Book review, movie criticism

Friday, October 2, 2020

Satyajit Ray, Ο κόσμος του Απού (Apur sansa, The world of Apu, 1959)

Satyajit Ray, Ο κόσμος του Απού (Apur sansa, The world of Apu, 1959)

 


  Απού σήμερα μόνο στο Αλεξάνδρα, στο Χαλάνδρι.

  Ένα από τα «είδωλα της φυλής» για τα οποία μιλάει ο Francis Bacon είναι και η τάση γενίκευσης, η απόλυτη εμπιστοσύνη στον επαγωγικό συλλογισμό: αφού οι δυο πρώτες ταινίες της τριλογίας του Απού είχαν unhappy end, ε, λέω, δεν μπορεί, κι αυτή ανάλογο τέλος θα έχει.

  Και όμως διαψεύστηκα, αν και όχι ολοκληρωτικά. Η ταινία, πάνω από το μισό της, είναι ένα συγκινητικό romance, από τα καλύτερα που έχω δει. Αλλά πάλι, η αφηγηματική προσδοκία είναι δεδομένη: δεν μπορεί, κάτι θα στραβώσει στο ρομάντζο αυτό. (Η τάση γενίκευσης δεν σημαίνει ότι βγάζει πάντα λάθος συμπεράσματα, απεναντίας, τις πιο πολλές φορές βγάζει σωστά, απλά όχι πάντα)

  Και όντως στράβωσε. Όμως όχι όπως στο «Love story», που ο θάνατος της κοπέλας, από κάποια στιγμή και μετά, ήταν περίπου προδιαγεγραμμένος εξαιτίας της αρρώστιας της, εδώ ήλθε εντελώς ξαφνικά, πάνω στη γέννα.

  Έχω αναφερθεί και άλλη φορά στην «Ιστορία αγάπης», μου φαίνεται ότι πρέπει να την ξαναδώ, ώστε αν χρειαστεί να αναφερθώ ξανά σ’ αυτή να μην παραθέσω τον σύνδεσμο της βικιπαίδειας αλλά τη δική μου κριτική.

  Ο Απού, απελπισμένος, χάνει κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή. Σκίζει το μυθιστόρημά του και ζει για τέσσερα χρόνια σαν αλήτης. Μόνο τον τέταρτο χρόνο πιάνει κάπου δουλειά.

  Τέτοια απελπισία από το θάνατο της αγαπημένης του;

  Τέτοια.

  Όμως για να δειχθεί ακόμη μεγαλύτερο το μέγεθός της, ο συγγραφέας (η τριλογία είναι μεταφορά μυθιστορήματος), τον βάζει να μη θέλει να δει το γιο του θεωρώντας τον ως υπεύθυνο για το θάνατό της.

  Ακραίο, τι φταίει το παιδί;

  Όμως αυτό θα το συνειδητοποιήσει μόνο μετά από πέντε χρόνια, και τότε θα πάει να τον δει. Όμως ο γιος του του φέρεται εχθρικά. Τώρα νοιάστηκες να με δεις; (Δεν του το λέει αλλά το σκέφτεται).

  Τελικά τι θα γίνει, θα συμφιλιωθεί με τον πατέρα του;

  Εσείς τι λέτε;

  Η αφηγηματική αναμονή είναι δεδομένη, θα σας έλεγα να μην στοιχηματίσετε. Όμως οι αφηγηματικές αναμονές κάποιες φορές διαψεύδονται, καλύτερα να δείτε την ταινία.

  Αργοί ρυθμοί, στιλιζαρισμένο παίξιμο, μου θύμισε αρκετά το θέατρο Νο. Και βέβαια εξαιρετικές ερμηνείες.

  Παρά λίγο να το ξεχάσω, η μουσική του Ραβί Σανκάρ, και στις τρεις ταινίες, είναι υπέροχη. Δεν είναι τυχαίο που επηρέασε τους Beatles, και όχι μόνο. Υπήρξε μια εποχή που άκουγα μανιωδώς σιτάρ. Τον είχα γράψει και σε βιντεοκασέτα από μια τηλεοπτική εκπομπή, αλλά κανένας θεός δεν ξέρει πού βρίσκεται τώρα, πόσο μάλλον εγώ. Αν και αυτό δεν είναι πρόβλημα, στο youtube βρίσκεις τα πάντα. Να σας παραθέσω λοιπόν ένα σύνδεσμο όπου μπορείτε να τον ακούσετε.

 

No comments: