Book review, movie criticism

Wednesday, March 15, 2023

Ding Yinnan, Deng Xiaoping (2002)

Ding Yinnan, Deng Xiaoping (2002)

 


  Ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ είναι η μεγαλύτερη προσωπικότητα της μετά Μάο εποχής. Είναι ο αρχιτέκτονας του οικονομικού θαύματος της Κίνας, οι άλλοι απλώς ακολούθησαν τα βήματά του.

  Άκουσα και στην ταινία αυτό που είχε πει: Δεν έχει σημασία αν η γάτα είναι κόκκινη ή μαύρη, αρκεί να πιάνει ποντίκια.

  Ειπώθηκε ότι ο Deng Xiaoping δεν αποκαθήλωσε τον Μάο όπως έκανε ο Χρουτσώφ με τον Στάλιν. Το μεγάλο λάθος του Μάο (αν ήταν λάθος, και όχι κίνηση σκοπιμότητας για να κρατηθεί στην εξουσία όπως διατείνονται κάποιοι) ήταν η Πολιτιστική Επανάσταση. Όμως αν συγκρίνουμε τα λάθη του με αυτά που πρόσφερε στην Κίνα, η ζυγαριά γέρνει στην προσφορά του. Χάρη στην καθοδήγησή του το Κομμουνιστικό Κόμμα οδηγήθηκε στην εξουσία. Αυτά τα είπε ο Deng Xiaoping.

  Και έχει δίκιο.

  Δεν ήταν με την καθοδήγηση του Στάλιν που έγινε η ρώσικη επανάσταση. Οι αρχιτέκτονές της ήταν κυρίως ο Λένιν και ο Τρότσκι, ο οποίος οργάνωσε τον κόκκινο στρατό και κατατρόπωσε τους αντεπαναστάτες. Η κολεκτιβοποίηση που επέβαλε ο Στάλιν ήταν λάθος. Οι δίκες της Μόσχας και τα Γκουλάγκ ήταν έγκλημα. Και έκανε λάθη στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, γι’ αυτό οι γερμανοί μπήκαν τόσο βαθιά στο έδαφος της Ρωσίας. Αν δεν είχαν ανοιχτεί τα άλλα μέτωπα στη Δύση ήταν αμφίβολο αν πετύχαινε η αντεπίθεσή του.

  Η ταινία δεν έχει το συγκινησιακό κλίμα που έχει η ταινία για τον «Zhou Enlai». Είναι περισσότερο σαν εγκυκλοπαιδικό λήμμα, που εικονογραφεί τα διάφορα στάδια της ζωής του, τις διώξεις του κατά την πολιτιστική επανάσταση, το άνοιγμα στις ξένες επενδύσεις, την ατομική ιδιοκτησία στα αγροτικά νοικοκυριά για να αυξηθεί η παραγωγή (με μια φόρμουλα που δεν την καλοκατάλαβα), το άνοιγμα του χρηματιστηρίου… Τον βλέπουμε στα περισσότερα πλάνα να μιλάει και να εκθέτει τις απόψεις του σε συνέδρους. Τον βλέπουμε και στις επαφές του με ξένους ηγέτες, όπως με την Θάτσερ.

  Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και της παιδείας τίθεται σε απόλυτη προτεραιότητα, και οι μόνοι ικανοί να τη φέρουν σε πέρας είναι αυτοί που είχαν διωχθεί.

  Στέλνει να τους φέρουν από τις επαρχίες, όπου κάνουν χειρωνακτικές δουλειές.

  Αυτή ήταν η πρώτη κίνηση που έκανε μόλις ανέλαβε την εξουσία.

  Ο γιος του είναι (ήταν; ) πρόεδρος του συλλόγου παραπληγικών της Κίνας. Οι ερυθροφρουροί τον είχαν κτυπήσει τόσο πολύ επειδή αρνιόταν να απαρνηθεί τον πατέρα του που τον άφησαν παραπληγικό.

  Υπάρχει το ιδεολόγημα, η νεολαία και η νεολαία.

  Η νεολαία είναι ικανή για το καλύτερο, αλλά και για το χειρότερο.

  Για το χειρότερο, φάνηκε στην Πολιτιστική Επανάσταση.

  Και μην ξεχνάτε, το bullying το βλέπουμε να γίνεται ανάμεσα στα παιδιά και στους νέους, όχι στους μεγάλους.

  Τώρα θα πολιτικολογήσω, πράγμα που αποφεύγω όσο ο διάβολος το λιβάνι.

  Δεν ήμουν με τους εξεγερμένους φοιτητές στην πλατεία Tian An Men.

  Τι ήθελαν δηλαδή, να ανατραπεί το κομμουνιστικό καθεστώς και να έλθει ο καπιταλισμός;

  Όταν έπεσε ο Σάχης θριαμβολόγησα.

  Μετά πάγωσα.

  Ρώτησαν έναν ουκρανό, είναι καλύτερα τώρα ή πριν με τον κομμουνισμό;

  Απάντησε τώρα.

  Μπορεί τότε να είχαμε καλύτερη περίθαλψη, καλύτερη παιδεία, όμως τώρα δεν έχουμε το φόβο του χαφιέ που μπορεί να μας ακολουθεί.

  Έχω γράψει μια παράφραση, να μην αναφερθώ πάλι στην πηγή.

  «Η δημοκρατία είναι το καλύτερο των δυνατών πολιτευμάτων και κάθε κακό σ’ αυτήν αναπόφευκτο κακό».

  Προτιμώ μια ανισότητα που όμως φέρει μια ευημερία στον λαό (η περίπτωση της Κίνας, έστω και αν υπάρχουν και εδώ οι παράπλευρες απώλειες), παρά την ισότητα της φτώχιας.

  Θυμάμαι σε συζήτηση σε ταβέρνα που με ρώτησαν τι τέλος πάντων πιστεύω, παλιός αριστερός εγώ.

  Πιστεύω σε ένα καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο (Η Σουηδία του Όλαφ Πάλμε είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα).

  Ήταν το 1989.

  Το ίδιο βράδυ, πριν με πάρει ο ύπνος, έκανα μια σκέψη, και τρόμαξα μόλις την έκανα: ευτυχώς που δεν νικήσαμε στον εμφύλιο.

  Τον επόμενο χρόνο κατέρρευσαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα σαν χάρτινος πύργος. Κόσμος από τις χώρες αυτές, αρχικά από Αλβανία και μετά από Βουλγαρία, αλλά και από άλλες ανατολικές χώρες, κατέκλυσαν την Ελλάδα για να χορτάσουν ψωμί.

  Αλήθεια, εμείς που θα πηγαίναμε;

  Θα πηγαίναμε στη Λιβύη κολυμπώντας;  

  Μπορεί να βλέπουμε τις τιμές στα σουπερμάρκετ να ανεβαίνουν στα ύψη, όμως μπορούμε ελεύθερα να γράφουμε στο διαδίκτυο «Μητσοτάκη…» (να μη γράψω τη λέξη). Άντε να γράψεις κάτι τέτοιο για τον Πούτιν, τον Ερντογάν ή τον Χομεϊνί (όποιος είναι τέλος πάντων στην εξουσία τώρα στο Ιράν).

  Είναι το τίμημα της ελευθερίας μας.

 

No comments: