Hirokazu Koreeda, Η αλήθεια (La verité, 2019)

Hirokazu Koreeda, Η αλήθεια (La verité, 2019)

  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Αγαπημένος σκηνοθέτης ο Koreeda, έχω δει όλες του τις ταινίες.

  Δεν ήταν έκπληξη για μένα διαβάζοντας στο ενημερωτικό σημείωμα ότι η Ζιλιέτ Μπινός, ήδη από το 2011, εξέφρασε την επιθυμία της στον Κορέεντα να συνεργαστούν κάποια στιγμή.

  Γιατί δεν ήταν έκπληξη.

  Διότι ξέρω πως έχει συνεργασθεί με άλλους δυο μη δυτικούς σκηνοθέτες, τον συγχωρεμένο Αμπάς Κιαροστάμι στις ταινίες του «Shirin» και «Γνήσιο αντίγραφο», και την επίσης γιαπωνέζα «Naomi Kawase» στην τελευταία ταινία της «Κάθε χίλια χρόνια». Διαβάζοντας τώρα τη φιλμογραφία της στη βικιπαίδεια βλέπω ότι της αρέσει να συνεργάζεται με μη δυτικούς σκηνοθέτες.

  Είναι γυναικείο δίδυμο είναι τα κεντρικά πρόσωπα, η μαμά Κατρίν Ντενέβ και η κόρη Ζιλιέτ Μπινός, ενώ από κοντά είναι ο άντρας της Ήθαν Χωκ. Όμως την παράσταση την κλέβει το χαριτωμένο κοριτσάκι τους, η Clémentine Grenier στο ρόλο της μικρής Σαρλότας. Μπορώ να κάνω την πρόβλεψη εδώ ότι θα εξελιχθεί σε σπουδαία ηθοποιό.

   Η ταινία μου θύμισε Μπέργκμαν, χωρίς όμως τις έντονες δραματικές εντάσεις του. Και εδώ βλέπουμε το θεατρικό στήσιμο (ελάχιστα τα εξωτερικά γυρίσματα, το σενάριο είναι βασισμένο σε θεατρικό έργο του ίδιου του Κορέεντα), με την κάμερα να παίρνει τους ηθοποιούς σχεδόν πάντα σε κοντινά πλάνα, λίγο απέχοντας από τα γκρο πλαν.

  Η μητέρα Ντενέβ (τι εξαιρετική ηθοποιός, θα τολμούσα να πω ότι η ταινία είναι one woman show) έχει τον υπεροπτικό χαρακτήρα μιας μεγάλης σταρ, που μόλις έχει εκδώσει τα απομνημονεύματά της. Τα άτομα που είναι στην υπηρεσία της έχουν λόγους να παραπονιούνται, ενώ τα περισσότερα παράπονα τα εκφράζει η κόρη της. Μια φορά την κλείδωσε στη «φυλακή» για τιμωρία και την ξέχασε εκεί (εμείς στο σχολείο είχαμε το υπόγειο. Είμασταν κάποτε, δευτέρα δημοτικού, έτοιμοι να διαβούμε την είσοδό του, με γέλια εμείς τα αγόρια, με κλάματα τα κορίτσια, και τελικά αυτά τα κλάματα απέτρεψαν τη δασκάλα μας, τη συγχωρεμένη κυρία Ειρήνη, να εφαρμόσει αυτή τη μεσαιωνική τιμωρία). Απασχολημένη πάντα με τη δουλειά της η μαμά, ήταν ο πατέρας της που την έπαιρνε από το σχολείο.

  Μήπως δεν την αγαπούσε;

  Η «Αλήθεια» θα φανεί στο τέλος, και μητέρα και κόρη θα αγκαλιαστούν.

  Χωρίς δραματικές εντάσεις και κορυφώσεις, με ανάλαφρο κατά διαστήματα ύφος που σ’ αυτό βοηθάει και το κοριτσάκι, είναι μια ταινία «ρεαλιστική» με την κυριολεκτική έννοια, στην οποία η καθημερινότητα κυριαρχεί και όχι το «σπουδαίο» κατά Αριστοτέλη γεγονός.    

  Ενώ έβλεπα την ταινία στη δημοσιογραφική προβολή τρία πράγματα ήθελα να σημειώσω και να τα περάσω στην κριτική που θα έγραφα. Δυστυχώς η μνήμη με ξεγέλασε, και θυμάμαι μόνο τα δυο.

  Πόσο αληθινό είναι ότι για να περάσουν στο πλατό κάποιες ηθοποιοί πρέπει πρώτα να περάσουν από το κρεβάτι του σκηνοθέτη; Αυτή την παραδοχή κάνει η Φαμπιάν για τον εαυτό της. 

  Το δεύτερο είναι μια ατάκα: «είναι εντελώς νεκρός;». Κάπως έτσι ήταν η μετάφραση, το γαλλικό ήταν «mort mort?», που μου θύμισε μια άλλη ατάκα, από ελληνική ταινία της δεκαετίας του ’60, που νομίζω τη λέει ο Βουτσάς: «Πέθανε πολύ;».

  Εμάς η ταινία μας άρεσε πολύ, πάρα πολύ.

  Τελικά θυμήθηκα και το τρίτο. Είναι η ταινία στην οποία παίζει η Ντενέβ, μια ταινία επιστημονικής φαντασίας, που αποτελεί αντικατοπτρική ιστορία (mise en abyme) της κύριας, με την μητέρα να πηγαίνει στο διάστημα για πολλά χρόνια παρατώντας την κόρη της στη γη, πράγμα για το οποίο εκφράζει πικρά παράπονα.

  Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί στην ιστορία, όλοι είναι «ανθρώπινοι, πολύ ανθρώπινοι», όπως θα έλεγε και ο Νίτσε.