Book review, movie criticism

Saturday, March 11, 2023

Kinuyo Tanaka, Έρωτας κάτω από το σταυρό (Love under the crucifix, 1962)

Kinuyo Tanaka, Έρωτας κάτω από το σταυρό (Love under the crucifix, 1962)

 


  Θα προβληθεί στο Στούντιο την Τρίτη, στις 4.30.

  H πρόωρα χαμένη σύζυγος του Elem Klimov Larissa Shepitko (η τελευταία της ταινία «Η άνοδος», πριν το τροχαίο ατύχημα κόψει το νήμα της ζωής της, θα προβληθεί αύριο Κυριακή στις 4.30 στο Στούντιο) είναι μόνο σκηνοθέτης και σαν τέτοια είναι γνωστή, η Κινούγιο Τανάκα όμως (που τόσο μοιάζει με την Τζούλια. Σε κάποιο άλλο κείμενό μου το έγραψα ανάποδα) είναι περισσότερο γνωστή σαν η ηθοποιός που πρωταγωνίστησε σε πάρα πολλές ταινίες των δυο κορυφαίων γιαπωνέζων σκηνοθετών, του Κέντζι Μιτζόγκουτσι και του Γιασουτζίρο Όζου, παρά σαν σκηνοθέτης. Όμως η σκηνοθετική της δουλειά είναι επίσης πολύ αξιόλογη. Έχω δει την ταινία της «The moon has risen» (1955) και μου άρεσε πάρα πολύ. Ελπίζω να δω και άλλες ταινίες της.

  Ενώ στο «Βγήκε το φεγγάρι» έχουμε τρεις ιστορίες με happy end, στον «Έρωτα κάτω από το σταυρό» έχουμε μια ερωτική ιστορία, το τέλος της οποίας είναι unhappy.

  Η πλοκή τοποθετείται λίγο πριν το 1600. Ήταν τότε που ο Τοτόμι Χιντεγιόσι και ο Τογκουγκάβα Ιεγιάσου έθεσαν τέρμα στις συγκρούσεις ανάμεσα στους νταϊμιό, στους γιαπωνέζους φεουδάρχες, και ενοποίησαν την Ιαπωνία. Έπαψαν μεν οι εμφύλιοι σπαραγμοί, όμως η καταπίεση που άσκησαν για να το πετύχουν ήταν τόσο αφόρητη για τον λαό, που για να ξεδώσει πήγαινε στο θέατρο. Η επόμενη περίοδος ήταν μια χρυσή εποχή για την ανάπτυξη του θεάτρου Νο, του Καμπούκι και του κουκλοθέατρου (βλέπε και στο βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας, ΑΛΔΕ 2010).

  Όμως δεν ήταν το μόνο που έκαναν. Δίωξαν απηνώς τον χριστιανισμό και απαγόρεψαν τις εμπορικές συναλλαγές με ξένους. Η Ιαπωνία έκλεισε τα λιμάνια της για κάθε ξένο πλοίο.

  Αυτή ήταν η περίοδος Τογκουγκάβα.

  Πότε έληξε;

  Νομίζω το 1864. Τα αμερικανικά κανονιοφόρα έπλευσαν στα λιμάνια της και απείλησαν με βομβαρδισμό αν δεν τα ανοίξουν για το εξωτερικό εμπόριο. Τότε ο αυτοκράτορας, που μέχρι τότε ήταν διακοσμητικός καθώς την πραγματική εξουσία την είχε ο Σογκούν, ανέλαβε δράση. Μετά από ένα σύντομο εμφύλιο νικήθηκαν τα στρατεύματα του Σογκούν και η Ιαπωνία άνοιξε τα λιμάνια της.

  Ο Ukon είναι χριστιανός, βαθιά θρησκευόμενος. Η Ogin είναι επίσης χριστιανή. Είναι ερωτευμένη με τον Ukon ο οποίος όμως είναι παντρεμένος. Και ο ίδιος είναι ερωτευμένος μαζί της, όμως σαν πιστός χριστιανός που ήταν δεν θα ομολογούσε ποτέ τον έρωτά του.

  Η Ogin του ομολογεί  τον έρωτά της, όμως βλέποντας την άρνησή του θα παντρευτεί τον Μοτζούγιο, έναν τοπικό άρχοντα, γιατί ενδεχόμενη άρνησή της θα είχε αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο πάνω στην οικογένειά της αλλά και πάνω στο χωριό τους. Ο πατέρας της, ειδικός στην τελετουργία του τσαγιού, δεν την πίεσε στην επιλογή της, απλώς της εξέθεσε την κατάσταση.

  Μια συνομωσία που είναι αρκετά περίπλοκη για να την αφηγηθούμε εδώ θα την οδηγήσει στην αγκαλιά του Ukon ο οποίος ήταν εξορία σε ένα νησί σαν χριστιανός. Η γυναίκα του είχε πεθάνει πριν ενάμιση χρόνο. Θα ολοκληρώσουν τον έρωτά τους την μια και μοναδική βραδιά που θα μείνουν μαζί.

  Ο Τοτόμι Χιντεγιόσι την έχει βάλει στο μάτι. Η συνομωσία που εξυφάνθηκε είχε σαν στόχο να την ρίξει στην αγκαλιά του.

  -Το σώμα μου μπορείς να το έχεις, όχι όμως και την καρδιά μου.

  -Έχεις δυο μέρες καιρό να αποφασίσεις. Αν αρνηθείς και πάλι θα το πληρώσει ο πατέρας σου με τη ζωή του.

  Ο σταυρός που υπάρχει στον τίτλο έχει διπλή σημασία. Σαν μεταφορά παραπέμπει στον χριστιανισμό, τη θρησκεία των δυο ερωτευμένων, αλλά υπάρχει και σαν κυριολεξία. Μια γυναίκα μεταφέρεται για να σταυρωθεί. Είναι δεμένη ανάσκελα πάνω σε ένα γάιδαρο, ενώ κάποιος πίσω κουβαλάει το σταυρό. Συνοδεύουν στρατιώτες, που διώχνουν τον κόσμο που πλησιάζει.

  Γιατί θα την σταυρώσουν;

  Διότι αρνήθηκε να γίνει παλλακίδα ενός άρχοντα καθώς ήταν ερωτευμένη με κάποιον. Το πρόσωπό της είναι ήρεμο, αποφασισμένο.

  Η Ogin θα ακολουθήσει το παράδειγμά της, δεν θα ενδώσει στον άρχοντα.

  Θα σταυρωθεί και αυτή;

  Όχι, θα πεθάνει με άλλο τρόπο.

  Πώς;

  Κάνοντας σεπούκου.

  Στην Ελλάδα είναι γνωστό περισσότερο με ένα άλλο όνομα.

 

    

 

No comments: