάτι ο γραμματέας του πατέρα της. Του ζητάει το χέρι της. Αυτός σκάει στα γέλια και του λέει να αντικαταστήσει τον… που είναι σε άδεια, σε μια ταπεινωτική δουλειά.

  Ο γραμματέας θέλει να εκδικηθεί.

  Και τι σκαρφίζεται;

  Να «πλασάρουν» στον Παραλή έναν τάχα πρίγκηπα για υποψήφιο γαμπρό για την κόρη τους.

  Δεν χρειάζεται να ψάξουν πολύ, ο «πρίγκηπας» βρίσκεται στα πέριξ. Τον χρυσοπληρώνουν βέβαια τον Κώστα για να παίξει αυτό το ρόλο.

  Γίνεται δεξίωση, και ο Κώστας εμφανίζεται ως ο «Πρίγκηπας του βουνού Άθως».

  Όλα πηγαίνουν καλά, μέχρι που εμφανίζονται στη δεξίωση οι δυο κολλητοί του, κουστουμαρισμένοι και με κορδέλα στο στήθος. Θα δούμε κάποια κωμικά επεισόδια μ’ αυτούς.

  Ο γραμματέας αποκαλύπτει στον Παραλή ότι ο πρίγκηπας είναι fake, σκάζοντας στα γέλια. Πήρε την εκδίκησή του.

  Όμως στο μεταξύ ο Κώστας είχε αποκαλύψει στη Βέρα ότι δεν είναι πρίγκηπας, ότι πληρώθηκε για να παίξει αυτό το ρόλο.

  Θα επισκεφτούν τον Κώστα άνθρωποι του Παραλή. Έμαθε από την κόρη του ότι είναι ένας καλός άνθρωπος, και θα ήταν χαρούμενος να τους τιμήσει με την επίσκεψή του.

  Δεν αμφιβάλαμε για την απάντηση του Κώστα.

  Γιατί;

  Διότι ήδη στην αρχή της ταινίας είδαμε την Τιτίκα, μια ανθοπώλισσα, που τον αγαπά.

  Εσείς σαν θεατές δεν θα αγανακτούσατε που προτίμησε την πλούσια από την φτωχή κοπέλα που τον αγαπούσε;

  Μα φυσικά.

  Το ήξερε αυτό ο Γιάννης Πρινέας που έγραψε το λιμπρέτο της οπερέτας, αλλά και το σενάριο της ταινίας, γι’ αυτό τον έβαλε να επιλέξει την Τιτίκα.

  Ξεχάσαμε να πούμε ότι πιο πριν είχε λάβει μια μεγάλη κληρονομιά.

  Εν τάξει, να μη μείνουνε και στη φτώχεια, να ολοκληρωθεί το happy end.

  Κάτι μου λέει ότι αν δεν είχε πάρει αυτή την κληρονομιά θα επέλεγε την Βέρα.

  Το φτωχόσπιτο που μένει για το οποίο χρωστάει ένα σωρό νοίκια, η φτωχογειτονιά που ζει, θυμίζουν ιταλικό νεορεαλισμό σε μια πιο ακραία μορφή. Υπήρχε πολύ φτώχεια εκείνη την εποχή. Δίπλα στους ιθαγενείς φτωχούς προστέθηκαν αργότερα και οι μικρασιάτες. Κακόμοιρη Ελλάδα!!!

  Η ταινία έχει αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Βλέπουμε πώς ήταν οι στήλες του Ολυμπίου Διός πριν εκατό σχεδόν χρόνια, ο Παρθενώνας, η Ακαδημίας, κ.λπ.

  Χαριτωμένη αισθηματική κομεντί, που βέβαια έχει για μας περισσότερο ενδιαφέρον γιατί είναι από τις ελάχιστες σωζόμενες ταινίες της εποχής.

  Παραλίγο να το ξεχάσω, είδαμε και μια ορχήστρα τζαζ στη δεξίωση του Παραλή. Δεν αποκλείεται να ήταν η ίδια που είδαμε και στις «Περιπέτειες του Βιλάρ», όμως έλειπε ο μαύρος χορευτής. Φαντάζομαι ορχήστρες τζαζ θα έκαναν την εμφάνισή τους και σε άλλες ταινίες της εποχής, όπως τα μπουζούκια στις ταινίες της δεκαετίας του ’60 με τα δώδεκα, εικοσιτέσσερα, τριανταέξι λαϊκά τραγούδια. Τα δώδεκα αυξήθηκα με αριθμητική πρόοδο, αλλά σταμάτησαν στα τριανταέξι, γιατί διαφορετικά θα καταλάμβαναν το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας.

  Κλείνοντας την παρουσίαση αυτή θα κάνουμε την ευχή να βρεθούν και άλλες ταινίες εκείνης της εποχής.

 

 

No comments: